Bazı idris (Prunus mahaleb L.) tiplerinin anaçlık değeri üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 18771
- Danışmanlar: PROF.DR. RUHİNAZ GÜLCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
- 113 - ÖZET Bu çalışma, Ege üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde 1988- 1990 yılları arasında,kiraz için önemli bir anaç olan idris tiplerinde (ağaçlar ve fidanlar); sürgün ucu ve floem tanen içeriği, kalburlu boruların lümen genişliği ve uzunluğu, floem taşınım alanı ve birim yaprak alanındaki stoma sayısının değişimi ve bunların büyüme gücünün önceden belirlenmesinde, erken seleksiyon kriteri olarak kullanılma durumlarını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca, deneme materyalini oluşturan idris tiplerinin vegetatif üretim ve kendilenme olanağı incelenmiş ve kendilenen tiplerde çiçek tozu çimlenme oranı ve çiçek tozu çim borularının dişicik borusundaki gelişimi de araştırılmıştır. Tanen analizi için gerekli materyali oluşturan sürgün uçları bir yıllık sürgünlerin uç kısımlarından,floem ise,yi¬ ne aynı sürgünlerin 3. - 5. boğum aralarından kaldırılan kabuktan bir jilet yardımıyla kazınarak elde edilmiştir, tki yöntemle (örneklerin alkollerini uçurarak ve uçurmaksızın) yapılan değerlendirmede, sürgün ucu ve floem tanen miktarı 635nm dalga boyunda spektrofotometrik olarak tespit edilmiştir. Kalburlu boruların lümen genişliği ile uzunluğu ve floem taşınım alanı, yine bir yıllık sürgünlerin 3. - 5. boğum aralarından hazırlanan ezme ve enine kesit preparatlarda incelenmiştir. Stoma sayımı ise, bir yıllık sürgünlerin alt kısımlarındaki yaprakların orta bölgelerinden alınan örneklerde gerçekleştirilmiştir. Fidanlarda vegetatif gelişme ile ilişkili olarak bitki boyu, çap, bir yıllık sürgünlerin sayısı ve- 114 - toplam uzunluğu ile boğum arası mesafe ölçümleri yapılmıştır, îdris tiplerinin köklendirilmesinde, yaklaşık 30 cm uzunluktaki yeşil çeliklere 2000 ppm IBA uygulanmış ve köklendirme ortamı olarak 1/3 perlit ve 2/3 kum karışımı kullanılmıştır. Kendilemede ise, yaklaşık 250 - 300 tomurcuk izole edilmiş ve daha sonra meyve tutumu tespit edilmiştir. Kendileneik tiplerde çiçek tozlarının çimlenme oranı % 10 sakkaroz içeren ağar ortamında belirlenmiş ve çiçek tozu çim borularının dişicik borusundaki gelişimi,kendilemeden sonra belirli zaman aralıklarında alınan dişi organ örneklerinden hazırlanan ezme preparatlarda incelenmiştir. Elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenmiştir: 1) Ağaçlarda ve fidanlarda, örneklerin alkolleri uçurularak uygulanan birinci yönteme göre yapılan analizler sonucunda, sürgün ucu ve floem dokusu tanen içeriği bakımından tipler arasında istatistiki farklılık bulunmamıştır. Buna karşılık, örneklerin alkolleri uçurulmaksızın uygulanan ikinci yöntemle ı değerlendirmede, sürgün ucu ve floem tanen içeriğinin idris tiplerine göre değişim gösterdiği saptanmıştır. 2)Yöntemler arasındaki bu farklılık, bu çalışmada, ikinci yöntemin daha güvenilir olduğunu göstermiştir. Ancak birinci yöntemle yapılacak analizlerde örneklerin alkollerinin uçu- rulması sırasında, tanenlerin oksitlenmesini önlemek amacıyla bu işlemin kısa sürede tamamlanması gerekmektedir. 3)îdris tiplerinde gerek sürgün ucu ve gerekse floem tanen miktarının düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.Ayrıca, ağaçlarda sürgün ucu tanen içeriğinin fidanlara nazaran biraz- 115 - yüksek, fidanlarda ise floem dokusunun tanen içeriğinin sürgün ucunun yaklaşık 6-7 katı olduğu saptanmıştır. 4)îdris tiplerinde kalburlu boruların birbirleri ile uç kısımlardan hafif edimli veya düz bir yüzeyle birleştikleri ve bu birleşme kısımlarında basit kalburlu plaka içerdikleri saptanmıştır. Kalburlu boruların uzunlukları boyunca da kalburlu alanlar yer almaktadır. 