Türkiye'de ham ve işlenmiş petrol ürünü fiyatlarının makro ekonomik büyüklüklere etkisi
The prices of both raw and processed petroleum on the macro economic indicators affect in Turkey
- Tez No: 187733
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. MESUT ÇAKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Günümüzde sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirmek ve devam ettirmek ülkelerdikkatlerini jeoekonomik süreç üzerine vermektedirler. Bu süreç, yöntem olarak politikadandaha çok ekonomiye, teknolojiye ve coğrafyaya dolayısıyla enerji kaynaklarına önemvermektedir. Bu denli öneme sahip enerji kaynakları, yenilenebilir ve yenilenemeyen olarakiki grupta ele alınmaktadır.Biomas, güneş, rüzgar, jeotermal ve hidrolik enerji çeşitleri, yenilenebilir enerjisınıflandırmasında yer almaktadırlar. Yenilenebilme özelliliğine sahip doğal kaynaklar;tükenmemeleri, çevresel etkilerinin az olması ve daha az maliyet gerektirmesi gibi nedenlerlegünümüzde yoğun olarak talep görmektedirler.Yine; kömür, doğalgaz, nükleer enerji ve petrol kaynakları ise kendilerineyenilenemeyen enerji gruplaması içerisinde yer bulmaktadırlar. Bu enerji kaynaklarınınkullanımı sonucunda dışarıya çok fazla miktarda enerji çıktığı için genellikle daha fazlakullanılmaktadırlar. Bununla birlikte, çevreye olabilecek olumsuz etkileri ve yüksekmaliyetler nedeniyle kullanımlarında sorunlar yaşanmaktadır.Yenilenemeyen enerji kaynakları arasında yer alan petrol, dünya üzerinde yoğunolarak kullanılan kaynaklar arasında yer almaktadır. Bu özelliği nedeniyle ham petrol veürünleri fiyatlarında meydana gelecek değişimler; gerek ihraç eden, gerekse ithal eden ülkeleriçin büyük önem taşımaktadır.Ham petrol ve ürünü fiyatlarında meydana gelecek azalmalar, enerji kaynağı ihraçeden ülkelerin ulusal gelirlerini azaltıcı etki meydana getirebilecektir. Bununla birlikte fiyatdeğişiklikleri, enerji kaynaklarını ithal eden ülkelerin makro ekonomik büyüklüklerinietkileyecektir.Petrol fiyatlarında meydana gelecek artışlar, özellikle enflasyon üzerinde değişimlermeydana getirebilmektedir. Özellikle, petrol ve ürünlerini girdi olarak kullanan birimlerinmaliyetleri artacağı için satış fiyatlarında da değişimler meydana gelebilecektir. Bu iseenflasyonu artırıcı bir etki meydana getirebilecektir.Petrol ürünleri fiyat değişimleri, makro ekonomik büyüklükler arasından enflasyon,milli gelir, dış ticaret, döviz kuru ve yatırımlar üzerinde değişimler yaratabilmektedir.Türkiye'de ekonomik kriz dönemlerinde yaşanan olumsuzluklar, yukarıda sözü edilentemel makro büyüklükleri önemli ölçüde etkilemektedir.Çalışma kapsamında yapılan girdi çıktı analizi kapsamında, petrol ürünleri imalatıfiyatında petrol ürünleri üretim maliyeti içerisinde ham petrol giderlerinin payı ile orantılıolarak bir artışın meydana geleceği tahmin edilmektedir. Bu artışın özel tüketimde, devlettüketiminde, mal ve hizmet ihracatında ve ithalatında, üretim üzerinden alınan net vergilerdeve çalışanlara yapılan ödemelerde bir artış meydana getireceği düşünülmektedir. Yine,elektrik ve gaz üretimi, suyun arıtımı ve dağıtılması sektörleri fiyatında bu sektörlerin üretimmaliyeti içinde ham petrol giderlerinin payı ile orantılı olarak bir artışın meydana geleceğitahmin edilmektedir bu artışın, yukarıda sözü edilen büyüklüklerde artış meydana getireceğidüşünülmektedir.Çalışmada yapılan regresyon analizinde ham ve işlenmiş petrol ürünleri fiyatdeğişimlerinin yukarıda anlatılan dört temel değişkeni, dereceleri değişmekle birlikteetkilediği sonucuna ulaşılmıştır.Günümüz Türkiye'sinde taşımacılık ve nakliye faaliyetleri, genellikle karayollarıkullanılarak yapılmaktadır. Ayrıca petrol ve ürünleri diğer sektörlerde de yoğun olarakkullanım şansı bulmaktadırlar. Bu nedenle, petrol ithali için büyük miktarda kaynağın, ülkedışına aktarılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Alternatif enerji kaynaklarına yönelmek budoğrultuda bir zorunluluk olarak gözükmektedir.
