Azerbaycan Türkçesi'ndeki Arapça, Farsça kelimelerin fonetik değişiklikleri (Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması)
The phonetic changes of Arabic and Persian words in Azerbaijani Turkish (comparison with Turkish)
- Tez No: 190193
- Danışmanlar: PROF.DR. ÜMİT TOKATLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk lehçeleri, Arapça, Farsça, mukayese, Turkish dialects, Arabic, Persian, Comparison
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 399
Özet
Oğuz grubunun batı kanadını teşkil eden Türkiye ile Azerbaycan Türkçelerinde çoksayıda Arapça ve Farsça kelime bulunmaktadır. Tezimizin konusu AzerbaycanTürkçesindeki Arapça, Farsça kelimelerin ait olduğu dildeki orijinal şekilleriningösterilmesi ve bu kelimelerde meydana gelen fonetik değişikliklerin belirlenerekTürkiye Türkçesindeki şekilleri ile karşılaştırılmasıdır. Böylece hem Oğuz grubuiçindeki yabancı kelimelerin (Arapça, Farsça) fonetik meselesini incelemek hem de ikidil grubu arasındaki benzer ve ayrı özellikleri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bunun içinAzerbaycan Türkçesine ait çeşitli sözlüklerden Arapça ve Farsça kelimeler taranarakfişlenmiş, bu kelimeler Türkiye Türkçesindeki şekilleri ile mukayese edilerek aradakifonetik değişiklikler tespit edilmiştir. Sonuçta Arapça, Farsça kelimelerin hemAzerbaycan hem de Türkiye Türkçelerinde bu lehçelerin ses yapısına uygun bir gelişimgösterdiği ; her iki lehçede kullanılan Arapça, Farsça kelimeler karşılaştırıldığındafonetik açıdan büyük ve önemli ayrılıklar bulunmadığı, aradaki farklılıkların sadeceküçük bir takım ses değişikliklerinden öteye geçmediği görülmüştür. Ayrıca Arapça,Farsça kelimelerden sadece birkaçının Azerbaycan ve Türkiye Türkçelerinde tamamenfarklı anlamda kullanıldığı, bunların dışında Arapça, Farsça kelimelerin neredeysetamamının temelde ortak anlam taşıdığı, farklı kullanımların daha ziyade bazı yananlamlarda görüldüğü tespit edilmiştir. Geçmişteki tarihû sürece, siyasû birtakımyönlendirmelere rağmen Azerbaycan ve Türkiye Türkçeleri arasında etkileşim devametmekte ve her iki lehçe de ortak bir Türkçenin özelliklerini yansıtmaktadır.
Özet (Çeviri)
There are a lot of Arabic and Persian words in Azerbaijani and Turkish which form thewest arms of Oghuz group. The topic of our thesis is to show the original forms ofArabic and Persian words in Azerbaijani Turkic and to compare the phonetic changes ofthese words with their forms in Turkish. Thus; it is aimed to examine the phonetics offoreign words (Arabic and Persian) in Oghuz group and to show the similar anddifferent characteristics between these two language groups. For this reason; an indexcard has been prepared by scanning of Arabic and Persian words from differentdictionaries which belong to Azerbaijani Turkic and the phonetic changes have beendetermined by comparing these words with their forms in Turkish. Consequently, it isseen that Arabic and Persian words show a suitable process to the structure of thesound of these dialects in bath Azerbaijani and Turkish; when Arabic and Persian wordsare compared which are used in both dialects, it is seen that phonetically there is no bigand significant differences, the differences between them are only not beyond a certainnumber of little sound changes. Moreover, it is determined that only a few of Arabicand Persian words are used completely in different meanings in Azerbaijani and Turkish;except for these words, almost all the Arabic and Persian words have mainly the samemeaning different usages are usually seen in some secondary meanings. Despite thehistorical process in the past and some political orientatings, the interaction betweenAzerbaijani and Turkish has been going on and also these two dialects have beenreflecting the characteristics of a common Turkish.
Benzer Tezler
- Türkmen ve Azerbaycan Türkçesindeki Arapça, Farsça kelimelerdeki ses değişmeleri (Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması)
The phonetic changes of Arabic, Persian words in Azerbaijani and Turkmen Turkish (compare with Turkey Turkish)
KÜBRA YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYATİ YILMAZ
- Kazak, Azeri ve Özbek Türkçelerinde ikilemeler
The reduplications in kazakh, Azerbaijan and Uzbek Turkish
SİNEM KÜÇÜKAĞAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Azerbaycan Türkçesindeki kişi adları ve kişi adlarının veriliş çeşitliliği
Names of persons in the Azerbaijan Turkish and variations of maming them
NURCAN ARAS OKŞAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN GÜLLÜDAĞ
- Türkistanlı Ceditçi Abdullah Avlânî - Hayatı ve Şiirleri
Abdullah Avlânî, Cedidist, from Turkestan - Life and Poems
ELMUROD KHOLMATOV
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞUAYIP KARAKAŞ
- Azerbaycan Türkçesindeki yabancı sözcüklerin Türkiye Türkçesindekilerle karşılaştırılması
The Comparison of foreign in Azerbaijan with the ones in Turkish as spoken in Turkey
NEBEHAT TOKMAK YILDIZ
Doktora
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİDAYET KEMAL BAYATLI