Batı Anadolu klinoptilolitinin sodyum ve amonyum formlarında kobalt ve nikel iyonları ile iyon değişimi ve termodinamik analizi
Ion exchange with cobalt and nickel ions of Western Anatolia clinoptilolite at sodium and ammonium forms and thermodynamic analysis
- Tez No: 196517
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜJGAN ÇULFAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Klinoptilolit, İyon değişimi, Kobalt, Nikel, Ağır metal, Clinoptilolite, Ion Exchange, Cobalt, Nickel, Heavy MetalAdviser: Prof. Dr. Müjgan Çulfazvii
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Zeolitler katalizör, adsorbent ve iyon değiştirebilme özelliklerinden dolayıkimya endüstrilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada ülkemizdeyaygın olarak bulunan bir tür doğal zeolit olan Batı Anadolu Klinoptilolitinin,sodyum ve amonyum formlarında kobalt ve nikel iyonlarının iyon değişimyöntemiyle giderimi için bir iyon değiştirici olarak kullanımı incelenmiştir.Bu amaçla çalışmada ilk olarak orijinal klinoptilolitin kimyasal ve XRFanalizleri yapılmış ve X-Işını Kırınım desenleri çıkarılmıştır. Daha sonraklinoptilolit, sodyum klorür çözeltisiyle muamele ettirilerek sodyum formunadönüştürülmüştür. Sodyum formundaki klinoptilolitin kimyasal ve XRFanalizleri yapılmış ve yapıya yüksek miktarda sodyum iyonunun yerleştiğibelirlenmiştir. İkinci olarak 250C' ta 0,1 N kobalt ve nikel çözeltileri ile iyondeğişim denge deneyleri yapılmıştır. Denge deneyleri sonucunda klinoptilolitinseçicilik sıralamasınınNa+>Co+2>Ni+2 olduğu belirlenmiştir.Çalışmada klinoptilolitin katyonik formunun seçiciliğe etkisini görmek içinklinoptilolit amonyum klorür çözeltisiyle muamele edilerek amonyum formunadönüştürülmüş ve kimyasal analizi yapılmıştır. Daha sonra iyon değişim dengeivdeneyleri yapılmıştır. Denge deneyleri sonucunda sodyum iyonunun, kobalt venikel iyonlarıyla amonyum iyonuna göre daha kolay yer değiştirdiğigörülmüştür. En son olarak 250C ` de Co+2/ Na+- klinoptilolit ve Ni+2/ Na+-klinoptilolit sistemleri için termodinamik denge sabiti Ka ve serbest enerjideğişimi âG0 hesaplanmıştır. Kobalt için Ka (2,92x10-3), âG0 (7,23kJ/ eşdeğer),nikel için Ka (9,93x10-4), âG0 (8,56 kJ/eşdeğer) bulunmuştur.Bilim Kodu:912Sayfa Adedi:100
Özet (Çeviri)
Zeolites are being used commonly in chemical industries because of theircatalyst, adsorbent and ion exchange properties. In this study, the use ofnatural zeolite, Western Anatolian Clinoptilolite, which is found mostly in ourcountry was examined as an ion exchanger in sodium and ammonium forms toremove cobalt and nickel ions with ion-exchange method.In this study, as a first step chemical and XRF analysis of original clinoptilolitewere made and X-Ray-Diffraction analysis were obtained. After this,clinoptilolite was transformed into sodium form by treatment with sodiumcholoride solution. The chemical and XRF analysis of clinoptilolite is in sodiumform were made and it was examined that large amount of sodium ion wastransfered to the structure. Secondly, ion exchange equilibrium experimentswere made at 250C with 0,1 N cobalt and nickel solutions. As a result ofequilibrium experiments, the selectivity of clinoptilolite was determined as Na+> Co+2 > Ni+2In this study; clinoptilolite was converted to ammonium form by treatment withammonium chloride solution in order to see the effect of cationic form ofclinoptilolite to selectivity and chemical analysis of clinoptilolite was made.Then, ion exchange equilibrium experiments were made. At the end ofviequilibrium experiments, it was seen that sodium ion was exchanged with cobaltand nickel ions easier than ammonium ion. Finally, thermodynamicequilibrium constant (Ka ) and free energy change (âG°) were calculated at25ºC for Co+2/ Na+- clinoptilolite and Ni+2/ Na+- clinoptilolite systems Ka andâG° were determined as (2,92x10-3), (7,23kJ/ eguilavent) respectively for cobaltand (9,93x10-4), (8,56 kJ/eşdeğer) respectively for nickel.Science Code:912Page Number:100
Benzer Tezler
- Batı Anadolu klinoptilolitinde sodyum-kurşun iyon değişimi ve termodinamik analizi
Ion exchange of sodium-lead on Western Anatolia clinoptilolite and thermodynamic analysis
POYRAZ UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Kimya MühendisliğiGazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜJGAN ÇULFAZ
- Batı Anadolu klinoptilolit zeolitinde Na+1-Ca+2 and Na+1 and Mg+2 iyon değişim dengesi
Başlık çevirisi yok
ELİF TÜRKEKAL
- Batı Anadolu klinoptilolit zeolitinin deterjanlarda fosfatlar yerine kullanılabilirliğinin araştırılması
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM ÖZKILIÇ (ÖZDİLEK)
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
KimyaGazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ÇULFAZ
- Kadmiyum-kurşun-çinko-bakır katyonlarının doğal ve yapay zeolitlerle iyon değişiminin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MELEK YAĞIZ
Doktora
Türkçe
1998
Kimya MühendisliğiGazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜJGAN ÇULFAZ
- Ion exchange properties of Gördes clinoptilolite: Ammonium exchange
Gördes clinoptiloliti'nin iyon değiştirme özellikleri: Amonyum değişimi
EYLEM ÖZLEM TUFAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Kimya MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN YÜCEL
PROF. DR. ALİ ÇULFAZ