Çeşitli ekstrüzyon şartlarında üretilen alüminyum alaşımı ürünlerin mekanik özelliklerinin incelenmesi
An experimental investigation of mechanical properties of aluminium alloy products produced different extrusion conditions
- Tez No: 182823
- Danışmanlar: PROF.DR. ATİLLA BOZACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Makine Mühendisliği, Metalurji Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, Mechanical Engineering, Metallurgical Engineering, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Alüminyum ekstrüzyonu, mekanik özellikler, dikiş birleşmesi, alınbirleşmesi, Aluminium extrusion, mechanical properties, seam weld, transverse weld
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Ekstrüzyon işlemiyle gerek dolu gerekse de içi boş profillerin üretimi ekonomik bir şekildegerçekleştirilebilmektedir. İçi boş profillerin üretiminde, boyuna dikiş birleşmeleri (seamwelds) kaçınılmaz olarak meydana gelmektedir. Biyetlerin art arda ekstrüzyon edilmeleriylede hem dolu profiller için hem de içi boş profiller için enine kesit üzerinde alın birleşmesi(transverse weld) meydana gelmektedir. Alın birleşmeleri, düşük dayanımlardan ve kalıpdurma izine yakın olmalarından dolayı çoğu zaman kesilip ıskarta edilirler. Bununla birlikte,alın birleşmelerinde daha fazla kalite problemleri yaşanmasına rağmen öneminden dolayımevcut çalışmalar dikiş birleşmeleri üzerine yoğunlaşmıştır.Bu çalışmada, hem dikiş ve alın birleşmelerinin hem de herhangi bir birleşme olayınınbulunmadığı normal kısımların karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun içinbünyesinde dikiş birleşme bölgeleri, alın birleşme bölgeleri ve birleşme olayının bulanmadığınormal bölgelere sahip olan bir ekstrüzyon profil çeşidi üzerinde çalışılmıştır. Bu profil, aynızamanda anılan bölgelerden hem ekstrüzyon yönünde hem de ekstrüzyon yönüne dik yöndemekanik ve metalografik test numunelerinin temin edilebileceği geometriye sahiptir.Ekstrüzyon profilinin üretimi, gerçek bir üretim tesisinde (Sistem Alüminyum) 1460 tonkapasiteli bir pres vasıtasıyla gerçekleştirilmiş olup üretim, ekstrüzyon parametrelerinin enönemlilerinden olan çıkış sıcaklığı ve ram hızının değiştirilmesiyle yapılmıştır. Çıkışsıcaklıkları 440, 475, 500, 520 ve 560 oC seçilmiştir. Ekstrüzyon hızları ise ram hızı bazındaalınıp 2, 4, 6, 10 ve 15 mm/s hızlarda üretim gerçekleştirilmiştir. Böylelikle ekstrüzyonparametrelerinin mekanik özellikler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ayrıca, çeşitli biyetsıcaklıkları, ram hızları ve profil çıkış sıcaklıklarındaki numunelere, makro yapısal ve mikroyapısal incelemeler de yapılmıştır.Detaylı bir inceleme yapmak için numune alım bölgeleri, sahip oldukları özelliklere (dikişbirleşmeli ve/veya alın birleşmeli, birleşmesiz-normal) ve yönlere (ekstrüzyon doğrultusundaveya ekstrüzyon doğrultusuna dik) bağlı olarak toplam dokuz bölgeye ayrılmışlardır. Her birbölgeye çekme, çentik darbe ve sertlik (HV) testleri uygulanmıştır.Ekstrüzyon parametreleri dikkate alınmaksızın deneysel sonuçlar incelendiğinde, bölgelerinmekanik ve yapısal özellikleri arasında birtakım farklılıklar görülmüştür. Ekstrüzyonparametreleri dikkate alındığında ise çıkış sıcaklığı yükseldiğinde, genellikle birleşmebölgelerinin mekanik özelliklerde iyileşme meydana gelmiştir. Bununla birlikte çıkışsıcaklığının artmasıyla malzemenin yapısında çoğunlukla yeniden kristalleşmeye doğru birdeğişimin oluştuğu gözlenmiştir. Bu durum dikiş birleşme bölgelerinin belirginliğiniazaltmıştır. Mekanik özellikler ve dekoratif bakımdan dikiş birleşme bölgelerinin mümkünolduğunca belirgin olmaması istenir. Öte yandan ram hızı arttıkça birleşmesiz-normalbölgelerin ve alın birleşmeli bölgelerin mekanik özelliklerinde genellikle artış yönünde eğilimgörülürken, dikiş birleşmeli bölgelerin mekanik özelliklerinde ise düşüş meydana gelmiştir.Bununla birlikte, ram hızının artmasıyla tane yapısında küçülmenin oluştuğu, mikro yapısalresimler incelendiğinde görülmektedir. Makro yapısal resimler incelendiğinde ise ram hızınınartmasıyla dikiş birleşmelerinde daha fazla belirginlik meydana geldiği görülmüştür.Bu çalışma göstermiştir ki; aynı ekstrüzyon ürünü üzerinde birbirine çok yakın bölgelerdebile, ekstrüzyon yöntemin doğasından ve proses parametrelerinin değişiminden dolayı çokfarklı oluşum mekanizmaları meydana gelmektedir. Bu farklı oluşum mekanizmaları damekanik ve yapısal özelliklerde birtakım farklılıklara neden olmaktadır.
