İslam Hukuk tarihinde kanun yolu olarak Temyiz mahkemesi ve Osmanlı Devleti'ndeki işleyişi
Court of appeal in the history of Islamic Law as course of law and its operation in Ottoman State
- Tez No: 191314
- Danışmanlar: PROF.DR. ŞAMİL DAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Tarih, Religion, Law, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
ÖZETYargılamanın amacı taraflar arasındaki anlaşmazlığı çözen ve haklı olanı tespit edenbir hüküm elde etmektir. Ancak bu hükmün çeşitli sebeplerle esastan veya usul bakımındanyanlışlıklar taşıması mümkündür. Ya da gerçekte bir yanlışlık mevcut değilken taraflarınverilen hükmün yanlış olduğunu düşünmeleri söz konusu olabilir. Bütün bu durumlarda,mahkemenin verdiği hükmün yanlışlığını tespit edip, düzeltilmesi imkânını verecek veyayanlışlık iddiası ile yapılan itirazın yersizliğini ortaya koyup hükmün tasdikini temin edecekbir çare var olmalıdır.İslam Hukuku teorik olarak mahkeme hükmünün denetlenmesini öngörmektedir. İlkdönemlere ait olanları dâhil olmak üzere bütün İslam Hukuku eserlerinde hâkim hükmününbozulması müstakil bir mesele olarak ele alınmıştır. Hz. Peygamber ve Dört Halifedönemlerine ait uygulamalarda hükümlerin denetlendiğini bize göstermektedir.İslam hukukunda temyiz yoluna benzeyen bir yol kabul edilmiştir, ancak temyiz edilenkararları incelemekle görevli özel bir mahkeme, bir Yargıtay kurulmuş değildi.İslam hukukunu uygulayan Osmanlı devletinde temyizin uygulanışının temeli Hz.Muhammed'in bazı davalara temyiz olarak ifade edebileceğimiz bir şekilde son ve kesin kararmercii olarak bakmasına, aynı şekilde halifeler ve Emeviler dönemi ile Abbasiler dönemindenormal kadılıkların üzerinde teşekkül eden Mezalim divanlarına ve uygulamalarınadayanmaktadır. İslam hukuk tarihinde kurumsal manada, temyiz mahkemesi olarakadlandıracağımız teşkilatın uygulamaları Abbasilerle başlamış diğer müslüman ve Türkdevletlerine geçerek Osmanlı Devletine kadar gelmiştir.Osmanlı devletindeki temyiz uygulamaları iki döneme ayrılmıştır. Birinci dönem;Temyiz mahkemesinin kuruluşuna kadar olan dönemdir. Bu dönemde Temyiz işlevi görenkurumlar olarak Divan-ı Hümâyun ve diğer divanlar, Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye,Divan-ı Ahkâm-ı Adliye, Meclis-i Tetkikâtı Şer'iyye, Fetvahane gibi kurumlar ön planaçıkmaktadır. 1868'de kurulmuş ilk yüksek mahkeme olan Divan-ı Ahkâm-ı Adliye, Türkhukuk tarihindeki ilk Yargıtay'dır.İkinci dönem ise 1879'da Temyiz mahkemesinin kurulması ile Temyiz müessesesininbir kurum olarak İslam hukuk tarihindeki yerini almış olduğu dönemdir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTObjective of exercise of jurisdiction is to obtain a judgment that solve disagreementbetween parties and determine rightful party. However, including incorrectness?s for thisjudgment is possible in bases and procedures due to several reasons. Or considering beingincorrect of judgment of the parties may be questioned while incorrectness had not occurredin the reality. In all these cases, determining incorrectness of judgment of judicial court andenabling setting right or betraying unseasonableness of demur done with claim theinaccurateness and providing approval of provision a solution must be available.Islamic Law foresees to be supervised of provision of judicial court as theoretical.Quashing a sentence of judge has been argued out as a special matter in all literature ofIslamic Law including appertaining to first period. In practices belong to period of ProphetMuhammad and four caliphs are revealed us supervision of sentences.A method similar to appeal had been accepted in Islamic Law; however a specialjudicial court or Supreme Court of Appeals those are responsible for examining of appealedsentences had not been established.Foundations of practicing appeal in Ottoman State carried out Islamic Law based onProphet Muhammad?s proceedings some judicium as final and last judgment authority inmanner we can express as appeal and in the same way, having supreme authority over normalkadıs Mezalim Court and its practices during four caliphs, Umayyad and Abbasid. In historyof Islamic Law, practices of organization that we will call as court of appeal, had beencommenced with Abbasids in institutional meaning and had been come till Ottoman State bypassing other Turk and Islamic States.Practicing of appeal in Ottoman State had divided two terms. First period is untilestablishing court of appeal. In this term, Divan-ı Humayun and other Divans, Meclis-I Vala-yı Ahkam-I Adliye, Divan-ı Ahkam-I Adliye, Meclis-i Tetkikatı Seriyye, Fetvahane had becameprominent as functioning institution for appeal. Established in 1868 and being first SupremeCourt Divan-ı Ahkam-I Adliye is the first Supreme Court of Appeals in the Turkish LawHistory.Second period is the term that Appeal Institution took its place in history of IslamicLaw as institution by establishing Court of Appeal in 1879.
Benzer Tezler
- Terör eylemlerinden dolayı idarenin yargı dışı sorumluluğu
Non-judiciary responsibility of administrative for terrorist actions
MÜNEVVER İLAY VUSLAT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukErciyes ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR HASOĞLU
- Anonim ortaklıklarda mali yapının bozulması
The deterioration of joint stock company's financial situation
SELİN GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
HukukGalatasaray ÜniversitesiTicaret Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ YASAMAN
- Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvurunun ceza muhakemesine etkileri
Anayasa mahkemesi'ne bireysel başvurunun ceza muhakemesine etkileri
ERAY EGEMEN ÖZKAN
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu bakımından anonim ortaklıklarda yönetim kurulu üyelerinin ibrası
According to the Turkish Commercial Code no 6102 discharge of the board members in incorporated companies
RABİA SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HukukBahçeşehir ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİN CEM KAHYAOĞLU