Şanlıurfa Kısas beldesinde Alevilik Bektaşilik üzerine sosyal antropolojik araştırma
Social antropology research on the Alevi's and Bektashi beliefs in the town, Kısas, in Şanlıurfa
- Tez No: 172731
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. FERYAL TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
ÖZET İnsanoğlunu diğer canlı varlıklardan farklı kılan bilinçli olma özelliği onu kendisini ve çevresini alıgılamaya, anlamaya ve tanımaya yöneltmiştir. Bu süreç içerisinde toplumsal bir varlık olma özelliğiyle çevresini de etkilemiş ve toplumların kültür değerlerini ortay çıkmasına neden olmuştur. Araştırma yaptığımız topluluk Alevi Bektaşi geleneği içerisinde dini bir topluluktur. Kısas Alevileri Çelebiler koluna bağlıdırlar. Geniş aile biçimi Türkiye'de ki kırsal kesimde görülmekle beraber bu durum Kısas içinde geçerliliğini sürdürmektedir. Geniş aile devamlı bir durum değil çocuk veya ebebeynlerin durumlarıyla ortaya çıkan geçici bir olgudur. Kısas'ta ki aile ve topluluk içi dayanışmayı inanç birliği sağlamaktadır. Bölge ve şehir ile farklı bir inanç sistemine sahip olması belde insanının birbirlerine yaklaşmalarına, yardımlaşmalarına, biz duygusunun gelişmesine neden olmaktadır. Yöreye göre değişiklik gösteren Kısas beldesinde aşiret ve ağalık yapılanması yoktur. Büyük toprak sahipliğinin olmadığı köyde herkes küçük toprağı ile geçimini sürdürmektedir. Beldede yaşanılan mekanlar genellikle tek katlıdır. Etrafı kerpiç duvarlarla çevrili, avlu İçinde yan yana dizilmiş odalardan oluşmaktadır. Görüşülen kişilerin %58'i 4 ve daha çok odalı evde, %33'ü 3 odalı evde, %8'i 2 odalı evde oturmaktadır. 1929 yılında açılan ilkokul beldenin eğitim öğretimine büyük yarar sağlamıştır. Daha sonra bunu 1975 yılında açılan ortaokulla birlikte Kısas 'in ve komşu köylerin eğitim öğretimini yükseltmiştir. Kız, erkek ayrımı yapılmadan okula devam edilmektedir. Beldede şu anda büyük ve donanımlı bir ilköğretim okulu ayrıca yeni açılan lise bulunmaktadır. Evlilik tek eşli ve içten evlilik (aynı inanca sahip olanlarla) yaygındır. Birden fazla evlilik eskiden görüldüğünü fakat şimdilerde birden fazla evli kimse olmadığı belirtilmektedir. Evlenme, küçük sayılabilecek bir yaşta gerçekleşmektedir. Tarımsal iş gücü ihtiyacı nedeniyle kişler erken evlenmekte ve çok çocuk sahibi olmaktadırlar. 136Tarım beldenin temel geçim kaynağıdır. Çiftçilik ana uğraş alanı olmakta bunun yanında işçi ve memurluk yapan kişilerde bulunmaktadır. Gençler işsizdir. GAP yöreye ve beldeye beklenilen refahı, zenginliği getirmemiştir. Laiklik bir inanç özgürlüğü, devlete bağlılığın, iyi yurttaş olmanın gerekliliği olarak görülmektedir. Alevi Bektaşi geleneğinin kurulduğundan beri laik ve yenileşmeci olduğunu düşünülmektedir. Alevilik Bektaşiliği; Kuran'ın özünü anlayıp, zahir (dış) anlamdan değil, batın (iç) anlamlarından hareket ettiklerini belirten Kısaslılar kendilerini İslamiyet'in gerçek anlamına erdiklerini belirten müslüman olarak görmektedirler. Yaradana inançları korkudan değil, sevgiden, hayranlıktan kaynaklanmaktadır. Eline, beline, diline sahip ol sözü dünya görüşlerini yansıtmaktadır. Misafiri gelen“Ali'”dir şeklinde görerek konukseverdirler. Her ne ararsan kendinde ara, tanrıyı, iyiliği, güzelliği insan da ara felsefelerinin temelidir. Her şey insan içindir. İnsan ilişkilerinde eşitlik önemlidir. İnsana saygı şarttır. 137
Özet (Çeviri)
