Bazı Sternbergia türlerinde doku kültürleriyle soğancık üretimi ve dış koşullara aktarılması
In vitro bulblet production from some of Sternbergia species and their acclimatization
- Tez No: 179689
- Danışmanlar: PROF. DR. SEBAHATTİN ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Ülkemiz genetik çeşitliliğinde önemli bir yere sahip olan ve geofit olarak adlandırılan soğanlı bitkiler; içermiş oldukları alkaloidler ve sahip oldukları güzel çiçeklerden dolayı parfümeri ve ilaç sanayisi ile süs bitkisi olarak önemli bir potansiyele sahiptir. Amaryllidaceae familyasına dahil olan Sternbergia cinsi de önemli geofitlerdendir. Bu çalışmada Sternbergia cinsine ait Sternbergia candida, S. fischeriana, S. clusiana ve S. lutea türlerinden in vitro soğancık eldesi ve dış koşullara adaptasyonla ilgili çalışmalar yapılmıştır. S. candida'nın olgunlaşmamış embriyolarından ve ikili soğan pul yapraklarından in vitro koşullarda yüksek oranda soğancıklar elde edilmiştir. Bu soğancıklardan; gelişimlerini ilk 6 aydan sonra + 15 ?C'de sürdüren, soğan çapı 1 cm ve üzeri, köklü veya kökleri koparılmış olarak torf, perlit ve vermikülit (1:1:1) içeren saksılara aktarılan, +15 ?C ve % 80 nem içeren iklim dolabında gelişimlerine devam eden ve burada dormansiye girip hasat edilerek toprağa aktarılanların en yüksek adaptasyonu sağladıkları tespit edilmiştir. S. fischeriana'nın ikili soğan pul yapraklarından en yüksek sonuç eksplant başına 10 adet soğancık ile 1 mg/l BAP - 0.5 mg/l NAA içeren MS besin ortamından, olgunlaşmamış embriyolarından en yüksek sonuç ise eksplant başına 2.9 adet soğancık ile 4 mg/l BAP - 1 mg/l NAA içeren MS besin ortamından elde edilmiştir. S. clusiana'nın ikili soğan pul yapraklarından ve olgunlaşmamış embriyolarından sırasıyla; ekplant başına 2.1 ve 2.2 adet soğancık ile 2 mg/l BAP ve 1 mg/l NAA içeren MS besin ortamından en yüksek sonuçlar elde edilmiştir. S. lutea'nın ikili soğan pul yapraklarından en yüksek sonuç ise eksplant başına 15 adet soğancık ile 4 mg/l BAP ve 0.5 mg/l NAA içeren MS besin ortamından elde edilmiştir. S. candida, S. fischeriana, S. clusiana ve S. lutea türlerinden önemli sayıda in vitro soğancık elde edilmiştir. S. candida soğancıklarıyla yapılan dış koşullara adaptasyonla ilgili denemelerden tespit edilen yöntemler; Süs ve tıbbi bitki olarak ekonomik önemi olan geofit bitkilerin hızlı çoğaltımı ve dış koşullara adaptasyonunun sağlanması için uygulanabilecektir. Bu uygulamalarla hem bu bitkilere olan talepler karşılanmış olacak, hem de bu bitkilerin doğadan aşırı sökümleri neticesinde nesillerinin tehlike altına girmesi engellenebilecektir.
Özet (Çeviri)
Bulbous plants (geophytes) are an important part of genetic biodiversity of Turkey and have a great potential in perfume, pharmaceuticals industry since, they contain alkaloids and ornamental flower industry because of beautiful flowers. The genus Sternbergia is an important geophytes of Amaryllidaceae family. The study was conducted on Sternbergia candida, S. fischeriana, S. clusiana and S. lutea species belonging to Sternbergia genus to regenerate bulblets in vitro and acclimatise them to outside conditions. High frequency of bulblets were recorded on immature embryos and twin scale explants of S. candida. As a result of these experiments, the cultured bulblets were subcultured to +15 oC after 6 months. Thereafter, the bulblets that achieved bulb diameter of 1 cm or more with roots or removed roots were transferred to +15 oC and 80% humidity in pots containing torf, perlite and vermiculite (1:1:1) in the growth chamber. The bulblets entered dormancy under these conditions; therefore these were given cold treatment at +5 oC, which resulted in maximum acclimatization. The highest number of 10 and 2.9 bulblets per explant from twin scale and immature embryo of S. fischeriana were recorded on MS medium containing 1 mg/l BAP ? 0.5 mg/l NAA and 4 mg/l BAP ? 1 mg/l NAA respectively. The highest number of 2.1 and 2.2 bulblets per explant from each of twin scale and immature embryo of S. clusiana were recorded on MS medium containing 2 mg/l BAP?1 mg/l NAA. The highest number of 15 bulblets per explant from twin scales of S. lutea were recorded on MS medium containing 4 mg/l BAP ? 0.5 mg/l NAA. Significant number of bulblets were obtained from S. candida, S. fischeriana, S. clusiana and S. lutea. The methods determined from in vitro micropropagation and acclimatization experiments on S. candida, can also be applied for the micropropagation and acclimatisation of other economically important ornamental and medicinal geophytes. The techniques will not only meet demands of these plants but will also reduce risks of their disappearance due to their unauthorized collection from wild flora.
Benzer Tezler
- Bazı Strenbergia Wadst. and Kit. türlerinin karyolojisi
Karyology of some Strenbergia Wadst. and Kit. species
DENİZ YÜZBAŞIOĞLU
- Gökkuşağı alabalık (Oncorhynchus mykiss)'larının spesifik olmayan immun sistemi üzerine bazı geofit bitki ekstraktlarının etkilerinin incelenmesi
A research on effects of geophyte plant extracts on non-spesific immune systems of rainbow trout(Oncorhynchus mykiss)
TUBA KABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Su ÜrünleriSüleyman Demirel ÜniversitesiSu Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL KUBİLAY
- Sternbergia lutea (L.) Ker-Gawl. ex Sprengel bitkisinin yara iyileştirme ve antiproliferatif etkilerinin bazı hücre hatlarında incelenmesi
Investigation of the wound healing and antiproliferative effects of Sternbergia lutea (L.) Ker-Gawl. ex Sprengel plant on some cell lines
ZEMHERİ ŞAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyoteknolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGUN KAYA
- Bazı geofit ekstraktlarının farklı biyolojik aktivitelerinin araştırılması
Investigation of different biological activities of geophyte extracts
ÇİĞDEM AYDIN
- Bazı doğal geofitlerin peyzaj düzenlemelerinde kullanımı ve üretimi üzerine araştırmalar
Researches on propagation and use of some native geophtes in landscape design
NİLÜFER SEYİDOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA AYAŞLIGİL