Anadolu Hadrian Dönemi mimari bezemeleri (M.S. 117-138)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 176054
- Danışmanlar: PROF. DR. HALUK ABBASOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Roma kültür ve sanatı klasik ölçülere sahip Yunan kültür ve sanatınınardından gelen kendine has bir çok yeniliklerle kendini gösterir. AncakAnadolu Roma imparatorluk dönemi boyunca gerek mimaride,gerek bezemeve heykel sanatında daima kendine has özellikleri muhafaza eden bir yerdir.Roma Imparatorluk çaOI içinde imparator Hadrian dönemi pek çok bakımdanözellikler gösteren bir dönemdir. Kendinden önceki imparatorlardan farklı birçizgi izleyen imparator Hadrian,alışılagelmiş Roma devlet politikasından farklıbir yönetim uygulamıştır. Hadrian,kendinden önceki imparator Trajan'ınizledi~i yayılım ve genişleme politikası yerine imparatorluk sınırlarını sabittutarak mevcut olan toprakları koruma yoluna gitmiştir . Dönemi bir PaxRomana, yani barış dönemidir. ImparatorluOu boyunca yönetirnde kalıpsenatonun istekleri do~rultusunda bir yönetimden ziyade başkent Roma'nındışındaki eyaletlerin bir takım sorunlarına e~ilen Hadrian'ın eyaletleredüzenlemiş oldu~u gezileri imparatorluk tarihinde önemli bir yer tutar.Imparatorlu~unun on iki senesinı gezilerle geçirmiştir. Gerekti~inde en küçükkentlere dahi ulaşan imparatorun kişisel bir takım merakları için Anadolueşsiz bir kaynak durumundaydı. Hadrian Anadolu'ya ilki 123/124, ikincisi ise'129/131 yıllarında olmak üzere iki büyük gezi düzenlemiştir , Burada gördü~üpek çok deOişik ö~eyi kendi yaşantısı içine sOkmuş,hatta Tivoli'de yaptırdıgımuhteşem viIIasında her deOişik yerde gördüOü yeniliOi uygulatmıştır.Sanat, edebiyat ve mimariyle çok yakından ilgilenen imparator dönemiboyunca büyük yapı projeleri ile ilgilenmiş ve hatta bazılarının daprojelendirilmeside bizzat katkısı olmuştur. Venüs ve Roma tapınaOI bizzatimparator tarafından planlanmıştır. Eyaletlerdeki yapı çalışmaları ile deyakından ilgilenen imparator deprem tabii afetler sonunda yıkılan bir çokyapıyı onartmış ve bunun için de kişiselolarak maddi katkıda bulunmuştur.Döneminde ekonomik refaha paralelolarak Anadolu'nun bir çok yerindebüyük çapta yapı faaliyetleri görülmekedir Bu yapı faaliyetleri kapsamındakamu yararına pek çok büyük yapı yaptırılmıştır. Bu yapılardan pek çoOu daona atfedilmiştir.Anadolu'da imparator Hadrianus'un gezileri boyunca gelmiş olduOu kentler veonun adına yaptırılan yapılar antik kaynaklarda ve yazıtlarda geçmektedir.Ancak bu gezileri sırasında izlediOi yolu kesinlikle tespit edebilmek mümkündeQildir. Çünkü pek çok halde imparatorun muhtemel ziyareti onuruna,onuonurlandırmak amacıyla heykel ve sunaklar dikilmiş ve bir çok yapı da onunadına atfedilmiştir , Bir çok kent imparatorun gelişi amacı ile kendi adınıdeQiştirerek imparatoru n adına atfen ve onu onurlandırmak için“Hadrianopolis”adını almışlardır ,Imparator için yapılan yapılar genellikle kamu yararına olan anıtsal yapılardır.Bunlar arasında tapınak,hamam,çeşme,anıtsal kapıızafer takı gibi yapılarsayılabilir. M.S.2. yüzyıl çerçevesinde yapıların mimari özellikleri dışındabezemelerine de çok önem verilmiştir. Edikulalar, nişlerle hareketlendirilengenelde birden fazla katları olan bu yapılar,zengin bezemelerlesüslenmişlerdir ,Bezeme sanatı antik ça~da önemli bir sanat koludur. Ozellikle Roma gibiihtişama düşkün bir kültür. hemen hemen tüm yapılarında çeşitli türlerdebezemeleri severek uygulamışlardır. Bezeme ustaları adeta bir heykeltraşgibi çalışmışlardır. çünkü beze me elemanları plastik özelliklere sahiptirler.Ozellikle Hadrian döneminde daha önceki yüzeye yapışık bezeme anlayışınınaksine zeminden çözülmeye başlayan figürler. bezeme yüzeyinden öne do~ruplastik bir biçimde çıkmaktadırlar . Bu özelliklerinden dolayı bezemelermimariye estetik katan bir unsurdurlar.Roma'lılar tarafından kullanılan bezeme motiflerinin ço~unlu~u daha öncekidönemlerin sanat hazinesinden