Geri Dön

Arap dilinde sözlük çalışmaları ve Nazım Efendi'nin Tercümanu'l-Lügat adlı eserinin incelenmesi

Lexicology in the arabic language and Nazım Efendis dictionairy name of Tercümanu'l-Lügat

  1. Tez No: 189049
  2. Yazar: MEHMET NURİ ALPAK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP CİVELEK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 96

Özet

İnsanlıkla birlikte kullanıldığını bildiğimiz dil, gelişimini süreklisürdürmüştür. Bu süreçte dilin gelişimini sözlük çalışmaları devam ettirmiştir.Yapılan bu çalışmalara Araplarda aktif bir şekilde katılmış ve eşsiz eserlervermişlerdir. İşte yapılan bu ?Arap dilinde Sözlükçülük Çalışmaları ve NazımEfendi'nin Tercümanu'l Lügat Adlı Eserinin İncelenmesi? isimli çalışma daarap sözlükçülüğünün temelini ve türklerin bu sahaya yapmış olduklarıkatkıları içermektedir. Ayrıca sözlükçülüğün geçirdiği evrelere değinmekteve bu konunun önemine işaret etmektedir. Araplarda sözlüklerin ortaya çıkışnedenleri üzerinde durularak İslam dininin de bu alana yaptığı katkılaradeğinilmiştir. Sözlük, kamus, sözlükbilim kelimeleri izah edilerek yaygındillerdeki karşılıkları verilmiştir.Hazırlanan bu tez, Arap dilinde yapılan sözlük çalışmalarını ayrıntılıbiçimde tür ve şekilleri ile ortaya koymuştur. Hazırlanış amaçlarına göresözlükler, özelliklerine göre sözlükler ve konularına göre sözlükler şeklindesınıflandırma ve örneklerle sunulmuştur. Ayrıca sözlüğün insan hayatınayaptığı katkılara vurgu yapılmıştır.Hazırlanış amacı dini olan sözlükler, İslam dünyasında sözlükbilimçalışmaları ve sözlük konusunda yapılan diğer çalışmalar anlatılmışsözlükçülüğe Türklerin de katkısı ele alınmıştır. Türk dili ile Arap diliarasındaki ilişkinin önemi anlatılmıştır.Bir kaç dili ihtiva eden sözlüklerin milletlerin hayatındaki rolüdikkatle incelenmiş, bu konuda Arapça-Farsça-Türkçe sözlükler dikkatleresunulmuştur. Arap sözlükçülüğünde usul ve sözlük ekolleri ele alınarakmodern sözlüklere duyulan ihtiyaç ve modern sözlük modern sözlükhazırlama yöntemlerine özellikle değinilmiştir.Osmanlı döneminde sözlük yapılan çalışmaları anlatılmış, busözlüklerden biri olan Nazım Efendi'nin Arapça-Farsça-Türkçe olarakyazdığı Tercümanu'l Lügat isimli sözlüğüne ise genel özellikleri, ihtiva ettiğikelime zenginliği, içerdiği dil ve imla özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi,85kelimelerin tertibi ve sözlükbilimine yaptığı katkıları ile birlikte elealınmıştır. Bu tarzda yapılan çalışmalara günümüz teknolojisinin dekullanılmasıyla duyulan ihtiuaç belirtilmiştir. Nazım Efendi'nin yaptığı titizçalışma dikkatlere sunulmuş, Tercümanu'l-Lugat ın (Hicri) 1288-(Miladi)1871 yılında iki cilt halinde basıldığı belirtilmiştir.TEZİN İNGİLİZCE ADI VE ÖZETİ:Lexicology in the Arabic Language and Nazım Efendi's Dictionairyname of Tercümanu'l-LügatSUMMARYThe language which we know being used with humanity continued toits development every time. In the course of the process the development oflanguage was gone on with dictionary studies. Arabians joined to these studiesactively. In our study ?Lexicology in the Arabic language and Nazım Efendi'sdictionary name of Tercumanu'l-Lugat? mainly contains the Arabiclexicology's root and achievement which Turks achieved to this field. Also thiswork emphasizes on the proceses they had and notices the importance of thissubject. In Arabs by insisting on the came out of words the achievement givenby Islam was concerned. Dictionary, lexicology were explained and theirmeanings in other languages were given.This work gave the word study in Arab language clearly with theirforms and type. The examples like the words according to their preparation aimaccording to their features and according to their written were given. At thesame time it have given the achievement of dictionary to human life.In the dictionary whose aim is religion the lexicology studies and otherstudies were told exactly.The relation between Turkish and Arabic was told taking care theachivment of Turks to this study. The role of dictonaries in nations whichcontain more than one language was examined The Arabic, Turkish and Farsiwords were served to concerns. It was insisted on the need for moderndictionaries and the ways of preparing language employing type and gooddictionaries in Arab lexicology.