5)Ağaçlarda Af.5 tipinin kalburlu borularının ortalama geniş l iŞi (13.96+ 0.20 jım) ve uzunluğu (182.38+ 6.29 pm) diğer tiplerden daha fazladır.Buna karşılık, Kem.4 tipinin kalburlu borularının lümen genişliği (8.29+ 0.17 /ttm) ve uzunluğu (128.78+ 5.45 pm) diğer idris tiplerine ait değerlerden daha azdır. 6)Fidanlarda Kem.7 ortalama 14.37+ 0.36 jam ile en geniş, Kem. 18 ise, ortalama 11.08"+ 0.31 /um ile en dar kalburlu boru¬ lara sahiptir. En uzun kalburlu boruya, ortalama 184.29+ 6.41 jum ile Af. 10 tipi, en kısa kalburlu boruya da ortalama 144.13+ 5.41 /um ile Af.2 tipi sahiptir. 7)incelenen tipler birlikte değerlendirildiğinde, fidanlarda kalburlu boruların ağaçlara nazaran daha geniş ve uzun olduğu görülmüştür. 8)Fidanlarda floem taşınım alanına ait en yüksek ve en düşük değerler sırasıyla % 17.32 ile Kem.28 ve % 8.59 ile Kem.l tiplerine ait olmuştur. 9)Ağaçlarda kalburlu boruların lümen genişliği ve uzunluğu; fidanlarda kalburlu boruların lümen genişliği ve floem taşınım alanı arasında önemli ilişki ortaya çıkmıştır.- 116 - 10)Fidanlarda yapılan atoma sayımlarında, Af. 2 ortalama 493.8 stoma/mm2 ile ilk, Kem.18 ise, ortalama 330.2 atoma/mm2 ile son sırada yer almıştır. 11)Ağaçlarda kuvvetli ve orta kuvvetli gelişen tipler ge¬ niş; zayıf ve orta zayıf gelişenler ise, dar kalburlu borulara sahip olmuşlardır. Benzer durum, kalburlu boru uzunluğu için de geçerlidir. Buna göre kuvvetli ve zayıf gelişme ile kalburlu boru lümen genişliği ve uzunluğu arasında bir ilişki bulunmuştur. Ancak ağaçlarda büyüme gücü ile sürgün ucu tanen içeriği arasında bir ilişki ortaya çıkmamıştır. Fidanlarda da tanen içeriği, kalburlu boru boyutları, floem taşınım alanı ve stoma sayısı ile vegetatif gelişme arasında bir ilişki saptanmamıştır. 12)Fidanlarda tipler arasında istatistik! farklılıkların bulunduğu vegetatif gelişme parametrelerinden, bitki boyu ortalama 203.8 - 116.9 cm; bir yıllık sürgünlerin ortalama sayısı 21.93 - 5.13 adet ve toplam uzunluğu 776 - 217 cm ve boğum arası mesafe ortalama 2.207 - 1.560 mm arasında değişim göstermiştir. Buna karşılık, ortalama 20.27 - 14.33 jım sınırlarında değişen bitki çapının tiplere göre değişimi istatistik bakımdan önemsiz bulunmuştur. Ayrıca bitki boyu ile çap ve bir yıllık sürgünlerin toplam uzunluğu; bir yıllık sürgünlerin sayısı ve toplam uzunluğu arasında da önemli ilişki saptanmış tır. 13)Ağaçlarda % 10 sakkaroz içeren ağar ortamında yapılan çiçek tozu çimlendirme denemesinde, incelenen 16 idris tipinin yarısında çiçek tozu çimlenme oranı düşük, diğerlerinde- 117 - ise, iyi olup % 30'un üzerinde bulunmuştur. 14)Çiçek tozu çim borularının dişicik borusu tabanına ulaştığı en yüksek dişi organ sayısı 11 adet ile Af.10 ve l adet ile de Kem.18, Kem.28, Af.11, Man 3, Man.6 ve Bor.l tiplerinde görülmüştür. 15)Kendileme sonucu en yüksek meyve tutumu, çiçek tozu çimlenme oranı iyi ve dişicik borusu tabanında çiçek tozu çim borularına sahip dişi organ sayısı da en yüksek olan Af.lO'da görülmüştür. Genelde, incelenen tiplerde meyve tutumu düşük olup % 5.13 - 1.36 arasında değişmiştir. 16)îdris yeşil çeliklerinin köklerime durumu zayıf olup tipler arasında en iyi köklenme % 38.3 ile Kem.28'de görülmüştür. Hormon uygulaması da (2000 ppm IBA) kök sayısı, kök yaş ve kuru ağırlığında artışa yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
