Spinoza ve Leibniz'in etik anlayışlarının karşılaştırılması
A comparison of Spinoza's and Leibniz's ethical perspectives
- Tez No: 494123
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ TAŞKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Ethic, Spinoza, Lebniz, God, Contingency, Necessity
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
17. yüzyıl felsefesinin önemli iki filozofu olan Spinoza ve Leibniz, ontoloji, epistemoloji, etik gibi alanlarda ortaya koymuş oldukları görüşleriyle felsefe tarihinde önemli bir yer edinmişlerdir. Günümüzde bile bu iki filozof, hala önemlerini korumaktadırlar. Çalışmamızda, bu iki filozofun, etik anlayışlarını ele aldık. Etik anlayışlarını analiz etmeye çalışırken, kötülük, irade özgürlüğü, Tanrı-etik ilişkisi gibi problemlerin önemini açıklamaya çalıştık. Bu iki filozof, bulundukları dönem itibariyle Kartezyendirler ama teolojinin etkisinden de tam olarak kurtulamamışlardır. Bundan dolayı Spinoza ya da Leibniz'in etik anlayışlarını ele alırken, onların kötülük, Tanrı-etik, mutluluk gibi konular ve problemlerinde teolojinin etkisi görülmektedir. Spinoza ve Leibniz'in ontoloji, epistemoloji anlayışlarında olduğu gibi, etik anlayışlarında da, Tanrı'nın merkezi konumda olduğunu görürüz. Ancak Spinoza'nın etiğinde, Tanrı'nın evrene içkin olması, O'nun irade özgürlüğünün olmaması, evrendeki zorunluluk anlayışı, insana tek anlamlılık üzerinden bir evren sunarken, Leibniz'in etiğinde ise, Tanrı'nın iradeye sahip olması, evrende olumsallık ve ereksellik olması, insana çok anlamlılık sunmaktadır. Tabii ki, Spinoza'nın etiğindeki tek anlamlılığını, Leibniz'in ise, çok anlamlılığını, ontoloji ve epistemolojilerinden tam olarak ayıramayız. Yani bu iki filozofun, etik anlayışlarını açıklarken, ahlak felsefeleri ile ilişkili olan genel felsefe problemlerini de göz ardı etmemeyi amaçladık. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, iki filozofun etik anlayışları ile ilgili olarak gördüğümüz birçok konuya veya problem alanlarına vurgu yaparak, ahlak felsefesine etki eden veya yön veren düşüncelerinin detaylı incelemesini ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için, öncelikle iki filozofun da, etik anlayışları ile ilgili problemleri ayrıntılı bir biçimde ele alarak, ahlak felsefelerini daha anlaşılır kılmaya odaklandık. Sonuç olarak, bu iki filozofun, etik anlayışlarını karşılaştırarak ve tartışarak, amacımızı gerçekleştirmeye çalıştık. Anahtar kelimler: Etik, Spinoza, Leibniz, Tanrı, Olumsallık, Zorunluluk
Özet (Çeviri)
Spinoza and Leibniz, two important philosophers of the 17th century philosophy, have gained an important place in the history of philosophy, with their views on the fields of ontology, epistemology and ethics. Even today, these two philosophers still maintain their importance. In this work, we tried to reveal and compare the ethics of these two philosophers. While analyzin ethical notions of these two philosophers, we tried to explain their problems related to moral philosophy, such as evil, freedom of will. These two philosophers are the Cartesian, but they are not completely free from the influence of theology. Hence, when dealing with Spinoza or Leibniz's ethical conception, the effects of theology, their issues and problems such as evil, God-ethics and happiness etc. We see that the concept of God is keystone in the ethics of both Leibniz and Spinoza, as it is in their ontology and epistemelogy. However, Spinoza's ethics is that God is in the universe, God does not have freedom of will, there is necessity in the universe, man has one meaning,While in Leibniz's ethics, is that God has the will, there is contingency and purposefulness in the universe and man has very meaningful. Of course, we can not fully separate, one meaningful in Spinoza's ethics and very meaningful in Leibniz's ethics, from their ontology and epistemology. In other words, we aimed not to ignore these two philosophers' problems of general philosophy, which are related to moral philosophies, while explaining their ethical conception. In this context, the aim of this work is to elaborate a detailed examination of the two philosophe's ethical understandings that influenced moral philosophy. To achieve this goal, we focused primarily on the two philosophies, making the moral philosophies more understandable by dealing with the problems related to their understanding of ethics in detail. As a result, we have tried to actualize our aim by comparing and discussing the ethics of these two philosophers.
Benzer Tezler
- For an echology of microbe-artworks:Thinking in between art and science
Mikrop-sanatın bir yankıbilimine doğru: sanat ile bilimin arasında düşünmek
EMRE SUNTER
- Kant'ın etik görüşünde özgürlük kavramının yeri
The place of the concept of freedom in Kant's ethical wiew
CEYHAN KURT
- Etika'dan teolojik politik inceleme'ye uzanan bir izlekte çağdaş ideoloji kavramının izlerini sürmek
Driving the traces of contemporary ideology in a track from Ethica to theological-political treatise
CİHAN PALANCI
Doktora
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerMersin ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İHSAN KAMALAK
- Spinoza ve Leibniz'de irade problemi
The Problem of will on Spinoza and Leibniz's philosophy
GÖKÇE KIRAÇ