Özet (Çeviri)

85kelimelerin tertibi ve sözlükbilimine yaptığı katkıları ile birlikte elealınmıştır. Bu tarzda yapılan çalışmalara günümüz teknolojisinin dekullanılmasıyla duyulan ihtiuaç belirtilmiştir. Nazım Efendi?nin yaptığı titizçalışma dikkatlere sunulmuş, Tercümanu?l-Lugat ın (Hicri) 1288-(Miladi)1871 yılında iki cilt halinde basıldığı belirtilmiştir.TEZİN İNGİLİZCE ADI VE ÖZETİ:Lexicology in the Arabic Language and Nazım Efendi?s Dictionairyname of Tercümanu?l-LügatSUMMARYThe language which we know being used with humanity continued toits development every time. In the course of the process the development oflanguage was gone on with dictionary studies. Arabians joined to these studiesactively. In our study ?Lexicology in the Arabic language and Nazım Efendi?sdictionary name of Tercumanu?l-Lugat? mainly contains the Arabiclexicology?s root and achievement which Turks achieved to this field. Also thiswork emphasizes on the proceses they had and notices the importance of thissubject. In Arabs by insisting on the came out of words the achievement givenby Islam was concerned. Dictionary, lexicology were explained and theirmeanings in other languages were given.This work gave the word study in Arab language clearly with theirforms and type. The examples like the words according to their preparation aimaccording to their features and according to their written were given. At thesame time it have given the achievement of dictionary to human life.In the dictionary whose aim is religion the lexicology studies and otherstudies were told exactly.The relation between Turkish and Arabic was told taking care theachivment of Turks to this study. The role of dictonaries in nations whichcontain more than one language was examined The Arabic, Turkish and Farsiwords were served to concerns. It was insisted on the need for moderndictionaries and the ways of preparing language employing type and gooddictionaries in Arab lexicology.86It is told thad dictionary studies were made in Ottoman Empire time too.Nazım Efendi?s Arabic, Farsi and Turkish dictionary is one of them. Its generalfeatures, the words it contains, language, punctiation, sound and formknowlage sides and the achievements to lexicology was shown. It is Said thatthese kinds of studies, with using modern technology, are necessary a lot. Inthis subject Nazım Efendi?s masterpiece was shown. And it is said that thiswork was published as two boks in H-1288/M-1871.

Benzer Tezler

  1. ملا حسين المارونسي وجهوده اللغوية

    Molla Hüseyin el-Mârûnisî ve dilciliği

    ABDULSALAM HAJI ALI ALI

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2022

    DilbilimVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ

  2. Mehmed Zihni Efendi'nin Arap lügatçiliğindeki yeri

    Mehmed Zihni Efendi at Arabic lexicography

    ELİF GÜL GÖKHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ BENLİ

  3. Arapça lügatlarda hadislerle istişhad

    Quotation of prophetic refers in arabic dictionaries

    HÜSEYİN AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL

  4. Kur'an-ı Kerim'de edatlarla kullanılan fiiller

    Başlık çevirisi yok

    ŞAHMETTİN ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HALİT ZEVALSİZ

  5. El-Bâbûsü'l-Vasît fî Tercümetü'l-Kâmûsu'l-Muhît'in (113/a-140/b ve 277/b-312/b) transkripsiyonu

    Transcription of el-Bâbûsü'l-Vasît fî Tercümetü'l-Kâmûsu'l-Muhît'in (113/a-140/b ve 277/b-312/b)

    MEHMET FATİH KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimGaziantep Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA ARSLAN EROL