- 118 - SUMMARY This study has been carried out between 1988 and 1990 at the Horticulture Department of Ege University Faculty of Agriculture on some mahaleb types, (old and young trees) an important rootstock för sweet cherry, in order to determine the variations in the tannin content of the shoot tip and phloera, width and length of the sieve elements phloem transport area and number of stomata per unit leaf area and to find out the suitability of these parameters as early selection criteria for tree vigor. Besides, the vegetative propagation and self-pollination trials were performed, and the pollen germination ratio and the grovrth of the pollen tu.be within the style were searched in self-pollinated types. in order to analyze the tannin content, shoot tips of öne year-old shoots and phloems of the same shoots were removed. Phloems were excised from the internodi between the third and fifth nodes by a razor blade. Two methods (by evaporating the alcohol content of the sample and not) were used in extraction, and the tannin contents of the shoot tip and the phloem were determined spectrophotometrically at 635 nm. The width and length of the sieve elements and the transport area of the phloem were examined in radial sections and si ide of sguashed samples taken from internodi between the 3rd and 5th nodes. Stomata counts were made on samples taken from the middle portion of the basal leaves on one-year old shoots. in young trees, height of the tree, diameter, number of one-year old shoots and their total length and the length of the internodi were determined in relation to tree vigor. in testing the root formation various mahaleb types, 2000 ppm IBA was applied to green cuttings 30 crn long. 1/3 perlite plus 2/3 sand mixture was used as the rooting media. in şelf pollination trials 250 to 300 buds were emasculated and fruit setting ratios were determined. Germination of the pollens were tested in an ağar medium possessing 10 % sucrose. Periodical bud samples were collected after self~_ 119 - pollination and ovary development was followed up through sl ide of sguashed samples. The results obtained from the trials can be sumraarized as follows: l- According to the results derived from the analyses of the samples after evaporating the alcohol, no statistically significant variations could be obtained among the types in respect to their tannin contents. On the other hand, when alcohol was not evaporated after extraction, the tannin content of the shoot tip and phloem varied markedly among types.2Such a difference in results proved that the second method is a more precise öne. in order to prevent the oxidation of the tannin during the evaporation of alcohol, this part of the method should be realized in a very short period of type. 3-in the included mahaleb types, the tannin contents of both the shoot tip and the phloem were found to be very low. The tannin content of the shoot tip of old trees were rather higher than that of the young trees. On the other hand in young trees, the tannin content of the phloem was ca 6 to 7 times more than the shoot tip. 4-The sieve elements of the studied mahaleb types were found to be connected to each other from the tips with a flat surface. At these unions, simple sieve plates took place. Along the longer side of the sieve elements sieve areas were located._ _5- The average width (13.96+0.29 /um) of the sieve elements of Af 5 type was found as the largest among the other old trees. On the other hand, type Kem.4 had the lowest values in respect to vridth (8.29+0.17 pun) and length (128.78+5.45 fim). 6- Among nursery trees. Kem.7 possessed the widest sieve elements with an average of 14.37+0.36 fjan and Kem. 18 had the narrowest with an average of 11.08+0.31 /um. The longest sieve. 120- element was found in Af.10 (184.29+6.41 /im) and the shortest in Af.2 (144.13+5.41 fim). 