alınmış.ancal< Roma zevki ile tekraryorumlanmışlardır. Yunan'lıların yalın zevklerine karşllık,Roma'da süslemeçok önem kazanmıştır . Mimaride de yeni geliştirilen mühendislik metotlarınınyanısıra,süslemeyi de en üst düzeyde uygulamışlardır.Süsleme her bölge kendine has özellikler göstermektedir. Roma imparatorlukdönemi boyunca beze me sanatı başkent f(oma ve eyaletlerinde farklıolmuştur. Anadolu'da Hellenistik dönemin sanat etkisi ve yerel özelliklerdaima geçerli olmuştur. Bu hem mimaride, hem de sanatta kendinihissettirmektedir. Anadolu başkent Roma'nın yeniliklerini almaklaberaber,kendi sanat karakterini de hiç bir zaman gözardı etmemiştir.Anadolu'lu sanatçılar başkent Roma ve de~işik başka eyaletlerde deçalışmışlardır. Hadrian döneminde başkent Roma ile Anadolu'nun karşılıklıetkileşimi saptanmıştır. Geç Trajan-erken Hadrian dönemınde BatıAnadolu,özellikle Ephesos kenti yapılarında bezemede başkent Roma'danalınan ve Anadolu için yeni olan bir takım motiflerin kullanılmış oldu~usaptanmıştır. Ancak geç Hadrian döneminde başkent Roma'nın saçakformları üzerinde Anadolu mimarisi ve bezemesinin etkisi vardırBezeme motiflerinin farklılı~ı bölgelere göre de~işmekle beraber,ço~u kezaynı kenttte ve hatta aynı yapı üzerinde farklı yorumlamalara varıldı~ı dikkatiçekmektedir. Bunun da nedeni deaişik atölyelerin çalışmaları ve ustaelleridir. Her atöiye kendine has bir üslupta çalışmaktadır. Bir çok yerde buatölyelerin işleri belirgin olarak ayırd edilebilmektedir. Ornegin Aphrodisiasheykeltraşlık okulunun etkileri ,ıeptis Magna'da ele geçen figürlü sarmalpayeler üzerinde kendini göstermektedir. Anadolu'da Pergamon veAphrodisias gibi büyük ekollerin dışında faaliyetlerini sürdüren pek çok küçükatöiye vardırHadrian dönemi çerçevesinde incelenen yapılar arasında yapı yazıtına göreHadrian döneminde yapılmış olduau beliıtilen yapıların bezemelerinebakıldı~ında da aynı sorun karşımıza çıkmaktadır Bu döneme kesintarihlenen yapıların bezemelerinde bile bazan dönemin karakteristiközellikleri görülmez. Bunun nedeni Hadrian döneminde başlatılan bir yapınındaha sonraki dönemlerde bitiriimiş olmasından dolayı yapım evresinin uzunsürmesi veya bölgesel özelliklerin etkisidir Aizanni Zeus tapınagında budurum açıkça görülmektedir. Bölgelere bakıldı!':)ında ise her bölgenin kendineözgü tarzından dolayı bezemelerin standart bir karakter göstermeyişidirGenelolarak Hadrian dönemindeki Klasisizm akımına paralelolarak beze meformlarında da bir eskiye dönüş gözlenmektedir. Dönemin bezemesindeAugustus döneminin formlarının tekrar kullanımı görülmektedir. BuHadrian'ın kişiliQindeki eskiye olan tutku ile açıklansa da,zaman zaman farklıdönemlerde daha önceki devirlerin bezemelerinden etkilenme söz konusuolmuştur .
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Roma çağı Anadolu mimarisinde kıvrıkdal (ranke) bezemeleri
Scroll pattern (ranke )ornaments in the Anatolian architecture during Roman period
BİROL CAN
- Kyzikos Hadrian Tapınağı mimari bezemeleri (1989-2017 yılları)
Architectural decorations of Cyzicus Hadrian Temple (1989-2017 years)
TUBA AYDIN ÇAKMAK
- Bargylia Hadrian Tapınağı ve Anadolu'daki benzer örnekleri
Bargylia Hadrian Temple and similar examples in Anatolia
MUSTAFA KAĞITCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ADİL TIRPAN
- Anadolu' daki Roma dönemi çeşme mimarisinin bir örneği olarak Letoon Hadrian anıtsal nymphaeumu. Mevcut durum analizi ve hipotetik restitüsyon önerisi
The Letoon Hadrian monumental nymphaeum as an example of Roman period fountain architecture in Anatolia. Current status analysis and hypothetic restition proposal
ARİFE BENGİ SEKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkBaşkent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA ATİK KORKMAZ
- Anadolu'daki Roma Dönemi sütunlu caddeleri
Colonnaded streets in Anatolia during the Roman Empire
AYŞE AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AHUNBAY