Arap dilinde sözlük çalışmaları ve Nazım Efendi'nin Tercümanu'l-Lügat adlı eserinin incelenmesi
Lexicology in the arabic language and Nazım Efendis dictionairy name of Tercümanu'l-Lügat
- Tez No: 189049
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP CİVELEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
İnsanlıkla birlikte kullanıldığını bildiğimiz dil, gelişimini süreklisürdürmüştür. Bu süreçte dilin gelişimini sözlük çalışmaları devam ettirmiştir.Yapılan bu çalışmalara Araplarda aktif bir şekilde katılmış ve eşsiz eserlervermişlerdir. İşte yapılan bu ?Arap dilinde Sözlükçülük Çalışmaları ve NazımEfendi'nin Tercümanu'l Lügat Adlı Eserinin İncelenmesi? isimli çalışma daarap sözlükçülüğünün temelini ve türklerin bu sahaya yapmış olduklarıkatkıları içermektedir. Ayrıca sözlükçülüğün geçirdiği evrelere değinmekteve bu konunun önemine işaret etmektedir. Araplarda sözlüklerin ortaya çıkışnedenleri üzerinde durularak İslam dininin de bu alana yaptığı katkılaradeğinilmiştir. Sözlük, kamus, sözlükbilim kelimeleri izah edilerek yaygındillerdeki karşılıkları verilmiştir.Hazırlanan bu tez, Arap dilinde yapılan sözlük çalışmalarını ayrıntılıbiçimde tür ve şekilleri ile ortaya koymuştur. Hazırlanış amaçlarına göresözlükler, özelliklerine göre sözlükler ve konularına göre sözlükler şeklindesınıflandırma ve örneklerle sunulmuştur. Ayrıca sözlüğün insan hayatınayaptığı katkılara vurgu yapılmıştır.Hazırlanış amacı dini olan sözlükler, İslam dünyasında sözlükbilimçalışmaları ve sözlük konusunda yapılan diğer çalışmalar anlatılmışsözlükçülüğe Türklerin de katkısı ele alınmıştır. Türk dili ile Arap diliarasındaki ilişkinin önemi anlatılmıştır.Bir kaç dili ihtiva eden sözlüklerin milletlerin hayatındaki rolüdikkatle incelenmiş, bu konuda Arapça-Farsça-Türkçe sözlükler dikkatleresunulmuştur. Arap sözlükçülüğünde usul ve sözlük ekolleri ele alınarakmodern sözlüklere duyulan ihtiyaç ve modern sözlük modern sözlükhazırlama yöntemlerine özellikle değinilmiştir.Osmanlı döneminde sözlük yapılan çalışmaları anlatılmış, busözlüklerden biri olan Nazım Efendi'nin Arapça-Farsça-Türkçe olarakyazdığı Tercümanu'l Lügat isimli sözlüğüne ise genel özellikleri, ihtiva ettiğikelime zenginliği, içerdiği dil ve imla özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi,85kelimelerin tertibi ve sözlükbilimine yaptığı katkıları ile birlikte elealınmıştır. Bu tarzda yapılan çalışmalara günümüz teknolojisinin dekullanılmasıyla duyulan ihtiuaç belirtilmiştir. Nazım Efendi'nin yaptığı titizçalışma dikkatlere sunulmuş, Tercümanu'l-Lugat ın (Hicri) 1288-(Miladi)1871 yılında iki cilt halinde basıldığı belirtilmiştir.TEZİN İNGİLİZCE ADI VE ÖZETİ:Lexicology in the Arabic Language and Nazım Efendi's Dictionairyname of Tercümanu'l-LügatSUMMARYThe language which we know being used with humanity continued toits development every time. In the course of the process the development oflanguage was gone on with dictionary studies. Arabians joined to these studiesactively. In our study ?Lexicology in the Arabic language and Nazım Efendi'sdictionary name of Tercumanu'l-Lugat? mainly contains the Arabiclexicology's root and achievement which Turks achieved to this field. Also thiswork emphasizes on the proceses they had and notices the importance of thissubject. In Arabs by insisting on the came out of words the achievement givenby Islam was concerned. Dictionary, lexicology were explained and theirmeanings in other languages were given.This work gave the word study in Arab language clearly with theirforms and type. The examples like the words according to their preparation aimaccording to their features and according to their written were given. At thesame time it have given the achievement of dictionary to human life.In the dictionary whose aim is religion the lexicology studies and otherstudies were told exactly.The relation between Turkish and Arabic was told taking care theachivment of Turks to this study. The role of dictonaries in nations whichcontain more than one language was examined The Arabic, Turkish and Farsiwords were served to concerns. It was insisted on the need for moderndictionaries and the ways of preparing language employing type and gooddictionaries in Arab lexicology.
