Demokrasi ve insan haklarının 1980-2000 yılları arası lise tarih kitaplarına ve tarih müfredat programlarına yansıması
The Reflection of democracy and human right to high school history books and history curriculum between the years 1980-2000
- Tez No: 188271
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ZEKİ TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Araştırmada, ilk önce demokrasi ve insan haklarının tanımı, ilkeleri veamaçları tartışılmış ve bu tartışma ile bağlantılı olarak, bu iki kavramın ulusal veulusal düzeyde tarihsel gelişimi incelenmiştir. Daha sonra 1980-2000 yılları,dünyada ve Türkiye'de insan hakları ve demokrasiye dönük nelerin yapıldığı elealınmıştır. Değişik dönemlerde insan hakları ve ile ilgili sözleşmelere de gözatılmıştır. Türkiye'deki çalışmalar ise Anayasal düzenlemeler ve ders müfredatprogramlarına yansıtılması şeklinde ele alınmıştır. İnsan hakları ve demokrasikonularının yalnız, böyle bir başlık altında verilemeyeceği hareketle, ortaöğretimdetarih müfredat programına ve tarih ders kitaplarına ne şekilde yer aldığı tartışılmıştır.Bu arada 1980- 2000 yılları arası milli eğitim sistemi çerçevesinde liselerdeders kitabı olarak okutulan tarih ders kitaplarına, demokrasi ve insan haklarınınyansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır. Bu amaçla tarih ders kitapları, talim terbiyekurulunca okullarda okutulması uygun gördüklerinden alınıp, kavramsal ve anlamsaliki temel kriter bağlamında değerlendirmesi yapılmıştır. Böylece demokrasi ve insanhakları söylemleriyle uyuşmayan ifadeler incelenmiştirAraştırmanın amacı, Türk Eğitim Sisteminin ortaöğretim kademesinde, insanhakları ve demokrasi konularının tarih müfredat programlarına yansıtılması açısındanmevcut durumun ve bu eğitimin etkili hale getirecek ilkelerin incelenmesidir. Buamaca ulaşmak için İnsan Hakları Nedir? İnsan haklarının amaçları nelerdir? İnsanhakları eğitimin yasal metinleri nelerdir? Türkiye demokrasi ve insan hakları eğitimikonusunda neler yapmaktadır? Demokrasi ve insan hakları konuları nelerdir? 1980öncesi ve sonrası tarih müfredat programlarında meydana gelen değişmeler nelerdir?İnsan hakları ve demokrasi konularının lise tarih ders kitaplarına yansıtılmış mıdır?128İnsan hakları ve demokrasi konularının kavramsal ve söylemsel olarak müfredatanasıl yansımıştır? Sorularına cevap aranmıştır.Araştırma ?tarama? modelindedir. Bu yüzden önce konunun eğitsel ve yasalboyutlarını ele alan bir literatür taraması yapılmış, sonrada içerik analizi yöntemiyle1980- 2000 yılları arası liselerde okutulan tarih ders kitaplarına, insan hakları vedemokrasi konularının yansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır.Araştırmanın en önemli bulguları arasında 1980- 2000 yılları arası demokrasive insan hakları ile ilgili bir çok belgeyi (sözleşme) imzalamasına rağmen, insanhakları ve demokrasi konularının müfredat programlarına yansıtılmamıştır. Tarihders kitaplarında geçen demokrasi ve insan hakları ile ilgili ifadelere ve konularabeklenin altında yer verilmiş olmasıdır.8.2. SONUÇDemokrasi ve insan haklarının 1980-2000 yılları arası lise tarih kitaplarına vemüfredat programlarına yansıması? ilgili yapılan çalışmalar ile ilgili literatür ve derskitapları taraması sonucu elde edilen bulgularla birlikte değerlendirildiğinde şusonuçlara ulaşılabilir:1- İnsan hakları ve demokrasi eğitiminin hukuksal temelleri olan uluslararasıkararların; Avrupa Konseyi İnsan Hakları Öğretimi Kararı, Avrupa KonseyiOkullarda İnsan Hakları Öğretim ve Öğrenimi Tavsiye Kararı, UNESCOUluslararası Anlayış, İşbirliği ve Barış İçin Eğitim ve İnsan Haklarına ve TemelÖzgürlüklere İlişkin Eğitim Tavsiye Kararı ve BM İnsan Hakları On Yılı GenelKurul Kararı olduğu tespit edilip ve incelenmiştir.Bu uluslararası belgelerde insan hakları ve demokrasi konularının önemivurgulanmış ve bu konularını değişik boyutları ayrıntılarıyla düzenlenmiştir.2- Türk Eğitim sisteminde insan hakları ve demokrasi eğitiminin yasaldayanakları hazırlayarak; Türk Milli Eğitim Temel Kanunda, Türk Milli EğitimSistemi'ni düzenleyen Genel Esasların birinci ve ikinci bölümünde ?Türk MilliEğitimin Genel Amaçları? ve ?Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri? başlığı altındainsan hakları ve demokrasi eğitimi ile ilgili yasal dayanaklar çok açık bir biçimdeifade edilmiştir. Başka bir ifadeyle, 1924 ve 1961 Anayasaları'nın ilgili maddeleri ile
