Sızma (Konya) civa yataklarıyla ilişkili hidrotermal alterasyon
Hydrotermal alteration releated to Sızma (Konya) mercury deposite
- Tez No: 198730
- Danışmanlar: PROF.DR. SEDAT TEMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Epitermal oluşum, Zeolit Fasiyesi, Glokofanit Fasiyesi, Korelasyon, Cluster analizi, Metatrakiandezit.v
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
ÖZETYüksek Lisans TeziSIZMA (KONYA) CİVA YATAKLARIYLA İLİŞKİLİ HİDROTERMALALTERASYONBilgehan Yabgu HORASANSelçuk ÜniversitesiFen Bilimleri EnstitüsüJeoloji Mühendisliği Anabilim DalıDanışman : Prof. Dr. Sedat TEMUR2005, 61 sayfajüri : Prof. Dr. Sedat TEMURProf. Dr. Halil BAŞYrd. Doç. Dr. Muzaffer KARADAĞİnceleme sahası, Konya'nın 35 km kadar kuzeybatısında, Selçuklu İlçesi'ne bağlıSızma Beldesi'nin yaklaşık 2 km kuzeyinde yer almakta ve yaklaşık olarak 20 km2 alankaplamaktadır. Bu çalışmanın amacı, yörede civa oluşumunu da sağlayan epitermalçözeltilerin trakiandezit bileşimli yan kayaçlarda meydana getirdiği mineralojik ve kimyasaldeğişimlerin incelenmesidir. İnceleme alanında en yaşlı birim Siluriyen - Alt Karbonifer yaşlıBozdağ formasyonudur. Bu formasyon krem rengi, gri ve koyu gri mermerler ile yer yerdolomit, dolomitik kireçtaşı ve siyah renkli mermerlerden oluşmaktadır. Bozdağ formasyonunüzerine uyumlu olarak Karbonifer - Permiyen yaşlı Bağrıkurt formasyonu gelmekte vegenellikle fillit, metakumtaşı, metaçört, kuvarsit, kalkşist ve kireçtaşı merceklerindenoluşmaktadır. Triyas yaşlı olan Karadağ metatrakiandeziti bu birimleri kesmekte ve üzerleriniiiiörtmektedir. Metatrakiandezitler genellikle taze yüzeylerinde yeşilimsi gri, altere yüzeylerdeise kahverengi ve mor renklerde gözlenmekte ve şisti yapılar sunmaktadır.Metatrakiandezitlerde; serisit, ojit/diyopsit, hipersten, omfasit, klorit, riyebekit/krossit,aktinolit, pumpeliyit, epidot, stilpnomelan, muskovit, feldispatlar (plajioklas ve sanidin),kuvars, sfen ve opak minerale rastlanmıştır. Bazı metatraki-andezit örneklerinde foliasyonoldukça belirgindir ve bunlarda serisit, klorit ve muskovit oranı artmaktadır. Kayaç içerisindeözelikle hipersten, ojit, sanidin ve plajioklas (oligoklas-andezin) köken kayaçlardan kalmarelikt kristalleri oluşturmakta olup, bunlar metatraki-andezitlerde çoğunlukla porfiroblasthalde izlenmektedir.Metatrakiandezitlerden alınan 8 adet altere numunenin kimyasal analizi sonucundakayacın ana oksit ve LOI toplamı % 99'un üzerinde olup, bu durum su miktarının, dolayısıylaikincil alterasyon derecesinin çok düşük olduğunu, verilere güvenilebileceğini göstermektedir.Değişkenlerin, özellikle ana oksitlerin örnek aritmetik ortalamalarına göre standart sapmalarıoldukça düşük olması da örnek aritmetik ortalamalarının anlamlı ve güvenilir olduğunu ifadeetmektedir. Au, Ba, Cu, Hg, Pb ve Sb standart sapmalarının yüksek olması ise tipik birincilalterasyonla ilgili, özellikle epitermal evre metal gelimini yansıtmaktadır. Numunelerin SiO2 -Na2O - K2O verileri, kaynak magmanın siyenodiyorit bileşiminde olduğunu yansıtmaktadır.Yine numunelerin SiO2-K2O oranları kayacın kalkalkalen ve potasyumca zengin olduğuanlamına gelmektedir. REE içerikleri oldukça yüksek olup andezitlerin genel REEiçeriklerinin 4, MORB değerlerinin de 8 katından daha fazladır. Verilere kondrit ve MORBnormalleştirmeleri uygulandığı zaman her iki dağılımda da LREE'den HREE'ye doğrugittikçe ve çok düzenli bir şekilde azalan doku elde edilmektedir. .Verilere faktör analizi uygulandığı zaman ilk üç bileşenin değişim içindeki toplampayının % 87'den