Mehmed Zihni Efendi'nin Arap lügatçiliğindeki yeri
Mehmed Zihni Efendi at Arabic lexicography
- Tez No: 492841
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ BENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 394
Özet
“Mehmed Zihni Efendi'nin Arap Lügatçiliğindeki Yeri”adlı tez çalışmamızda amacımız Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde yetişmiş büyük İslam alimlerinden Mehmed Zihni Efendi'nin sözlük kullanımına verdiği önemi göstererek sözlüklerin edebi ve ilmi açıdan işlevselliğini vurgulamak ve telif ettiği bir sözlüğü bulunmadığı halde kendisinin sözlük alanına katkılarını ortaya koymaktır. Çalışmamız iki bölüm ve ekten oluşmaktadır. İlk bölümde konuya temel olarak Arap dilinde sözlük çalışmaları ve sözlük yazım ekolleri, Osmanlı döneminde yapılan Arapça-Türkçe sözlük çalışmaları hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde ise Zihni Efendi'nin Arap dili grameri ve edebiyatına dair Müntehab, Muktedab ve el-Kavlü'l-ceyyid adlı eserlerini inceleyerek hangi sözlüklerden, ne sıklıkla ve hangi sebeplerle faydalandığını tespit edip sözlüklerden istifade yöntemini ortaya koymaya çalıştık. Zihni Efendi'nin Türkçe açıklamalarda bulunduğu Arapça kelimeleri derleyerek meydana getirdiğimiz sözlük çalışmasını tertip, dil, anlam ve dil bilgisi yönünden inceleyerek tespitlerimizi dile getirdik. Zihni Efendi'nin özgünlüğünü görebilmek adına belli başlı kelime açıklamalarını Ahterî, Vankulu Lügati ve Kâmûs Tercümesi ile karşılaştırdık. Zihni Efendi adına oluşturduğumuz yedi bin küsür kelimelik sözlük çalışmasını ise ekte sunduk.
Özet (Çeviri)
Our purpose in this study which is called“Mehmed Zihni Efendi at Arabic Lexicography”is to demonstrate the importance that Mehmed Zihni Efendi attaches to the utilization of dictionary, to emphasize the functionality of dictionaries in terms of literature and science and to manifest his contributions to the area of lexicography even though he lacks his own compiled dictionary. Our study consists of two sections and attachments. In the first section, as a basis of the subject, we informed about the lexicographic studies in Arabic language, schools in writing dictionaries and Arabic-Turkish dictionary works in the Ottoman period. As for the second part, we analysed the Mehmed Zihni Efendi's works in the area of Arabic grammar and literature namely Müntehab, Muktedab and el-Kavlü'l-ceyyid. Then we attempted to determine which dictionaries he consulted, how frequent and for what reasons he benefited from them so that we tried to reveal his use of dictionaries. We compiled to the Arabic words that Zihni Efendi made Turkish explanations in a dictionary work. We analysed this work in terms of contexture, language, semantics and grammar and we uttered our points. Furthermore, we compared the word explanations whith Ahterî, Vankulu Lügati and Kâmus Tercümesi. Finally, we generated a dictionary work involving seven thousand odd words on behalf of Zihni Efendi and we enclosed herewith that work.
Benzer Tezler
- Mehmed Zihni Efendi'nin hayatı, eserleri ve Arap Dili ve belagatindeki yeri
Life of Mahmad Zihni Efendi, his works and his position in teaching of Arabic Language and its eloquence
HAMZA ERMİŞ
Doktora
Türkçe
2004
BiyografiDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI
- Mehmed Zihni Efendi'nin ilmi şahsiyeti, kıraat ilmine katkısı, tecvid ilmi açısından el-Kavlü's-Sedid fi İlmi't-Tecvid adlı eserin değerlendirilmesi
The assessment of Mehmet Zihni Efendi's work of 'el-Kavlu's –Sedid fi İlmi't-Tecvîd' in terms of Mehmet Zihni Efendi's scientific personage, his contribution to the science of reading Koran (Qiraat), and in terms of the science of tajweed
RAMAZAN ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇİFTCİ
- Mehmed Zihni Efendi'nin Şerhu Teshîli't-tahsîl adlı eseri (İnceleme ve Tahkik)
Mehmed Zihni Efendi and his work named Şerhu Teshîli't-tahsîl (Examination and Critical edition)
MURAT DİNLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TURAN ARSLAN
- Mehmed Zihni Efendi'nin el-Kavlu'l-Ceyyid adlı eserinin incelenmesi
The analysis of Mehmed Zihni Efend's work on el-Kavlu'l-Ceyyid thesis
ZEHRA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ŞEN
- Son devir Osmanlı âlimlerinden Mehmed Zihni Efendi'nin El-Müşezzeb adlı eserinin incelenmesi
An Analysis of Mehmed Zi̇hni̇ Efendi̇'s work 'El-Müşezzeb'among the late ottoman scholars
AYŞE GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. YAKUP EROĞLU