7- During the evaluation of results in general, it was seen that sieve elements were wider and longer in nursery trees compared to old ones. 8- The maximum and minimum values obtained for the transport area of the phloem were 17.32 % and 8.59 % for Kern. 28 and Kem.l, respectively. 9- Significant correlations were found between the width and length of the sieve elements in old trees, and phloem transport area and width of sieve elements in nursery trees. 10- According to the number of stomata counted in nursery trees, Af.2 type ranked the first (493.8 stomata/mm2) and Kern. 18 (330.2 stomata/mm2 ) the last. 11- Vigorous and semi-vigorous trees had wider, weak and semi-weak trees had narrower sieve elements. Similar conditions were observed for the length of the sieve elements. Thus, a correlation was found between vigor and the width and length of the sieve elements. No marked cor relations could be determined between vigor and tannin content of the shoots. Similarly, correlations between vegetative growth and tannin content, size of sieve elements, phloem transport area and the number of stomata. 12- The parameters of vigor that significantly vary among types were determined to range between 203.8-116.9 cm for tree height, 21.93-5.13 cm for the average number of one- year old shoots, 776-217 cm for total length of one-year old shoots and 2.207-1.560 cm for the average length of inter- nodium. The tree diameter did not vary significantly among types, and it was found to range between 20.27 and 14.33. Important correlations were determined between tree height and diameter, and the total length of one-year old shoots and between the number of one-year old shoots and its total length._ 121 - 13- In the germination trials, pollens were let to germinate in an agar medium containing 10% sucrose. According to the results half of the 16 mahal eb types had quite low germination, whereas, the other half had over 30%. 14- The highest number of pollen tubes reaching the base of the style was 11 and was observed in type Af.10. The lowest was 1 in types Kem. 18, Kem. 28, Af. 11, Man. 3, Man. 6 and Bor. 1. 15- The highest fruit set ratio in self pollinated ones was in type Af.10 which also had a good germination rate and had the highest number of pollen tubes reaching the base of the style. In general, the fruit set ratios were rather low and ranged between 5.13 and 1.36 %. 16- The root formation of mahaleb green cuttings were found to be quite weak. The highest rate was observed in type Kern. 28 (38.3 %). The application of growth regulator (200 ppm IBA) resulted in an increase of root formation and fresh and dried weight of the roots.
Benzer Tezler
- Bazı idris (Prunus mahaleb L.) tiplerinin in vitro çoğaltma koşullarının optimizasyonu
Optimization in vitro conditions of some Prunus mahaleb L. typies
ALI ASGHAR ZAİNAL
- Farklı büyüme gücündeki bazı idris (Prunus mahaleb L.) tiplerinin rapd tekniği ile moleküler tanımlamaları
Molecular identification of mahalep (Prunus mahaleb L.) in different growth vigours by rapd technique
ŞEBNEM KAVAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
BiyoteknolojiEge ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TANRISEVER
- Bazı idris (Prunus mahaleb L.) genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu
Molecular and morphological characterization of some mahaleb (Prunus mahaleb L.) genotypes
DENİZ EROĞUL
Doktora
Türkçe
2009
BiyoteknolojiEge ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERRA HEPAKSOY
- Prunus mahaleb L. kökenli genotiplerle in vitro koşullarda çalışmalar
Studies on in vitro conditions aquired by Prunus mahaleb L. genotypes
ALI ASGHAR ZAINEL ZAINEL