George Eliot'ın romanlarının (Adam Bede, Felix Holt, the Radical, Middlemarch ve Daniel Deronda) okur merkezli eleştiri kuramı bağlamında incelenmesi
A study of George Eliot's novels (Adam Bede, Felix Holt, the Radical, Middlemarch and Daniel Deronda) From the perspective of reader-response criticism
- Tez No: 186964
- Danışmanlar: PROF.DR. BELGİN ELBİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Bu çalışmanın amacı, George Eliot'ın Adam Bede, Felix Holt, the Radical,Middlemarch ve Daniel Deronda adlı romanlarında, Wolfgang Iser'ın Okur MerkezliEleştiri Yönteminin ?yazar-metin-okur? üçgenindeki etkileşimin, özellikle ?yazar?tarafından nasıl yönlendirildiğini ve denetlendiğini incelemektir. George Eliot'ın romanokurunu bilgilendirmek, etkilemek, düşündürmek, eleştirmek, şekillendirmek veeğitmek için kullandığı anlatım yöntemleri ve roman sanatına bakışı, bu çalışmanınkonusu açısından önemlidir. Bu nedenle romanlara Wolfgang Iser'ın okur merkezlieleştirel yönteminin yazar unsuru ile yaklaşılırken, Eliot'ın roman sanatında anlatımyöntemleri açısından gözlemlenen değişimler de belirtilmiş, bu değişimlerin anlamı veönemi üzerinde durulmuştur.Giriş bölümünde, okur merkezli eleştiri kuramına genel bir bakış sunulduktansonra Wolfgang Iser'ın okur merkezli eleştirel yöntemi ayrıntılı olarak açıklanmıştır.Iser'ın 18. yüzyıldan başlayıp 20. yüzyıla kadar uzanan roman incelemesi yelpazesinde,yazar-metin-okur etkileşimindeki önemli noktalar ve özellikle yazarın kullandığıanlatım yöntemleri konusunda yaptığı açıklamalar göz önünde bulundurulmuştur.Iser'ın alımlama estetiği ve fenomoloji kuramına dayanan okur merkezli eleştirelyaklaşımında okur ve okurun rolü önemli olduğundan, savunduğu ?örtük okur?kavramını nasıl tanımladığı; roman yazarının ?örtük okuru? nasıl kurguladığı, bu okuryoluyla, vermek istediği anlamları gerçek okura ne şekilde yansıttığı açıklanmıştır.Viktorya Dönemi gerçekçi roman yazarlarından George Eliot'ın romanlarında,yaşadığı dönemdeki toplumu yansıtırken eleştirdiği; roman okurunu önemsediği veanlatıcısı yoluyla kurgusal dünyasında bu okurla yakın ilişki kurduğu görülmektedir.Kurguladığı anlatıcı ve örtük okur arasında konuşmaya dayalı ilişki, yazarın gerçekroman okurunu etkilemesini, ?kandırarak? tepkilerini kontrol etmesini, kurgusaldünyayı yazarın istediği gibi görmesini ve yazarın ahlak anlayışını kabul etmesinisağlamaya yöneliktir. Bu açıdan bakıldığında, gerçek okurun psikolojisi ve nedüşündüğü ile ilgilenmeyen Eliot'ın, kurguladığı ?örtük okur? yoluyla gerçek okurunyaşama ve dünyaya bakış açısını kendi istediği yönde değiştirmeyi ve okurun, ahlakitutumunu geliştirmeyi istediği görülmektedir. Iser'ın ?okuma sürecinde değişen okurdüşüncesi? ile Eliot'ın ?roman okurunun bakış açısını anlayış duygusuyla genişletme?amacı, her ikisinin de edebiyatı ya da sanatı, ahlaki bir araç olarak gördüğünükanıtlamaktadır.Anlatıcı ile örtük okur arasında kurguladığı ilişki yoluyla, örtük okuru metnedoğru çeken yazar, çeşitli anlatım yöntemleri kullanarak metin-okur etkileşim sürecinide biçimlendirmektedir. Bu yöntemler arasında, okurun repertuar birikimini kullanarakmetne yüklediği beklentileri bozma ve yenilerini oluşturma, okurun ?gezinen bakışaçısını? farklı bakış açılarına yönlendirme, boşluklar, belirsizlikler, zıtlıklar, hatırlama-tahmin, yabancılaştırma, olumsuzlama, hayal gücünü kullanma ve görsel canlandırmagibi metinsel yöntemler yer almaktadır. İncelenen romanlarda Eliot'ın okurunuetkilemek için bu anlatım yöntemlerini kullandığı saptanmıştır.İlk bölümde Adam Bede ile başlayan kurgusal yolculuk, dördüncü bölümdeDaniel Deronda ile son bulmaktadır. Ayrı bölümlerde değerlendirilen ve kronolojiksırayla incelenen romanlarda önce olay örgüsü özetlenmiş; yazarın anlatım yöntemleribağlamında anlatıcı, anlatıcı ile örtük okur arasındaki kurgusal ilişki ve diyalog, metin-okur etkileşimi, okuru yönlendiren metinsel ipuçları ve kurmaca ile gerçek dünyaarasındaki bağ incelenmiştir. Yazarın okuru etkilemek için kullandığı anlatımyöntemleri ortaya konarken, gerekli görülen yerlerde romanlar arasındaki farklılık vebenzerliklerden bahsedilmiş; yazarın roman sanatında anlatım yöntemleri açısındangözlemlenen değişimler belirtilmiştir.Sonuç bölümünde, romanların ayrıntılı incelemesinden sonra yapılan saptamalardeğerlendirilmiştir. Wolfgang Iser'ın okur merkezli eleştiri kuramı ışığında, GeorgeEliot'ın romanlarını incelemek, yarattığı kurgusal dünyanın yorumlanmasını sağlamış;yazarın kullandığı ve giderek karmaşıklaşan anlatım yöntemlerinin, ?gerçeğin? nasılalgılanması ve alımlanması konusunda roman okurunu eğitmeye yönelik olduğu ortayakonmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims at examining George Eliot?s Adam Bede, Felix Holt, theRadical, Middlemarch and Daniel Deronda from the perspective of Reader ResponseCriticism, by using Wolfgang Iser?s Reader Response Theory in order to determine howthe interaction in ?author-text-reader? trilogy is directed and controlled by ?the author?in the novels mentioned above. The narrative techniques that George Eliot employed inorder to inform, affect, criticize, ?manipulate?, shape and educate her reader and in thisrespect, her ideas about art of fiction are important issues for the subject of this study.Thus, while applying Wolfgang Iser?s Reader Response Theory to Eliot?s novels fromthe