ABSTRACT What makes human beings different from other living creatures is its characteristic of consciousness; that is its perception, understanding and recognition of itself and its environment. Within the process of becoming a societal creature and the reason for the emergence of society's cultural values. The community of Kisas which I researched is a religious community within the Alevi Bektaşi tradition. The Alevi's of Kisas belong to the Çelebiler branch. The large family units which are common in the rural regions of Turkey continue in the Kisas community. In Kisas, faith and unity provide family and community solidarity. People's approach to each other, their helping of each other, and the development of a“we”feeling results from having a different belief system from the surrounding region. In addition, also unlike its surrounding region, in the Kisas community clans and feudal land ownerships do not exist. In this town where there are no large landowners, everyone makes a living from small plots of land. In the Kisas community, houses are generally single-story dwellings. They are made up of a series of rooms within a courtyard, surrounded by mud brick walls. According to the information gathered from interviews, 58% of Kisas' people live in houses with 4 or more rooms, 33% in three-roomed houses, and 8% in two-roomed houses. The elementary school, which was opened in 1929, proved very beneficial to education in the community. This, along with a middle school which was opened in 1975, has elevated the educational level of Kisas and its neighbouring villages. Education continues, making no distinction between boys and girls. At the present time, there is a large, well-equipped elementary school, as well a newly-opened high school in the community. Marriage in Kisas is normally to one spouse of the same religious faith. In earlier times, polygamy was seen but now it is said to have disappeared. Marriage often takes place at what is considered by any to be a 138young age. Because of the need for agricultural laborers, people often marry early and have many children. Agriculture is the community's man source of income. In addition to farming, some earn a living as civil servants or labourers.Unfortunately, many of Kisas' youth are unemployed. GAP did not bring the prosperity and wealth which the region and community expected. A secular freedom of religion and devotion to the government are seen as requirements for being a good citizen. The Alevi Bektas tradition, since its founding, been seen as secular and renewable. Alevilik sees itself as understanding the essence of the Koran; performing its inner intent rather than focusing on externals. They see themselves as having attained Islam's real meaning. For them, faith doesn't come from fear but from love and admiration for the Creator. Their world view is reflected in the proverb:“Eline, beline ve diline sahip ol.”Control your hand, control your sexuality, control your tongue. Kisas' citizens are very hospitable, seeing and respecting visitors as if they were Ali. The foundation of their philosophy is to search for whatever you will: God, goodness or beauty but search for it in man. Everything is in the man. Equality is important in human relationships: respect for people is required. 139
Benzer Tezler
- Şanlıurfa'nın Kısas beldesinde bir toplumsal ve kültürel yapı çözümlemesi
Başlık çevirisi yok
A.YILMAZ SOYYER
- Şanlıurfa ili ve çevresi (Ordo: Araneae) üzerine faunistik bir çalışma
A study faunistic on (Ordo: Araneae) in Şanliurfa and it?s neighbourhood
CANER KİRAZCİ
- Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Seramiksiz Neolitik Döneme ait bir buluntu merkezi Karahan Tepe
The pre Pottery Neolithic Period of Southeastern Anatolia region central one finds: Karahan Tepe
GÜLTEKİN ÇALĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH SEMİH GÜNERİ
- Güneydoğu Anadolu bölgesinde Türkçe öğretimi ve sorunları (Şanlıurfa ili Siverek ilçesi örneği)
The Problems and their solutions in teaching Turkish in Southeast Anatolia region (Sample of Siverek town Şanlıurfa country)
ALİYAR MİTHAT DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET NURİ GÖMLEKSİZ
- Meteorolojik verilere göre GAP bölgesinde su açığı
Başlık çevirisi yok
AYDIN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Meteorolojiİstanbul ÜniversitesiMeteoroloji ve Klimatoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KORKUT ATA SUNGUR