Türkiye ekonomisi için ekonometrik bir model çalışması-parasal sektör ve ödemeler dengesi çerçevesinde bir inceleme
An Econometric model of the Turkish economy-a esearch in the framework of monetary sector and the balance of payments
- Tez No: 190902
- Danışmanlar: PROF.DR. ÖMER FARUK ÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
ÖZETTÜRK YE EKONOM S Ç N EKONOMETR K B R MODEL ÇALIŞMASI -PARASAL SEKTÖR VE ÖDEMELER DENGES ÇERÇEVES NDE B RNCELEME.BAŞTAV, F. LeylaEkim, 2005Bu çalışmada dışa açık gelişmekte olan bir ekonomi olan Türkiyeekonomisinde, 1989 yılında sermaye hareketlerinin serbestleştirilmesinitakiben, makroekonomik gelişmeler incelenmekte ve 1990-2002 arasındakidönem için ekonominin yapısal analizi gerçekleştirilmektedir. Ekonomide1989 yılı sonrası gelişmeler incelenirken 1990-1993, 1995-1997, 1998-1999ile 2000 ve sonrası olmak üzere dört ayrı dönem ele alınmıştır. lk dönemekonomide paranın değerli tutularak enflasyon oranlarının frenlenmeyeçalışıldığı, dış dengenin sağlanması amacıyla yüksek reel faiz politikasıizlenen bunun yanısıra yüksek reel ücretlerin bulunduğu dönemdir. kincidönemde, ihracatı teşvik edici paranın reel değer kaybı ve düşük reel ücretpolitikalarına ağırlık verilmiştir. 1998-1999'da ise dış dünyadaki krizoluşumları iç ve dış piyasalarda talep daralması yaratmıştır. 2000 ve takipeden yıllar ise Türkiye ekonomisinde istikrarlı sürdürülebilir büyüme arayışlarıile uluslararası kurumlarla program uygulamalarının gündeme geldiği, bunabağlı olarak da iç piyasada krizlerin ortaya çıktığı yıllardır.1990-2002 arasındaki dönem için ekonominin yapısal analizigerçekleştirilirken ekonomide GOÜ'i inceleyen iki temel referans model olanKeynesyen Mundell-Fleming modeli ile Parasal Dornbusch modeliekonometrik olarak sınanmaktadır. Sınamada aylık zaman serilerikullanılmaktadır. Çalışmada öncelikle zaman serilerinde birim kök bulunupbulunmadığı Augmented Dickey Fuller (ADF) testi ile sınanmıştır. Daha sonradurağanlık testinden geçirilen serilerin düzeyde durağan ya da birinci sırafark durağan olmalarına göre ekonometrik denklemler tahmin edilmiştir.Tahmin yöntemleri EKK ile Johansenn Juselius'un çok değişkenlikoentegrasyon tekniğidir.Çalışma sonuçları, 1990'larda dışa açık büyüme politikalarınıntasarrufları yatırımları karşılayacak düzeye yükseltemediğini, büyümenin içve dış kriz oluşumları ile dalgalı bir seyir izlediğini, enflasyonun bu yıllardakronik enflasyon sürecine dönüştüğünü, iç ve dış borç stoklarının önemlibüyüklüklere ulaştığını, ticaret açıkları büyümekle beraber görünmeyenişlemlerin düzenli bir artışla bu açığı kapattığını, yine sıcak para politikaları vemali piyasalardaki derinleşme ile birlikte sermaye girişlerinin arttığını ortayakoymaktadır.1990-2002 arasındaki dönem için Keynesyen Mundell-Flemingmodelinin sonuçları Türkiye için anlamlı sonuçlar vermektedir. Modelin mal,para, döviz ve işgücü piyasalarına ilişkin denklemleri Türkiye ekonomisindekiyapısal ilişkileri ve fiyat oluşum mekanizmalarını açıklayabilmektedir. Reeltalep, para talebi, döviz kuru esnekliği denklemleri teoride öngörüldüğü gibiçıkmıştır. Ödemeler dengesi denklemi döviz piyasalarındaki spekülatifhareketleri yansıtmaktadır. Arz yönü denklem tahminleri ise GOÜ'deki ücretendekslemeleri, reel arz ve fiyat oluşum mekanizmalarını doğrulamaktadır.Koentegrasyon denklemleri değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemliilişkileri de ortaya koymaktadır. Parasal Dornbusch modeli ise tek fiyatkanunu, tam aktif ikamesi, kamu maliyesini dikkate almayan reel talepdenklemi ile Türkiye ekonomisinin yapısal ilişkileri ve aktarımmekanizmalarını yansıtmaktan uzaktır. Sonuçlar ekonomide politikauygulamaları gerçekleştirilirken özellikle orta-uzun vadede yapısal özelliklerindikkate alınması gerektiğine işaret etmektedir. Uluslararası kurumlarcauygulanan parasal temelli politikaların Türkiye ekonomisinde istikrarlısürdürülebilir büyümeyi sağlaması mümkün değildir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTAN ECONOMETRIC MODEL OF THE TURKISH ECONOMY-ARESEARCH IN THE FRAMEWORK OF MONETARY SECTOR AND THEBALANCE OF