Özet (Çeviri)
Today, countries turn their attention to geo-economic processes to realize and sustaintheir economic development. This process methodologically focuses more on economics,technology, geography and energy resources rather than politics. These energy resources thatare of great importance are classified under two groups as renewable and non-renewable.Biomass, solar, wind, geothermal and hydraulic energy are in the renewable energyresources. Natural resources that are renewable are demanded more because they are notconsumed, they have little environmental effects, and they cost less.Coal, natural gas, nuclear energy and petroleum are classified under non-renewableenergy resources. They are used more because they produce more energy. However, there areproblems in their use because of their negative environmental effects and high costs.Petroleum resources is the most often used non-renewable energy resource on earth.Because of this, changes in the prices of nature raw petroleum and its products are of greatimportance for both exporting and importing countries.Decreases in the prices of raw petroleum will cause declines in the national incomes ofexporting countries. By the same token, price fluctuations will affect the macro economicindicators of importing countries.Increases in petroleum prices will have changes especially on inflation. Because thecosts of units that use petroleum and petroleum products as their inputs will increase, theirsale prices will change as well. This will cause an increase in inflation.Changes in the prices of petroleum products can cause changes in inflation, nationalincome, foreign trade and exchange rates.Problems that are experienced in Turkey during the periods of economic crises affectthe above mentioned indicators.Under the framework of the input-output analysis in this study, it is expected that therewill be an increase in petroleum products production costs parallel to the share of rawpetroleum costs. It is also expected that this increase will lead to an increase in private andpublic consumption, imports and exports of goods and services, net taxes on production, andpayments to employees. Additionally, it is anticipated that there will be an increase in theprices of water refining and distribution sectors proportional to the share of raw petroleum inproduction costs in these sectors. This increase will possibly cause an increase on the abovementioned indicators.In the regression analysis used in the study, we find that changes in the prices of bothraw and processed petroleum affect four main variables mentioned above.In today?s Turkey, mainly roads are used for transportation. Additionally, petroleumproducts are heavily used in other sectors too. An important part of national income is spentfor petroleum import. Therefore, it is becoming a necessity to turn our attention to alternativeenergy resources.
Benzer Tezler
- Development and application of techniques on molecular analysis of genetically modified products
Genetiği değiştirilmiş ürünlerin analizinde moleküler tekniklerin geliştirilmesi ve uygulanması
ATAKAN ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
BiyomühendislikSabancı ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM ÇETİNER
- Doğal ve işlenmiş killerin bitkisel yağların rafinasyonunda kullanımı
The use of vegetable oils in refining of natural and treated clays
ONUR ABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kimya MühendisliğiHitit ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN ÇAKANYILDIRIM
- Silolar konusunda bazı teoriler ve stok yapılarının tasarımına ilişkin genel bir yaklaşım
Some theories about silos and a general approach to the design of stock structures
AYŞEGÜL DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İnşaat MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM DOĞANGÜN