Üstün veya özel yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki
Attitudes of gifted or special ability student toward the social studies and their academic achievements
- Tez No: 188921
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. İSMAİL BULDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Zeka, Zeka Bölümü, Üstün Yetenek, Tutum, Sosyal Bilgiler, İntelligence, İntelligence Quatient, High Ability, Attitude, SocialStudies
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Sosyal bilimlerdeki en soyut kavramlardan biri olan zeka, üstün yeteneklilikledoğrudan ilişkilidir. Zekanın birbirinden farklı birçok tanımı yapılmıştır.Bireyin zekasını temelde kalıtım ve çevre olmak üzere iki faktör etkiler. Zekaile ilgili çalışmalar başladığından bu yana en çok ilgilenilen konulardan biri zekanınölçülmesi olmuştur. Zekanın ölçülmek istenmesindeki ana neden zekayı temelöğelerine ayırarak incelemektir. ilk zeka testi 1905 yılında Alfred Binet ve Dr. Simontarafından geliştirilmiştir. Geleneksel zeka testlerinin ölçtüğü üç yetenek alanı vardır:Sözel, sayısal ve uzay ilişkileri.Ancak günümüzde geleneksel yaklaşıma karşı çıkılmakta ve zekanınbirbiriyle ilişkili ya da ilişkisiz birçok yetenekten oluştuğu kabul edilmektedir.Zekanın çok gruplu olmasıyla ilgili çeşitli kuram ve modeller bulunmasına karşınbugün için üstün yetenekliler eğitiminde Gardner'ın çoklu zeka kuramı temelalınmaktadır. Gardner insan zekasının objektif olarak ölçülebileceği tezini savunangeleneksel anlayışı eleştirerek zekanın tek bir faktörle açıklanamayacak kadar çoksayıda yetenekleri içerdiğini ileri sürmektedir.Zeka ölçümlerine yönelik ilk testlerin uygulanmasıyla birlikte üstün zekalıbireylere yönelik çalışmalarda başlamıştır. Günümüzde üstün yeteneklilik konusundaRenzulli'nin yapmış olduğu tanım büyük ölçüde kabul görmektedir. Bu tanıma göregöre üstün yeteneklilik insan yapısındaki yetenek, yaratıcılık ve motivasyon gibi üçtemel öğenin etkileşiminden ortaya çıkmaktadırÜstün yetenekli bireylere yetenekleri doğrultusunda bir eğitim verilmemesibu çocukların ortaya çıkaracakları ürünlerden toplum ve insanlığın yoksun kalmasıanlamına geleceği gibi ülke kalkınması açısından da bir kayıp oluşturabilir. Genelolarak nüfusun %2'lik kısmının üstün yetenekli bireylerden oluştuğudüşünülmektedir. 2000 yılı nüfus sayımına göre ülkemizde 0-18 yaş grubunda 519bin civarında üstün yetenekli birey olduğu tahmin edilmektedir.Üstün yetenekliler eğitimi konusunda asıl çalışmalar XX. yy'ın başlarındanitibaren başlamış. 1960'lı yıllardan itibaren yaygınlaşmıştır. Dünya'da İsrail, Rusya(SSCB), ABD ve Çin önemli çalışmalar yapmaktadır.Üstün yetenekliler eğitiminin tarihinde ülkemizin ayrı bir yeri vardır.Dünyanın belki de ilk sistemli ve en uzun süreli üstün yetenekliler eğitimini Osmanlıİmparatorluğu Enderun okuluyla gerçekleştirmiştir.Cumhuriyet döneminde 1948 ve 1956'da üstün yetenekliler eğitimiyle ilgiliyasal düzenlemeler yapılmış. 1960'lı yıllarda okullarda değişik eğitim modelleridenenmiştir. 1990'lı yıllardan itibaren konu yeniden ele alınmış ve çeşitliuygulamalar denenmiştir. Şu anda üstün yetenekliler eğitimiyle ilgili en yaygınuygulama Bilim ve Sanat Merkezleridir.Üstün yetenekliler eğitimindeki esaslardan biri bu çocukların yeteneklerininfarkına varıp geliştirerek yaratıcılıklarını ortaya koymalarını sağlamaktır. Böylecebireyin toplumla daha uyumlu hale gelmesi de sağlanabilecektir. Burada sosyalbilgiler dersi ve öğretmenlerine büyük bir sorumluluk düşmektedir. Sosyal Bilgilerdersi temelde sorumluluk sahibi vatandaş yetiştirmeyle bağlantılı olarak bilgi, tutumve becerilerin kazanılmasıyla ilişkili bir derstir.Tutum kavramını günlük yaşamımızda sıkça kullanırız, sahip olunan tutumlargünlük davranışlarımızı önemli ölçüde etkilemekte ve kişinin ait olduğu grupbireyleri ile kurduğu sosyal ilişkilerde önemli bir rol oynamaktadır. Tutum, bilişsel,duyuşsal ve davranışsal olmak üzere üç öğeden oluşmaktadır.Bu araştırma ile üstün veya özel yetenekli öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersineilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi,ana-babanın öğrenim durumu, ailenin ekonomik durumu, öğretmenin cinsiyeti,akademik başarı, bilim ve sanat merkezine giriş alanı açısından değerlendirilereküstün veya özel yetenekli öğrencilere yönelik Sosyal Bilgiler öğretiminde karşılaşılansorunların çözümüne yardımcı olunması hedeflenmektedir.Öğrencilerin tutumlarını belirleyebilmek için araştırmacı tarafından ?SosyalBilgiler Tutum Ölçeği? geliştirme çalışması yapılmış ve beşli likert türünde 40 tutumifadesinden oluşan bir ölçek hazırlanmıştır. Hazırlanan ölçek İzmir'deki üçilköğretim okulunda 365 öğrenciye uygulanmıştır.Analizler sonucunda 8 madde ölçekten çıkarılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğinibelirlemek için faktör analizi yapılmış ve üç alt ölçek belirlenmiştir. Belirlenen altölçekler Duyuşsal, Bilişsel ve Davranışsal olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin geneli içinAlpha katsayısı .91'dir. Yapılan analizler sonucunda Sosyal Bilgiler dersine ilişkintutumu ölçen, 32 madde ve üç alt ölçekten oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçekgeliştirilmiştir.Geliştirilen ölçek İzmir ve Manisa Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden130 öğrenciye uygulanmıştır. Alt problemlerle tutum ölçeği arasında anlamlı farkolup olmadığını belirlemek için verilere t testi, tek yönlü varyans analizi ve scheffetestleri uygulanmıştır. Değerlendirmeler sonucunda üstün veya özel yetenekliöğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumları ile cinsiyet, anne-baba eğitimdüzeyi, ailenin geliri, derse giren öğretmenin cinsiyeti arasında anlamlı farkbulunmamış; öğrencilerin tutumları ile yaş, sınıf düzeyleri, not ve Bilsem'e girişalanları arasında anlamlı farklılaşma bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Heritage and environment are the two factors that effect individiualintelligence. Measuring the intelligence is one the most interesting subject in thestudy of intelligence. The main reason to measure the intelligence is to investigatethe intelligence by dividing do basic parts. The first intelligence tets is developed byalfred Binet and Dr. Simon in 1905. there are three ability parts measured bytraditional intelligence tests. Verbal, numerical and space relations.But nowadays traditional approch is opposed and it?s accepted thatintelligence is occured by many abilities which are related or unrelated with eachother. İn spite of many theories models about multiple intelligence today, Gardner?smultiple intelligence theory is the basic theory in education of high abilities. Gardnercritisized the traditional mentality of intelligence and advanced that the intelligencecontains many abilities.By enforcing the first tests to meausre the intelligence, the studies startedabout high ability people. Nowadays, Renzulli?s definition about the high ability inthe people reveals by the interaction of three mains parta which are ability,creativeness and motivation.High ability people must study according to their abilities; otherwise, theproducts that will be produced by those children will be a loss for the society,humanity and the country it?s assumed that high ability people are 2% population.It?s estimated tat there are 519 000 high ability people in 0-18 age group according tothe 2000 census of population.The main studies about education of high abilities started since 20th. Centuryand developed in 1960?s. Important studies are made in Israel, Russia (USSR), USAand Chine. İn the history of education of high abilities, our country has an importantrole. The first systematic and long timed education of high abilities was made inpalace school of Ottoman Empire.During Republic period, in 1948 and 1956, legal arrangements were madeabout education of high abilities. In 1960?s, different educational methods weretested in schools. By 1990?s, the subject was again taken up and different practiceswere tested. Now, the most known practice places about education of high abilitiesare science and art centers.One of the main principles in education of high abilities is to realize theabilities of those children and develop their creativity. Thus, adaptation of personwith society will be obtained. Here, there is a great responsibility of socail studiesand its teachers. Social studies is related with growing up responsible citizens.Furthermore, it?s related with gaining knowledge, attitude and ability.We use concept of attitude oftenly in our daily life. The gained attitudeseffect espicially our daily behaviour and they have and important role in socialrelations of people. The attitude is occured by three elments: Cognitive, emotional,Behavioural.This research has been conducted to discern The attitudes of gifted andspecial ability student toward the social studies and their academic achivements verysignificiantly in terms at their sex, age, level of class, income of family, sexuality ofteacher, academic achivements, grade and parts in science and art center. It isexpected to help in social studies in education high and special ability students.The search was conducted at the student of the scale of attitudes towardssocial studies used in research, was developed by the researcher. At the and of thepilot administration of the sacale, 365 students. After the Factor analisys, some of the40 items on the scale were eliminated 8 element and the final form of the scaleconsisted of 32 items and three sub-scales, cognitive, emotinal, behavioral. Thereliability of the scale was calculated as 0,91 in this describtive type research, as aresult of were deals with, and factor analysis, one way variants, t-test and test ofscheffe were employt to analysis the data.The developed scale is applied to 130 student in science and art center inİzmir and Manisa. As a result, there is no meaningful difference between the attitudeof high or special ability students in socail studies and sex, education of parents,income of family and the between sexuality of teacher. But , there is a meaningfuldiffernce between the attitude of students and age, level of class grade and parts inscience and art center.
Benzer Tezler
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Adana ve Hatay Eğitim Yüksekokullarındaki öğrencilerin 1987 ÖSS puanları ile akademik başarılarının karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
KEZBAN KURAN
Doktora
Türkçe
1988
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN ÇAĞLAR
- Üstün zekalı ve yetenekli çocukların matematik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Üstün zekalı ve yetenekli çocukların matematik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
EMİNE HIZLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAT GÜREL KAHVECİ
- Üstün zekâlı-üstün yetenekli çocukların eğitiminde okulun, öğretmenin ve ailenin yeri
The role of school, teacher and family on superior intelligence childrens education
NAZAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimBeykent ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. KAMİL USLU
- Özel veya üstün yetenekli öğrencilere eğitim veren okul ve merkezlerin incelenmesi
Examining schools and centers for educating the gifted and talented
ŞÜKRAN TANTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA TELLİ YAMAMOTO
- Duygu odaklı terapi yönelimli psiko-eğitim programının özel (üstün) yetenekli öğrencilerin öz-yeterlikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of emotion-focused therapy oriented psycho-education program on the self-efficacy of special (gifted) students
HAKAN BAYRI
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