PAYMENTSBAŞTAV, F. LeylaOctober, 2005This study aims at specification of the macroeconomic developmentsin a developing world open economy Turkey, following the 1989 liberalizationof the capital movements and conduct of structural analysis of the Turkisheconomy for the period 1990-2002. The economy is investigated on a fourterm basis in the post 1989 period namely, 1990-1993, 1995-1997, 1998-1999 and post 2000. In the first period overvalued currency and high realinterest rate policies were applied to achieve low inflation low externalaccount deficits besides increases in the real wages. Following period easesthese policies with a revert to the real depreciation and lower real income forthe wage earners, to promote exports. In the 1998-1999 period crisis in theworld economies has caused both external and internal demand shrinkagefor Turkish production. The post 2000 period is characterized with economicstabilization policies conducted in cooperation with the international agenciesand the related crisis in the domestic markets.In conducting the structural analysis of the economy for the 1990-2002period two basic reference models are econometrically estimated namely theKeynesian Mundell-Fleming and Monetary Dornbusch models. Monthly timeseries are used in the estimation procedure. Time series are tested on thebasis of unit root by Augmented Dickey Fuller (ADF) test. Following theestimation of the model equations are realized according to the level ofstationarity of the time series. Estimation methods utilized are OLS andJohansenn-Juselius multi-variable cointegration technique.As revealed in the study, during the 1990?s the internal savings couldnot be raised to the level of investments; domestic and foreign marketinstabilities have caused unstable annual rates of economic growth; inflationhas turned into chronic process; internal and external debt stocks havereached remarkable levels; growing trade account deficit has been financedby prominent inflows of invisible items; capital inflows have rised tounprecedented levels, though gaining much volatility in post 1994 period,along with increasing depth in the financial markets.Keynesian Mundell-Fleming model results proved meaningful for the1990-2002 period for Turkey. The goods, money, foreign exchange, labourmarket equations of the model are relevant for explaining the structuralrelations and price formation in the Turkish economy. Real demand, moneydemand, foreign exchange elasticity equations are complying with thetheoretical assumptions. Balance of payments equation reflects high volatilenature of the foreign exchange markets. Labour market equations revealwage indexation in the economy, real supply and price formation in thesupply side. Cointegration equations also reveal the short and long termrelations between the variables in the economy. On the other handmonetarist Dornbusch model equations are far from explaining the structuralrelations and equilibrium mechanism of the economy. The purchasing powerparity, perfect asset substitution assumptions and real demand equatingignoring the public finance factor are not relevant for Turkey. The resultsreveal that structural relations of the economy should be consideredespecially in medium/long term policy formation. The monetary theory basedpolicies advised by international organizations can not be expected toprovide stable sustainable growth in the Turkish economy.
Benzer Tezler
- Faiz, kur ve makroekeonomik performans (Türkiye üzerine bir inceleme)
Interest, exchange rate and macroeconomic performance (a study on Turkey)
RIDVAN KARACAN
- Parasal aktarım mekanizmaları: Türkiye uygulaması
Monetary transmission mechanism: Application to Turkey
SELİM ÇAKMAKLI
- ЕВРАЗИЯ ЭКОНОМИКАЛЫК БИРЛИГИ: КЫРГЫЗСТАН МИСАЛЫНДА
Avrasya Ekonomik Birliği: Kırgızistan örneği / The Eurasian Economic Union: The Case Of Kyrgyzstan
ŞAMİL BALCI
Doktora
Kırgızca
2024
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUSUPCAN PİRİMBAYEV
- Parasal krizlerin istatistiksel analizi ve Türkiye uygulaması
Statistical analysis of currency crises and Turkey application
DİLEK MURAT
