Türkçe'nin sözvarlığı açısından Fakir Baykurt'un romanları
The novels of Fakir Baykurt in terms of Turkish vocabulary
- Tez No: 191364
- Danışmanlar: PROF. DR. CAHİT KAVCAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 402
Özet
Bu araştırmada, Fakir Baykurt'un sözvarlığı ve biçemi arasındaki ilişkiçerçevesinde, yazarın dünya görüşünü yansıtan temel izlek, imge ve kavramlarınortaya konması amaçlanmıştır.Bu amaç kapsamında, öncelikle yazarın 1958-1999 tarihleri arasında yazdığıbütün romanlarındaki sözvarlığı ögeleri (atasözleri, deyimler, kalıp sözler, ikilemeler,yerel ağızlara ait sözvarlığı) saptanmış ve her romanda belirgin bir biçimde tekraredilen temel izlek, imge ve kavramlar (köy ve köylü, kadın, cinsellik, eğitim,öğretmen, yoksulluk, varsıllık, göç, Alman imgesi, cehalet ve batıl inanç)belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan ve kurgusal bir yapı üzerinde, tarama modelindebetimsel bir çalışmayı içeren yöntem uyarınca elde edilen veriler, sözlüksel alançalışması yapılarak ve yazarın ele alınan tüm yapıtları, sanat anlayışı ve felsefesi degöz önünde bulundurularak yorumlanmıştır. Bu yorumlamada, değerlendirilmeyealınan izlek, imge ve kavramların kullanıldıkları bağlamlardaki işlevleri de göz önündetutulmuştur.Sonuçta, romanlarda kullanılan sözvarlığı ögelerinin, yazarın biçemininözelliklerinin yansıtılmasında ve bu biçemin değişmezleri sayılabilecek temel izlek,imge ve kavramların belirlenip betimlenmesinde daha nesnel bir yaklaşımla çokdaha üretici olabileceği görülmüştür. Bununla beraber bu çalışmada, Türkçeninzengin anlatım olanaklarını yansıtan ve Baykurt'un bireysel sözvarlığını oluşturanpek çok atasözü, deyim, kalıp söz, ikileme ve yerel söz değerleri de ortayaçıkarılmıştır. Birçoğu kaynaklarda bulunmayan bu sözvarlığı ögeleri Türkçeningerçek sözvarlığının betimlenmesine katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Yazıcı Okuyan, Hülya, The Novels of Fakir Baykurt in Terms of TurkıshVocabulary, Ph. D. Dissertation, Advisor: Prof.Dr. Cahit Kavcar, 401p.ABSTRACTThe aim of this research is to put forward, basic themes, images andconcepts of the author Fakir Baykurt that reflect his world opinion in terms ofthe relation between vocabulary and style.In this respect, first of all, all vocabulary elements (proverbs, idioms,doublings, local vocabulary) were determined in all the novels written by theauthor between 1958-1999, and basic themes, images and concepts(village and villager, woman, sexuality, education, teacher, poverty, wealth,migration, German image, ignorance and superstitious beliefs) repeated inevery novel were determined. The data used in the research were obtainedby descriptive study method including scanning model, dictionary field studyand were interpreted taking into consideration the author?s all works, artcomprehension and philosophy. In this interpretation, the functions ofthemes, images and concepts in the contexts they were used were taken intoconsideration also.As a result, it is seen that vocabulary elements used in the novels canbe more productive in reflecting author?s stylish properties and determiningbasic themes, images and concepts of this style with a more objectiveapproach. Besides, in this research, lots of proverbs, idioms, doublings andlocal vocabulary values that reflect Turkish language?s rich expressioncapabilities and form Baykurt?s individual vocabulary were exposed. Thesevocabulary elements, most of them not existing in resources, will contributeto Turkish language?s description power.
Benzer Tezler
- Şeyhü'l-İslâm Yahyâ Divan'ında sözvarlığı
Vocabulary in Divan of Sheyhü'l-İslâm Yahyâ
MUSTAFA LEVENT YENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HATİCE ŞİRİN
- Mustafa Kutlu'nun 'Yıldız Tozu' adlı kitabındaki söz varlığı öğelerinin incelenmesi
Analysi̇s of the vocabulary elements in Mustafa Kutlu's book; Yildiz Tozu
GÜLBAHAR AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİM DURUKOĞLU
- Eski Uygurca ve Yeni Uygurcanın söz varlığının isimler açısından karşılaştırılması
A comparison of the vocabulary of Old Uygur and New Uygur in terms of nouns
MAIHEFUBAI AIZIZI
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERYAL KORKMAZ
- Eski Uygur Türkçesinde cümle
Syntax in Old Uighur Turkish
ÜLKÜ POLAT
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ŞİRİN
- Türkçe-Kırgızca kalıp sözlerin psikolojik ve kültürel boyutunun incelenmesi
The investigation of psychological and cultural dimension of Kyrgyz Turkish stereotype words and their place in education
TURAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİYAN BOOBEKOVA