Mardin ve çevresinde bir anlatım biçimi olarak mıtrıplık
Mıtrıplık as a narrative form in and around Mardin
- Tez No: 174909
- Danışmanlar: DOÇ.DR. SUAVİ AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Mıtırb, Mıtnplık, Kemançe, Qereci, Kürt, Etnisite, Kimlik, Müzik, Dengbejler, Mardin, Mitirb, Mitriplik, Kemanche, Qereci, Kurdish people, Ethnicity, Identity, Music, Dengbej, Mardin
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Çok etnili özelliği ile dikkat çeken Mardin ve çevresinde yürütülen bu çalışmada, müzik, kimlik, etnisite çerçevesinde Mıtırblar ve bir anlatım biçimi olarak mıtrıplık ele alınmıştır. Araştırma alanında meydana gelen sosyo-kültürel değişme sonrası gerek geleneksel olarak müzik faaliyetleri ile uğraşan Mıtırbların gerek öz tanımlamalarında gerekse hâkim kültürel grubun onlara ilişkin tutum ve davranışlarında değişimler yaşanmıştır. Bu değişimleri izleyerek Mıtırblar ve bir anlatım biçimi olarak mıtrıplık hakkında bir fikir ortaya koymak ve alandaki kültürel çeşitliliğe ilişkin küçük bir katkı sağlamak bu çalışmanın amaçlarını oluşturmaktadrr. Aynı zamanda, bu çalışma kimlik olgusunun durumsallığına ilişkin olarak da bir örnek niteliği taşımaktadır. Çingene kökenli olarak düşünülen Mıtırblar, sosyo-kültürel nedenlerle müziğin ve özellikle eğlenceye dayalı müzik üretiminin ayıp ya da günah sayıldığı bir ortamda, geleneksel olarak bu işi devralmış topluluklara verilen bir addır. Genellikle kemançe adı verilen 3 telli bir yaylı çalgı kullanmaktadırlar. Bu çalgı hem Qerecilerle hem de Kürtlerle aralarında bir sınır işlevi görmektedir. Mıtırblar, 1980'lere kadar hâkim toplumsal örgütlenme olan aşiret örgütlenmesi içinde bir nevi hatırlama kültürü yaratan, aşiretin kültürel belleği işlevi gören özellikleri ile aşiret içinde (kenarında) bir yer edinmişlerdir. Bu dönemlerde genellikle bir aşiretin mıtırbları olarak tanımlanmışlardır. 1980 sonrası ortaya çıkan“düşük yoğunluklu savaş”, araştırma alanındaki Kürtler arasında ulusal fikirlerin yayılmasını ve bir“uluslaşma”sürecini beraberinde getirmiştir. Bu süreç ile birlikte, Mıtırblar da, Kürtler tararından“ulusal”değer atfedilen anlatım biçimi dengbejlik ve Dengbejler gibi değer görülmeye ve Kürt İçimliğinin içine dâhil edilmeye/olmaya başlanmışlardır. Günümüzde de Mıtırbların anlatılan Kürt İdmliğinin yeniden üretilmesinde de işlev görmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study carried out in and around Mardin famous for its multi-ethnical characteristics, Mitirbs and mıtrıplık as a narrative form are considered in terms of ethnicity, identity, and music. The socio-cultural transformations in the field have brought forth changes both in the self-definition of Mitirbs who are traditionally engaged in musical activities and in the dominant cultural group's attitude and treatment towards them. Observing these changes, exposing the Mitirbs and mıtrıplık as a narrative form and witnessing the cultural diversity in the research area are the aims of this study. This study also aims at revealing the contextual native of identity. Mıtırb thought to have gypsy origins a name given to groups traditionally engaged in music for entertainment in a space where these activities are considered sinful or at least shameful because they contradict cultural norms. They usually play a 3-stringed musical instrument called kemancha. This instrument is also a cultural boundary between them and both Qerecis and Kurds. Mitirbs, who create such a cultural memory in tribe and function as the cultural memory of the tribe, and as such, have a position in the tribe (albeit marginal) which was the dominant social organization until 1980s. In that period, they were generally described as tribal Mitirbs. The“low-intensity war”of the 1980's, brought about the spreading of national ideas and a“nationalizing”process among the Anatolian Kurds as well as concerning the research area. Mitirbs, hence, have gained an esteem near to dengbejs and dengbejlik-an exposition form- valued by Kurds and thus integrated into the Kurdish identity. Nowadays Mitirbs narrations too, function in the reproduction of the Kurdish identity.
Benzer Tezler
- Cultural memory, identity and music: Armenians of Turkey
Kültürel bellek, kimlik ve müzik: Türkiye Ermenileri
BURCU YILDIZ
Doktora
İngilizce
2012
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. Ş. ŞEHVAR BEŞİROĞLU
DOÇ. DR. ROBERT REIGLE
- Türk resminde deniz
Başlık çevirisi yok
BERRİN İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. FEVZİ KARAKOÇ
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Die Zersetzung des Ichs. Darstellung der Alzheimer-Krankheit in Martin Suters Small World, Arno Geigers Der Alte König in Seinem Exil, Sevda Sarıkayas Anılar Silinirken und Müge İplikçis Kül ve Yel
Benlik olgusunun yitimi. Alzheimer hastalığı'nın Martin Suter'in Small World, Arno Geiger'in Der Alte König in Seinem Exil, Sevda Sarıkaya'nın Anılar Silinirken ve Müge İplikçi'nin Kül ve Yel romanlarında konu edilmesi
SERPİL TARHAN
Yüksek Lisans
Almanca
2019
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSEL KAYAOĞLU
- Konya ve çevresindeki müzelerde bulunan Osmanlı Dönemi tütün kültürüne ait etnografik objeler
The ethnographic objects regarding the Ottoman-Period tobacco culture at the museums in Konya and nearby
FATİH MEHMET TANRIVEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ DURAN