Özet (Çeviri)
85kelimelerin tertibi ve sözlükbilimine yaptığı katkıları ile birlikte elealınmıştır. Bu tarzda yapılan çalışmalara günümüz teknolojisinin dekullanılmasıyla duyulan ihtiuaç belirtilmiştir. Nazım Efendi?nin yaptığı titizçalışma dikkatlere sunulmuş, Tercümanu?l-Lugat ın (Hicri) 1288-(Miladi)1871 yılında iki cilt halinde basıldığı belirtilmiştir.TEZİN İNGİLİZCE ADI VE ÖZETİ:Lexicology in the Arabic Language and Nazım Efendi?s Dictionairyname of Tercümanu?l-LügatSUMMARYThe language which we know being used with humanity continued toits development every time. In the course of the process the development oflanguage was gone on with dictionary studies. Arabians joined to these studiesactively. In our study ?Lexicology in the Arabic language and Nazım Efendi?sdictionary name of Tercumanu?l-Lugat? mainly contains the Arabiclexicology?s root and achievement which Turks achieved to this field. Also thiswork emphasizes on the proceses they had and notices the importance of thissubject. In Arabs by insisting on the came out of words the achievement givenby Islam was concerned. Dictionary, lexicology were explained and theirmeanings in other languages were given.This work gave the word study in Arab language clearly with theirforms and type. The examples like the words according to their preparation aimaccording to their features and according to their written were given. At thesame time it have given the achievement of dictionary to human life.In the dictionary whose aim is religion the lexicology studies and otherstudies were told exactly.The relation between Turkish and Arabic was told taking care theachivment of Turks to this study. The role of dictonaries in nations whichcontain more than one language was examined The Arabic, Turkish and Farsiwords were served to concerns. It was insisted on the need for moderndictionaries and the ways of preparing language employing type and gooddictionaries in Arab lexicology.86It is told thad dictionary studies were made in Ottoman Empire time too.Nazım Efendi?s Arabic, Farsi and Turkish dictionary is one of them. Its generalfeatures, the words it contains, language, punctiation, sound and formknowlage sides and the achievements to lexicology was shown. It is Said thatthese kinds of studies, with using modern technology, are necessary a lot. Inthis subject Nazım Efendi?s masterpiece was shown. And it is said that thiswork was published as two boks in H-1288/M-1871.
Benzer Tezler
- ملا حسين المارونسي وجهوده اللغوية
Molla Hüseyin el-Mârûnisî ve dilciliği
ABDULSALAM HAJI ALI ALI
Doktora
Arapça
2022
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- Mehmed Zihni Efendi'nin Arap lügatçiliğindeki yeri
Mehmed Zihni Efendi at Arabic lexicography
ELİF GÜL GÖKHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ BENLİ
- Arapça lügatlarda hadislerle istişhad
Quotation of prophetic refers in arabic dictionaries
HÜSEYİN AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL
- Kur'an-ı Kerim'de edatlarla kullanılan fiiller
Başlık çevirisi yok
ŞAHMETTİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİT ZEVALSİZ
- El-Bâbûsü'l-Vasît fî Tercümetü'l-Kâmûsu'l-Muhît'in (113/a-140/b ve 277/b-312/b) transkripsiyonu
Transcription of el-Bâbûsü'l-Vasît fî Tercümetü'l-Kâmûsu'l-Muhît'in (113/a-140/b ve 277/b-312/b)
MEHMET FATİH KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ARSLAN EROL