Eski Uygur Türkçesiyle yazılmış eserlerin ses ve şekil özelliklerine göre tarihlendirilmesi
Dating old Uighur texts accordind to thier phonetic and morphological features
- Tez No: 174044
- Danışmanlar: PROF.DR. DURSUN YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 586
Özet
Bu çalışmada, Doğu Türkistan'da 8-14. yüzyıllar arasında Uygur Türkleri tarafından yazılan ya da tercüme edilen metinlerin dil özelliklerine göre tasnif edilmesi ve tarihlendirilmesi amaçlanmıştır. Eski Uygur Türkçesi ile yazılmış metinlerin birçoğu tarihsiz olduğu için bu çalışmada bir taraftan bu metinleri tarihlendirmek, diğer taraftan da Eski Uygur Türkçesi'nin dil özelliklerinde meydana gelen değişimlerin zaman bakımından sınırlarım ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bakımdan Eski Uygur Türkçesi ile yazılmış Maniheist, Budist, Hıristiyanlığın Nesturi mezhebi çevrelerinde yazılmış ve şu ana kadar yayınlanmış metinler, çalışmanın kapsamına alınmıştır. Buna karşılık Uygurların 14. yüzyılın sonlarından itibaren îslamî çevrede yazdıkları metinler dışarıda tutulmuştur. Tarihi belli olmayan metinler dil özelliklerine göre tarihlendirilirken, tarihi belli olan metinlerdeki yazım, ses ve şekil özellikleri esas alınmıştır. Çalışmanın sonucunda; tarihsiz metinlerin ait olduğu yüzyıl tespit edilmiş, Eski Uygur metinleri dil özelliklerine göre sekiz gruba ayrılmış ve yüzyıllara göre Uygur metimerinin dil özellikleri ortaya konmuştur.Anahtar Sözcükler Eski Türkçe, Eski Uygur Türkçesi, Eski Uygur Metinlerinin Tarihlendirilmesi, Maniheist, Budist ve Nesturi Uygur metinleri, Türk Dili Tarihi, Tarihsel dilbilim.
Özet (Çeviri)
It is tiie purpose of this thesis to classify and date texts - according to their linguistic features - written / translated by Uighur Turks from the 8th. to 14th. centuries in Eastern Turkestan. This study aims, on the one hand, to determine the approximate origin-times of the texts, since this information isn't precisely known about the texts' majority. On the other hand, it also is a goal to analyze the changes of linguistic features in the texts excludinon the basis of their origin time-frames. Therefore, the texts - except the Uighur texts from the late 4th. century - comprise those of Manichean, Buddhist and Christian schools of religious thought, and this thesis aims to analyze them as having been transcribed and published up until the present. Throughout the study, a determination of origin dates will be approximated for texts without clear dates; on the other hand, an evaluation of orthographical, phonetic and morphological features will be entertained as a solid basis for determining origin dates. The old Uighur texts have been classified in eight groups and their linguistic features have been presented according to century. Key Words Old Turkic, Old Uighur Turkic, Dating Old Uighur Texts, Manichean, Buddhist and Christian Uighur texts, The History of the Turkish Language, Historical Linguistic.
Benzer Tezler
- Muîn el-Miskin Ravzatü'l-Vâ'izîn adlı eserin Doğu Türkçesine tercümesi (Dilbilgisi incelemesi- karşılaştırmalı metin- sözlük dizin)
Translation of Muîn al-Miskîn's Ravzat al-Wâ'izzîn into Eastern Turkish (Grammatical analysis- comparative text- index)
BURCU KAYA
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TANJU SEYHAN
- Oğuz grubu Türk dillerinin karşılaştırmalı fonolojisi
Başlık çevirisi yok
HYOJOUNG CHOİ
Doktora
Türkçe
1992
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT TEKİN
- Eski Uygur Türkçesi metinlerinde cehennem algısı ile İslami dönem eserlerindeki cehennem algısının karşılaştırılması
Comparison of the perception of hell in the Old Uighur Turkish texts and the perception of hell in the Islamic period works
FATİH UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER TOKYÜREK
- Uygur yazar Uçkuncan Ömer'in 'Uygur Helḳ tariḫi Koşaḳliri'adlı eserinin Türkiye Türkçesine aktarımı ve eserdeki ikilemelerin incelenmesi
A Turkish translation and bilinguals' Analysis of Uyghur writer Uçkuncan Ömer's essay 'Uygur Helḳ Tarihi Koşakliri'
YILAMU ASIMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR GÜRSU
- Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış bir Kur'an tercümesi
A Kouran translation, sentence written between lines by an ancient Anatolian Turkish
MEHTAP ALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLAL YÜCEL