Özet (Çeviri)
In the research, fırstly the definition of human rights, its principles and aimsare discussed, and in connction with this discussion national and historicaldevelopment of these two concepts at national level are inspected. Then what weredone between 1980-2000 in Turkey and in the world for human rights anddemocracy are stated. Coverants of different periods about human rights areexamined as well. Studies in Turkey, on the other hand, are stated in accordance withconstitutional arrangements and lesson curriculum. Standing from the point of thefact that the subjects of human rights and democracy cannot be given under such alittle (heading), how they are dealt with (stated) at history curriculum of secondaryeducation and history lesson boks is discussed.Meantime, in accordance with national education system whether or not thesubjects of democracy and human rights are included in history lesson boks whichare used (read) as lesson book at high-schools are interrogated. History lesson bokswhich are approved by Ministry of Education to be used applied schools areevaluated in concept and meaning sense. Thus statements which do not agree withthe concepts of democracy and human right are examined.Aim of the research is to examine the present situation of including humanrights and democracy subjects into history curriculum at secondary education atTurkish Education System and the tprinciples which make this education effective.To realize this goal answer to the questions ?What are human right??, ?What areaims of human rights??, ?What are the legal texts of human rights education??,144?What is Turkey doingabout the education of democracy and human rights??, ?Whatare the changes at history curriculum before and after 1980??, ?Are the subjects ofdemocracy and human rights are include in high-school history lesson books??,?How are the subjects of democracy and human human rights are reflected in thecurriculum as concept and meaning?? are searched.Research is in a ?scanning? model. Thus, firstly a source-scanning dealingwith the educational and legal dimensions of the topic is done, then with the content-analysis method, whether or not the subjects of democracy and human rights areincluded in high-school history lesson books between 1980-2000 is inspected.Among the most important finings of the research is the fact that humanrights and democracy subjects, are not reflected in curriculum prograns although a lotof documents have been signed about these two concepts. Again, very little ismentioned in history lesson boks about the expressions of human rights anddemocracy.
Benzer Tezler
- İstanbul'da kiralık konutlar için ödenebilirlik analizi
Affordability analysis on rental housing in Istanbul
SAFİYE ÖZGE SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Türkiye'de din ve siyaset ekseninde kadın hareketleri: Kadın ve demokrasi derneği (KADEM) örneği
Women's movements on the axis of religion and politics in Turkey: The case of the women and democracy association (KADEM)
RUMEYSA KÜSKÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCRET KİRAZ TOPRAK
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- Klasik türk müziği'nde stratejik pazarlamanın rolü
The role of stratejik marketing planning in classical Turkish music
SEVGİ CANAN AŞİROĞLU
- Sivil toplum ve Türkiye'de insan hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri
Civil society and non-governmental organizations operating on human rights in Turkey
ESRA AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ELA