Spinoza ve Leibniz'de irade problemi
The Problem of will on Spinoza and Leibniz's philosophy
- Tez No: 190901
- Danışmanlar: PROF. KAZIM SARIKAVAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
ÖZET17. yüzyıl felsefesinin iki önemli düşünürü olan Spinoza ve Leibniz'inirade problemine bakışlarının irdelendiği bu çalışmada, varılan en temelsonuç, ?irade? kavramının her iki filozofun sistemi için de önemli roloynadığıdır. Bu dönemin, Descartes tarafından çizilen genel paradigmasıiçinde ?rasyonalizmin? yani, aklın hakimiyetinin etkisi, oldukça belirgin birşekilde göze çarpmaktadır. Nitekim, gerek Spinoza'nın gerekse Leibniz'inoluşturduğu sistemler içerisinde rasyonalizmin bu etkisi hissedilmektedir.Spinoza felsefesinin genel çerçevesini incelediğimizde ?Tanrı?nın çokönemli bir noktada durduğunu görürüz. Mutlak olarak varolan tek bir cevhervardır, o da zorunlu olarak Tanrı'dır. Zorunluluk temeline kurulmuş busistemde, Tanrı'yı anlamak ve açıklamak çok önemlidir. Çünkü bu, evrenianlamak ve açıklamakla aynı şeydir. Yani evrende gördüğümüz her şey,Tanrı'nın sıfatları ya da görünümleridir. Bu anlamda her şeyin nedeniTanrı'dır. Her şey Tanrı'dan zorunlulukla çıkar, bunun sonucu olarak da Tanrıevreni mutlak irade hürlüğü ile meydana getirmemiştir. Tanrı, kendikendisinin nedeni olandır. Bu doğrultuda da başka bir şey tarafından değil de,kendi kendisi tarafından belirlenme anlamında özgürdür. Ancak bu, dilediğini,istediğini yapabilme anlamında bir özgürlük değildir. Eğer, Tanrı her şeyi,belli amaca göre ve isteyerek yaratmış olsaydı, bu O'nun zaafları olan, eksikbir varlık olduğunu gösterirdi. Oysa, Tanrı için böyle bir şey söylenemez.Leibniz için de Tanrı, sisteminde temel dayanaktır. Onun felsefesinegöre evrende tek bir cevher değil, sonsuz sayıda cevherler (monad adınıverdiği, tinsel nitelikli) vardır. Hiyerarşik bir biçimde sıralanan monadların enüstünde, Monadlar Monadı Tanrı vardır. En üstte bulunan ve en yetkin varlıkolan Tanrı, evreni de mutlak anlamda irade hürlüğü ile meydana getirmiştir.Sahip olduğu gücü ve yetkisiyle Tanrı, olanaklı evren modeli içinden en iyisiniseçmiştir. Dolayısıyla Tanrı, irade sahibi ve seçme özgürlüğüne sahip, yanibu özgürlüğü kullanabilen varlıktır.Spinoza ve Leibniz, yaşadıkları dönemin genel paradigması dahilinde,Tanrı'yı önemseyen ve en üst noktaya yerleştiren sistemler oluşturmuşlardır.Bu sistemler içerisinde Spinoza'nın Tanrı'sı, her şeyde olduğu gibizorunluluğa tabiiyken, Leibniz'in Tanrı'sı mutlak irade sahibi ve özgürdür.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTIn this examined work which the point of view on the problem of willof 17 century?s two important philosophers is being determined , the mainresult is ; the concept of will is the main idea for the both systems of thephilosophers. The rationalism -effect of mind power- which is outlined byDescartes in Cartesian, draws the attentions fairly. Thus, in system ofSpinoza and even Leibniz, the effects of rationalism is also perceived.At the meantime, general view of Spinoza?s philosophy is beingexamined, it is cleary seen that ?God? has a important role in his philosophy.The absolute creation is belong to only One , and that one is God obligotory.The system which is based on obligation understanding and explaining ofthe God is important. Because this is the same thing to understanding andexplaining of the universe. So that everything seen on this universe is theappearance or quality of God. To this end , every reason caused by God.Everything comes from the obligation of God. As a result of this , God do notgive the absolute power of free will to this universe. God is the result and thereason of his own. God is created by his own as a self determination , butthis self determination does not mean that he has any independence ondoing whatever he wishes. If the God created everything on a purpose , itwould show that he is a creature with incontompletness. But this is notacceptable for the God.God is the foundation of Leibniz?s Philosophy. According to hisphilosophy there is not only one substance in universe , on the contrary thesubstance is miscellanous. At the top of the hierarchy of Monads ,God is theMonads of Monads. The God , the top one and the perfect one, has createdthe universe in an absolute power of free will. With the absolute power andauthority, God selected the best model of universe inside the eternalpossibilities. There by God is the only one who has power of using free willand selecting.With in the general paradigma of Cartesian , Spinoza and Leibniz careabout God and give the priority to him in their systems ( philosophies). Inthese systems , The God of Spinoza is in accordance with obligation just likeeverthing on universe, and The God of Leibniz has an absolute free will andindependence.
Benzer Tezler
- Descartes, Spinoza, Leibniz: Töz anlayışları üzerine bir inceleme
Descartes, Spinoza, Leibniz: An investigation on their understanding of substance
EDA HAYRİOĞULLARI
Doktora
Türkçe
2024
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KILIÇ
- Spinoza ve Leibniz'in etik anlayışlarının karşılaştırılması
A comparison of Spinoza's and Leibniz's ethical perspectives
MUAMMER AKTAY
- Walter Benjamin'in felsefesinde estetik modernizm
Aesthetic modernism in the philosophy of Walter Benjamin
VOLKAN KOYUTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeÇukurova ÜniversitesiFelsefe Grubu Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNAY
- The concept of evil in the early modern philosophy and Kant's doctrine of radical evil
Erken modern felsefede kötülük kavramı ve Kant'ın Felsefesinde radikal kötülük
AHMET EMRE DEMİRCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN CEYLAN
- Etika'dan teolojik politik inceleme'ye uzanan bir izlekte çağdaş ideoloji kavramının izlerini sürmek
Driving the traces of contemporary ideology in a track from Ethica to theological-political treatise
CİHAN PALANCI
Doktora
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerMersin ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İHSAN KAMALAK