Çeşitli psikolojik sorunları olan ergenlerde bağlanma biçimleri ve algılanan aile ortamları ile kişilerarası şema örüntüleri arasındaki ilişkilerin objektif ve projektif temelli değerlendirilmesi
Objective and projective based evaluation of the relations between attachment styles, perceived family atmosphere and interpersonal schemas among adolescents with various psychological problems
- Tez No: 174926
- Danışmanlar: DOÇ.DR. GONCA SOYGÜT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bağlanma, ergenlerde bağlanma, kişilerarası şemalar, aile ortamı, projektif değerlendirmeler, Attachment, attachment among adolescents, interpersonal schemas, family atmosphere, projective evaluations
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu araştırmanın amacı çeşitli psikolojik sorunlarla bir üniversite hastanesine başvuran ergenlerin bağlanma biçimleri, kişilerarası şema örüntüleri ve aile ortamları arasındaki ilişkileri incelemektir. Bağlanma yaşam boyu devam eden bir süreç olarak görülmekte ve bebeklik dönemi dışındaki gelişim dönemlerindeki bağlanma süreçlerinin de incelenmesi önerilmektedir. Bağlanma stillerinin belirlenmesinde etkisi olan zihinsel modeller bilişsel süreçlerle kişilerarası süreçleri bir arada ele alma temelinde oluşturulan bilişsel kişilerarası yaklaşımda da görülmektedir. Bu kuramda bağlanmanın zihinsel modelleri olan kendilik ve diğerleri modellerinin, kişilerarası ilişkilerde geliştiği düşüncesinden yola çıkarak kişilerarası şema kavramı tanımlanmıştır. Bu araştırmada ergenlik dönemini yaşayan bir örneklemle çalışılma nedeni; getirdiği hızlı fiziksel, biyolojik, sosyal ve psikolojik değişimler ve bunlarla bağlantılı artan psikososyal risk faktörleri nedeniyle ergenlik döneminin en önemli gelişimsel dönemlerden biri olarak kabul edilmesidir. Ergenlik dönemi sorunlarını anlamada; bağlanma biçimi ve kişilerarası şema örüntülerinin yaşanılan aile ortamı temelinde birlikte ele alınmasının daha kapsamlı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir. Bağlanma biçimlerini değerlendirmede ölçek kullanımı dışında farklı yöntemler denenmesi son yıllarda üzerinde durulan diğer bir konudur. Dolayısı ile bu araştırmanın diğer bir amacı da bağlanma stilleri ve kişilerarası şemaları değerlendirmede projektif bir test kullanarak yeni bir değerlendirme aracı geliştirmektir. Araştırmaya çeşitli psikolojik sorunlarla başvuran 33 ergen katılmıştır. Bu araştırmada geliştirilmeye çalışılan projektif temelli değerlendirme aracının yargıcılar arası güvenirliği anlamlı bulunmuştur. Yeni değerlendirme aracı ve ölçeklerin kullanıldığı araştırmanın sonuçlarında ergenlerin bağlanma biçimleri ve algılanan aile ortamları arasında bir ilişki gözlenmemiştir. Kişilerarası şemalar ve bağlanma biçimleri arasında, güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara göre arkadaşlarından düşmanlık boyutunda daha az tamamlama bekledikleri, babalarından da pasiflik boyutunda daha fazla tamamlama bekledikleri bulunmuştur. Kişilerarası durumlarda beklenen tepkilerin istenirlik düzeyleri açısından ise güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara göre arkadaşlarından bekledikleri tepkileri daha istenir buldukları gözlenmiştir. Kişilerarası şemalar ve algılanan aile ortamının boyudan arasında ise sağlıklı anne baba ilişkileri ile işlevsel kişilerarası şema tamamlamalarına yönelik anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmış ve projektif temelli değerlendirmelerin yaygınlaştırmalarına yönelik geleceğe ilişkin öneriler aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to investigate the relation between attachment styles, perceived family atmosphere and interpersonal schemas among adolescents who referred to university hospital with various psychological problems. Attachment is seen as a lifespan development and therefore investigation of attachment styles other than infancy is suggested. Working models which are effective in the determination of attachment styles are also seen in cognitive interpersonal approach which integrates both cognitive and interpersonal processes. In this approach, self and others models, are thought to be developed in interpersonal relations and leads to the determination of the interpersonal schemas concept. In this study, the reason for selection of adolescents as participants is that adolescence is among the important developmental periods which hold increasing psychosocial risk factors because of rapid physiological, biological, social and psychological changes. For a comprehensive understanding of adolescent's problems, attachment styles and interpersonal schemas have to be considered within family atmosphere. The use of different methods for the assessment of attachment styles is the other subject of interest in recent years. Therefore, another aim of this research is to develop a projective test as a new instrument for the assessment of attachment styles and interpersonal schemas. Thirty three adolescents who had psychological problems were participated to the study. The reliability among judges of new developed projective technique was found statistically significant. The results of the research revealed that there was no significant relation among attachment styles and perceived family atmosphere. In terms of interpersonal schemas, results indicated that adolescents with a secure attachment style expected less complimentary responses from their friends in hostile situation and more complementary responses from their fathers in submissive situations than insecurely attached adolescents. Securely attached adolescents rated their expected responses from their friends more desirable than insecurely attached adolescents. Correlation analyses indicated statistically significant relations among healthy family relations and complementarities of interpersonal schemas. Results are discussed in the light of relevant literature and some suggestions are made for the widening of projective based evaluations.
Benzer Tezler
- Mobil telefon kullanımına bağlı oluşan 900-1800 mhz radyo frekans dalgalarının meydana getirdiği elektromanyetik alanın iliak kanat kemik mineral yoğunluğuna etkisi
The effect of electromagnetic fields on bone mineral density of iliac bone produced by 900-1800 mhz radio frequency waves dependent on cellular phone usage
BEŞİR ANDAÇ AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Ortopedi ve TravmatolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrtopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NEVRES HÜRRİYET AYDOĞAN
- Ergenlerde duygusal özerklik, eylemlilik ve arkadaşa bağlanma arasındaki ilişkinin incelenmesi
The study of relation between emotional autonomy, agency and attachment to friend in adolescence
ADEM YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA ERCAN
- Ergenlerin, genç yetişkinlerin ve orta yetişkinlerin kardeş ilişkilerinin incelenmesi
Investigation of the sibling relations of adolescents, young adults and adults
EZGİ SUMBAS
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN SEZER
- İlkokul çocuklarının okula bağlanma düzeyi ile ebeveynlerinin bağlanma tarzı arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the relationship between primary school children's level of attachment to school and the attachment style of their parents in terms of various variables
NEJMETTİN MOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN İŞÖZEN
- Madde kullanım bozukluğu olan-olmayan bireylerin bağlanma stilleri yönünden incelenmesi
İnvestigation of attachment styles of normal i̇ndividuals and those diagnosed with substance use disorder
DİLARA KARAGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER EVRENSEL