Eski Uygur Türkçesinde cümle
Syntax in Old Uighur Turkish
- Tez No: 515637
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE ŞİRİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 505
Özet
Eski Türkçenin Köktürkçeden sonra ikinci devresi olan Eski Uygur Türkçesi, Türkoloji araştırmalarında önemli bir yere sahiptir. Köktürkçeden sonraki bu devir gerek din değişiklikleri, gerek yaşam tarzındaki değişiklikler neticesinde farklı bir kültür ve edebiyat birikimi oluşturur. Eski Uygurların yaşam tarzındaki bu farklılıklar yazı dilinde de kendisini gösterir. Farklı diller ile etkileşim, bu dillerden yapılan telif ve tercümeler Eski Uygur Türkçesini özellikle söz varlığı ve söz dizimi açısından farklı bir noktaya taşır. Bu sebeple bu çalışmada Eski Uygur Türkçesinin söz dizimi konu edilmiştir. Çalışmamız Giriş, İnceleme ve Sonuç olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında amaç ve yöntem, araştırmanın veri alanı ve sınırları ile ilgili bilgi verildikten sonra Türkiye Türkçesinde Cümle İle İlgili Yapılan Çalışmalar, Tarihi Türk Yazı Dilleri ve Çağdaş Türk Yazı Dilleri ile İlgili Türkiye'de Yapılan Cümle Çalışmalarına yer verilmiş, Cümle Tasnifi ve Terminolojisinde Araştırıcıların Fikir Birliğine Varamadığı Konular tespit edilerek maddeler halinde değerlendirilmiş ve bu değerlendirmelerin sonucunda Eski Uygur Türkçesinde cümle konusunu hangi tasnif zemininde inceleyeceğimiz belirlenmiştir. İnceleme kısmında Eski Uygur Türkçesinde cümleler Yüklemlerine Göre ve Yapılarına Göre iki ana başlıkta alt başlıklarıyla birlikte dönem eserlerinden fişlenen örneklerle ele alınmıştır. Sonuç kısmında incelemelerimizin neticesinde Eski Uygur Türkçesinde cümle yapısı ile ilgili tespit edilen ve bu devreyi farklı kılan özellikler maddeler halinde listelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Old Uıghur Turkic which is the second period of old Turkic language that is the successive of Kokturk language is of prime importance in Turcology studies. This second period that follows Kokturk composes a different culture and literary background either as a result of religious changes or changes in life style. These changes in their life style in Old Uıghur are reflected in their written inscriptions. Interaction among different languages, compilations and translations made from these languages convey Old Uıghur Turkic to a different position in terms of vocabulary and syntax. For this reason, in this study, syntax of Old Uıghur Turkic has been analyzed. This study consists of three sections: Introduction, Analysis and Conclusion. After giving information about the aim of the study and method of the study, data field and limits of the research, studies of Turkic-Turkish clauses, clause practices related to ancient Turkish written languages and contemporary Turkish written languages have been examined. The topics in clause classification and terminology that the researchers didn't reach at a consensus have been ascertained and these topics are specified in each item. As a result of this assessment, which way we could classify Old Uıghur Turkic clauses has been determined. At the process of analysis, Old Uıghur Turkic clauses have been discussed with samples that are quoted with literary works in that period with subtitles in two main titles; as to predicates and as to structures. In Conclusion section, the features that are determined related to Old Uıghur Turkic clauses and make the period particular as a result of our analysis have been specified as items.
Benzer Tezler
- Yönetim-bağlama kuramı temelinde eski Uygur Türçesinde niteleme işlevli yancümleler üzerine bir çözümleme
An analysis on subordinate clause with attributive functions in old Uyghur Turkish, based on the government and binding theory
GÜNDOĞAN ALPAY
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Eski Uygur Türkçesinde tasarlama kiplerinin yapı ve işlev bakımından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NURDAN BENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Eski Uygur çatiklerinde çok anlamlılık
Polysemy in Old Uyghur jatakas
GAMZE ARPACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERYAL KORKMAZ
- Orhun Yazıtları ile İyi ve Kötü Prens Öyküsü'nde yan cümleler
Subordinate clauses in The Inscriptions of Orhun and The Story of Good Prince and Evil Prince
ÜMİT HUNUTLU
Doktora
Türkçe
2014
DilbilimAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM DAŞDEMİR
- Yeni uygur Türkçesi ile yazılan Yusuf Zilayxa adlı eserin transkripsiyonu, Türkiye Türkçesine aktarımı ve dil incelemesi
The transcription, the adaptation to Turkey's Turkish and the language analysis of the literary work Yusuf-Zilayxa written with new Uighur Turkish
EMİNE ARPACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VOLKAN COŞKUN