perspective of authorial and narrative techniques, the changes observed in Eliot?s artof fiction have been noted and discussed.In the Introduction of this study, after presenting general information aboutReader Response Criticism, Wolfgang Iser?s Reader Response Theory has beenexplained in detail. Depending on his theoretical and practical studies ranging from 18thcentury realist novel towards 20th century modernist novel, the crucial points of author-text-reader interaction on which he concentrated and the narrative techniques of theauthor engaged in this trilogy have been initially taken into consideration. As the readerhas great importance in Iser?s reader response theory built on reception aesthetics andphenomenological approach, his definition of the concept of ?the implied reader? thathe advocates in his attempts to negotiate between text and reader and his explanation ofthe author?s role in creating the implied reader and educating the real reader are themain concerns of this study.It has been observed that being one of the realist novelists of the Victorian eraand reflecting her times realistically while criticizing the society she inhabited, GeorgeEliot paid great attention to her reader and constructed an intimate relationship with thisreader through the narrator in her fictional world. The dialogical interaction she createdbetween the narrator and fictional reader has served for ?manipulating? the real readerto control his responses, making him see the fictional world as the author sees it, andaccept and share the author?s moralistic point of view. Seen in this respect, GeorgeEliot?s ?implied reader? helps her to shape the real reader?s vision of life and reality andat the same time, develop his moral attitudes. Iser?s idea that the reader experiencessome changes during the act of reading and Eliot?s aim of developing her reader?ssympathetic perspective have shown that both of them regard literature or fiction as amoral vehicle.The author, employing various narrative techniques, and pulling and directingthe real reader towards the text through the interaction of narrator and implied reader,also forms the process of text-reader interaction. Among some of the narrativetechniques that Eliot adopted in the novels studied are directing the reader?s ?wanderingview point? to different perspectives and activating his imagination, frustrating formerexpectations of the reader formed by his ?repertoire? and making him create newexpectations by the textual strategies like contrasts, gaps, blanks, indeterminacies,theme and horizon structure, the dialect of retention-protension, defamiliarization andnegation.The fictional journey of this study begins with Adam Bede and ends with DanielDeronda. The novels have been analysed in separate chapters chronologically. Thediscussion in each chapter follows the same pattern; the plot construction has beensummarized; the narrator, the fictional relationship and dialogue between the narratorand implied reader, the interaction between text and reader, textual strategies directingreader in the reading process and the connection between fictional and actual worldshave been evaluated in terms of authorial and narrative techniques employed in GeorgeEliot?s major novels. The similarities and differences between the textual constructionsof novels, the evolution observed in her art of fiction have been examined in order toprovide a way for interpreting her fictional world.Consequently, the evaluations derived from the detailed analysis of the novelsseen in the light of Wolfgang Iser?s reader response criticism have shown that GeorgeEliot?s narrative techniques, though becoming complex in the course of the criticalanalysis of the novels, focused on creating an ideal reader and educating him about howto perceive ?reality?.
Benzer Tezler
- A Foucauldian reading of Charlotte Brontë's Jane Eyre and George Eliot's Adam Bede
Charlotte Brontë Jane Eyre ve George Eliot Adam Bede romanlarının Foucault'ya göre okunması
SEREN BOZ GÖKÇEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SANAZ ALIZADEH TABRIZI
- The transformative potential of forgiveness in George Eliot's Scenes of Clerical Life and Adam Bede
George Eliot'ın Sins of Clerical Life ve Adam Bede adlı romanlarında affetmenin dönüştürücü potansiyeli
BEHİYE COŞKUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
İngiliz Dili ve EdebiyatıÇankaya Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. CATHERİNE COUSSENS
- A juxtaposition of the pre-determined roles of the female gender in George Eliot's Adam Bede and The Mill on The Floss
George Eliot'ın Adam Bede ve Kıyıdaki Değirmen'inde kadın cinsiyetinin evvelce belirlenmiş görevlerinin eşgüdümlülüğü
ELVAN KAYIKCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TİMUÇİN BUĞRA EDMAN
- Religion and women in George Eliot's Adam Bede
George Eliot'un Adam Bede romanında din ve kadınlar
ŞADİYE BİLGİÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
İngiliz Dili ve EdebiyatıÇankaya Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL DOĞRAMACI
- A Kristevan reading of George Eliot's early novels
George Eliot'ın erken dönem romanlarının Kristeva'nın teorileri ışığında incelenmesi
YASEMİN BAYSAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
İngiliz Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYLİN ATİLLA