Aristoteles felsefesinde tasımsal tanıt ve diyalektik ilişkisi
The relation between syllogism and dialectics in Aristotelian philosophy
- Tez No: 191498
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL CENGİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sistematik Felsefe ve Mantık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Mantık söz konusu olduğunda Aristoteles'in felsefe tarihindeki yeri onuntasımsal tanıt (sullogismos) teorisi ile belirtilir. Ancak bu belirlemelerdeAristoteles'in diyalektik teorisi ihmal edilir. Oysa analitik kadar diyalektik deonun mantığının bir başka yanını oluşturur. Özellikle de bilimsel metodunniteliği tartışması, diyalektiğin bir akıl yürütme metodu olarak kurgulamasınayol açmıştır. Buna bağlı olarak da, ilk defa Topikler'de dile gelen, sullogismos veepagoge terimleri diyalektik akıl yürütmenin birer uygulaması olaraktanımlanır. Ancak aynı kitapta sullogismos'un genel akıl yürütme formu olarakalınması, buna bağlı olarak da Analitikler'de bu terimleri analitik ve epistemeteorisinin uslamlama formu olarak tanımlanmasından dolayı Aristoteles'indiyalektiği, modern zamanlarda, tasımsal tanıt teorisi tarafından üstü örtülür.Hatta tasımsal tanıt öğretisi Aristoteles'in modern mantığa mirası olsa da, onunaraştırma metodu olarak uyguladığı tasımsal tanıt değil, diyalektiktir. Butartışmanın merkezi problemi terimi çevresinde yoğunlaşır.endoksaAristoteles'in endoksa terimi bir yandan diyalektiğin diğer akıl yürütmetarzlarından ayrımını simgelerken, diğer yandan Aristotelesçi diyalektiğinmalzemesini simgelemektedir. Bu hazırlıklar açısından bakıldığında,Aristoteles, Platon'un bilim olarak diyalektiğin karşısına, ontolojidenarındırılmış ve sadece araştırma metodu olan bir diyalektik çıkarmaktadır.Aristotelesçi diyalektiğin temel işlevi, bilimlerin ilk ilkelerini bulmak için biraraştırma ve eleştiri metodu olmasıdır. Diyalektiğin pratik ve teorikuygulamaları varsa da, bilimlerin ilk ilkelerinin araştırılmasında ya da pratikkonuların tartışılmasında aynı kalan diyalektiğin, bir akıl yürütme metoduolmasıdır ve bu özellik de Aristotelesçi diyalektik teorisinin özünü oluşturur.
Özet (Çeviri)
When logic becomes the subject of discussion in the history of philosophy,Aristotle?s place is specified by his syllogistic demonstration (syllogismos). But insuch specifications his theory of dialectics is largely ignored. However, dialecticsconstitutes another side of his logic as well as analytics. In particular, thediscussion on the quality of the scientific method led to the construction ofdialectics as a method of reasoning. And in connection with this, the termssullogismos and epagoge, expressed for the first time in the Topics, are definedas applications of dialectical reasoning. Together with this, however, the factthat in the same work the consideration of the sullogismos as the general form ofreasoning and, connected to this, the definition of these two terms as the formsof reasoning in the theory of analytics and episteme, caused the Aristoteliandialectics, in modern times, to be overshadowed by his theory of syllogisticdemonstration. It can even be said that although the doctrine of syllogisticdemonstration is his legacy to modern logic, what he applies as the method ofresearch is not the theory of syllogistic demonstration but dialectics. The centralproblem of this discussion is crystallized around the term endoxa. Aristotle?s useof the term endoxa symbolizes, on the one hand, the difference of dialectics fromvarious ways of reasoning, and on the other hand, the material, that is, thequality of premises as starting propositions. Seen from the perspective of thesepreparations, Aristotle opposes Plato?s conception of dialectics as a science by adialectics purified from ontology and is only a method of research. The basicfunction of Aristotelian dialectics is to be a method for research and criticismwith the aim of finding the first principles of sciences. Though there arepractical and theoretical applications of dialectics, what is permanent in theresearch for the first principles of the sciences or in the discussions of practicalmatters, is its being a method for reasoning, and this characteristic forms theessence of Aristotelian dialectics.
Benzer Tezler
- Aristoteles'in siyaset felsefesinde polis-insan ilişkisi
The relationship between polis and man in political philosophy of Aristotle
ABDULLAH DEMİR
Doktora
Türkçe
2020
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM ALİ ÇETİNKAYA
- Yahya İbn 'Adi'nin metafizik görüşleri
Yahya İbn 'Adi's metaphysical opinions
MEHMET NESİM DORU
Doktora
Türkçe
2007
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAYRAKDAR
- Aristotoles'te iyi yaşam ve insan doğası arasındaki ilişki
Relation between good life and happines in Aristotle's thinking
BİLGE ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEFİK DENİZ
- Aristoteles felsefesinde etik değerlerin kritiği
Criticism of ethical values in Aristotle philosophy
EMİNE CEBİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeKarabük ÜniversitesiEtik Değerler Ana Bilim Dalı (Disiplinlerarası)
DOÇ. DR. MEHMET MÜNİR DEDEOĞLU