Özet (Çeviri)
With the extrusion process, profiles having whether solid or hollow sections can be producedeconomically. In the producing of hollow profiles seam welds occur evidently, for both solidand hollow profiles, transverse weld occur on the cross section; due to extruding billetsrepeatedly. Mainly transverse welds are cut on discarded as they have low strength and theyare near to die standing trace.In this study, it is aimed to investigate the structure and strength of seam weld, transverseweld and normal sections without weld comparatively. To achieve this, it is studied on anextrusion profile type which has seam weld, transverse weld regions and normal regionswithout weld. Also this profile has a geometry, which is suitable mechanical andmetallographic tests specimens from regions mentioned above in both extrusion direction, andproportional to extrusion direction.Producing extrusion profile has been performed by a press, which has a capacity of 1460tones, in a real producing coorporation and carried out by changing the exit temperature, andram speed, which are the important parameters. Exit temperature TÇ, is chosen as 440, 475,500, 520 and 560 oC. Extrusion velocity is also taken in the base of ram speed VR, andproduction is carried out at the speeds of 2, 4, 6, 10 and 15 mm/s. Therefore the effects ofextrusion parametres on mechanical properties have been investigated. Also macro, and microstructural investigations have been carried out on the specimens which have various billettemperatures, ram speeds and profile?s exit temperaturesIn order to do a detailed investigation the whole section is divided into nine regional parts totake specimens depending on features (seam welds and/or transverse welds, without welding- normal component) and directions (in the direction of extrusion, and proportional toextrusion direction) they have. Every specimens taken from each region have been appliedtensile, notch impact, and micro-hardness tests.It is seen clearly that some differences are occurred from the viewpoint of mechanical andstructural features between the regions, when the experimental results are investigated withoutregarding the extrusion parameters. But generally healing of mechanical properties of weldzones have occurred when exit temperatures increas with regarding extrusion parameters. Inaddition, it was observed commonly the structure of the material had a change through re-crystallization with increasing temperatures. This situation decreases the significance of seamweld regions. But insignificancy of seam weld region is designed as possible as can be fromthe viewpoint of whether mechanical properties or decorative. However when the ram speedincreases mechanical properties of normal-weldless regions, and transverse weld regions tendto increase while mechanical properties of seam weld tend to go decrease. In addition, it isclearly seen that the grain size is getting smaller with increasing ram speed as it is shown inmicro structural figures. However, when the macro structural figures have been investigatedas the ram speed increases more significance on seam welds occurs.This study shows that different occurrence mechanisms take place due to natural of extrusionmethod and process parameters variations in the neighborhood regions of the same extrusionproduction. They causes also variations on mechanical and structural features.
Benzer Tezler
- Boru ve profil geometrilerindeki Al 6061 alüminyum alaşımına mikro ark oksidasyon kaplama uygulamaları
Micro arc oxidation coating applications on Al 6061 aluminium alloy in pipe and profile geometries
FURKAN YAŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAİZ MUHAFFEL
- Farklı ekstrüzyon hızlarında ekstrüze edilmiş AA6063 alüminyum alaşımlarının yüzey ve korozyon özelliklerinin incelenmesi
Investigation of surface and corrosion characteristics of AA 6063 aluminum alloys extruded in different speeds
BİLAL DAŞCILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Metalurji MühendisliğiGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. METİN USTA
- Türkiye'de üretilen çeşitli kağıt-plastik materyal kombinasyonlarından geliştirilen fumigasyon örtülerinin sofralık üzümlerin muhafazasındaki etkinliği üzerinde bir araştırma
Research on the effect of grape guard pads, made of various paper/plastic combinations produced in Turkey, during storage of table grapes
GÖKHAN SÖYLEMEZOĞLU
Doktora
Türkçe
1993
Gıda MühendisliğiAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YILMAZ FİDAN
- An Investigation of monolayer copolymer twist wrap films
Tek katlı çift büküm özelliği olan kopolimer filmler üzerine araştırma
NESLİGÜL UYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Polimer Bilim ve TeknolojisiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ YILMAZER
- Sıfır altı ısıl işlem ile ekstrüzyon kalıplarının ısıl işlem süreçlerinin kısaltılması ve PVD kaplama ile kalıp ömrünün uzatılması
Shortening of heat treatment processes of extrusion dies by using cryogenic heat treatment and extending the extrusion die life with PVD coating
MAZHAR ÜMİT BÜYÜKFIRAT
Doktora
Türkçe
2019
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CÜNEYT ARSLAN