fazla olduğu görülmektedir. Birinci faktör verilerin şekillenmesinde anaetken olup, esas olarak ana oksitlerden Al2O3, Fe2O3, TiO2, CaO, MgO, K2O, MnO, P2O5 veLOI artışına karşılık SiO2 ve Na2O azalmasını ifade etmektedir. Bu, trakitikandezitik bileşimlivolkanik kayacın oluşumu ve silisleşmesini ifade etmektedir. İkinci faktör kayacı meydanagetiren ana oksitlerden Na2O ve kısmen de Al2O3 artışına karşılık CaO, MgO, MnO veLOI'nin azalması ile temsil edilmektedir Bir yıkanma evresi yansıtan bu faktör ile kayaçtaAg, Hf, Nb, Ta, Th, U, ve LREE miktarları ileri derecede, As, Au, Ni ve Zr kısmen artarkenCs, Rb, Tl ve W kısmen azalmıştır. Üçüncü faktörün etkisi ile ana oksitlerden hiç birisindeönemli bir değişim olmamıştır. Ancak As ve Hg'de önemli düzeyde artış, Be, Bi, Ga, Sr veZn'de kısmen artış, Cr, Rb, Th ve Zr'de ise azalma gerçekleşmiştir. Tipik bir epitermal evreivmineral oluşumu ve dönüşümünü ifade eden bu faktör, yöredeki civa yataklarının oluşumununda silisleşmeden bağımsız olarak gelişmiş bir epitermal evre ürünü olduğunu göstermektedir.Dördüncü faktör kayacı meydana getiren ana oksitlerden sadece Fe2O3 miktarının artışınakarşılık SiO2 miktarının azalması ile temsil edilmekte ve verilerdeki toplam değişimin sadece% 7'sini yansıtmaktadır Ortama demir eklenmesini sağlayan bu evrede As, Ba, Sbmiktarlarının kuvveli biçimde artması üçüncü faktörle aynı veya farklı bir epitermal evreoluşum ve dönüşümüne karşılık gelebileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTMS ThesisHYDROTHERMAL ALTERATION RELEATED TO SIZMA (KONYA) MERCURYDEPOSITEBilgehan Yabgu HORASANSelçuk ÜniversityGraduate School of Natural Applied Sciences Department Of Geology EngineerSupervisior : Prof. Dr. Sedat TEMUR2005, 61 pageJury : Prof. Dr. Sedat TEMURProf. Dr. Halil BAŞYrd. Doç. Dr. Muzaffer KARADAĞThe study area is located 35 km to the takes place in northwest of Konya, and about 2km to north of Sızma (Konya-Turkey) and covers an area of nearly 20 km2. The aim of thisstudy is to examine the minerologic and chemical changes, which also provides the mercuryformation, caused by the ephitermal solutions on the trachi andecite. The oldest unit in thestudy area is the Silurian-Lower Carboniferus Bozdağ formation. This formation consists ofgray and dark gray marbles and partly dolomit, dolomitik limestome and black marbles. TheCarboniferus -Permian Bağrıkurt formation lie comformably on the bozdağ formation andviconsists of generally fillit, metasandstone, metachort, quarsite, calcschist and limestone lens.The Trias aged metatrachi-andesite cut across these units and cover them.Among them, Karadag metatrachi-andesites generally are greenish gray on the freshsurfaces and brown and purple on the altere surfaces and, they have schisty structures.Metatrachi-andesites have cerisite, ogite, hyperstene, omphasite, cholorite, riebechite/crossite,actinolite, pumpellyte, epidote, stilpnomelane, muscovite, felspars (plagioclase and sanidine),quartz, sphene and opaque minerals. Foliation planes the clear in some metatrachi-andesites.Especially some hypersten, ogite, sanidine and plagioclase (oligoclas-andesine) cyrstals, seenas porphyroclasts, have relict textures of source rocks.Cluster analyses were run on the data and three groups could seperated very clearly.First group represent by Al2O3, Fe2O3, TiO2, CaO, K2O major oxides. These are reflectingelement association with respect to feldspar, ogite, actinolite, hyperstene minerals. Also all ofthe REE and Hf, Be, Nb and Y show scatter beside these in this group. Au+Ba+Sr+Hg formsecond group. This group is typical epithermal phase and Na2O bound this group weakly.MnO and MgO as major oxides and Rb, Co, Cs, Tl, Zn, Cu and Pb form third group. Thisstage represents secondary hydrothermal alteration with higher epithermal phase and differenttime.When a factor analysis is made, it is seen that the total propartion of the first threecompounds is higher than 87%. The first factor is the main agent in farming the date. WhileAl2O3, Fe2O3, TiO2, CaO, K2O, MnO, P2O5 ve LOI from major oxides increase, SiO2 andNa2O decrease. It expresses the formation and silicification of volcanic rock withtrachiandezite compound. The second factor is represented with the increase in Na2O, andpartially in Al2O3 from the major oxsides, that form the rock, but with the decrease in CaO,MgO, MnO and LOI with this factor, which reflects a washing stage, Ag, Hf, Nb, Ta, Th, Uand LREE amounts increase in great amount; and As, Au, Ni and Zr value partially. WhileCs, Rb, Tl and W decreases partially. There was no significant change in any of the majoroxides due to the third factor, yet there was a significant increase in As and Hg and a partialincrease in Be, Bi, Ga, Sr and Zn; Whereas, there was a decrease in Cs, Rb, Th, and Zr. Thisfactor, that reveals an epithermal stage mineral formation and transformation, shows that theformation of mercury deposite is an epithermal stage product that developed independent ofviisilicification. The fourt factor shows the decrease of CO2 with regard to the increase of onlyFe2O3 among the main oxieds that form the kayac and this factor represents only 7 % of thetotal change . The strong increase in the amaunt of As, Ba, Sb in this phase which providesthe addition of avarage iron shows that this factor can correspond to an epitermal phaseformation and transformation which is similar to on different from the third factor.Key Words : Ephitermal Occures, Zeolite Facies, Glocophan Facies, Corelation, ClusterAnalist, Trachi andecite.viii
Benzer Tezler
- Kurşunlu-Dağdere (Selçuklu, Konya) arasındaki bölgenin maden yatakları potansiyelinin araştırılması
The investigation of the mineral deposit potential of the region between Kurşunlu and Dağdere villages (Selçuklu, Konya)
ZAHİDE SEHER ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETULLAH ARIK
- Kapatılmış Sızma (Konya) cıva madenlerinin çevre üzerine etkilerinin incelenmesi
An investigation on effects of abandoned Sizma (Konya) mercury mine on environment
FATİH AHMET GÖKTÜRK
Doktora
Türkçe
2010
Çevre MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELALETTİN ÖZDEMİR
- Konya çevresindeki toprakların jeokimyası
Geochemistry of the soils in the vicinity of Konya
BİLGEHAN YABGU HORASAN
Doktora
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETULLAH ARIK
- Sızma/(Konya) yöresindeki polimetalik cevherleşmelerin su kaynaklarına olan etkileri
The effects of polymetallic mineralization on the water resources in Sızma/(Konya) region
NEJLA ÖMÜR BOZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiAksaray ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA MURAT KAVURMACI
- Konya ili Sızma Kasabası civa yatakları çevresindeki doğal bitkilerin toprak üstü ve toprak altı kısımları ile yetiştikleri toprağın civa ve diğer metal element içeriklerinin belirlenmesi
The identification of mercury and other metal contens in abovegraund and undergraund parts and growing soils of natural plants on mercury mine surroundings of Sizma Town (Konya)
ÜNAL EKERBİÇER