İstanbul Ermeni kiliseleri üzerine bir araştırma ve Narlıkapı Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi (Eski Narlıkapı Ermeni Hastanesi)
Research on the Armenian churchs of İstanbul and Saint John Armenian Church of Narlıkapı (The Old Armenian Hospital of Narlıkapı)
- Tez No: 201413
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVZAT İLHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Narlıkapı Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi, Ermeni Kiliseleri, Kiliseler, Narlıkapı Ermeni Hastanesi, Narlıkapı, Studion Kapısı, Saint John Armenian Church, Armenian Churchs, Narlıkapı, Door of Studion, churchs
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu tez yüzyıllardır İstanbul'da yaşamakta olan Ermenilere ait kiliseleri, genel özellikleriyle tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Surdışı'nda yer alan Narlıkapı Surp Hovhannes Kilisesi detaylı olarak incelenerek, İstanbul'daki Ermeni kiliseleri hakkında fikir edinilmeye çalışılmıştır. Yapıda öncelikle rölöve ve fotoğrafla belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Kütüphane araştırmalarıyla yapının tarihi aydınlatılmaya ve zaman içinde geçirdiği değişimler gözlemlenmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda İstanbul'daki diğer Ermeni Gregoryen Kiliseleri de bir katalog hazırlanarak genel özellikleriyle incelenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda kilisenin, ilk başta hastane olarak yapıldığı ve İstanbul'un ilk Ermeni hastanesi olduğu anlaşılmıştır. Yazılı kaynaklarda yapının, hastane döneminde bir şapel ve tedavi mekânlarından meydana geldiği belirtilmiştir. Bir süre bu işlevle normal hastalar ve akıl hastalarına hizmet veren yapının, 1834 yılında hastalar Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi'ne taşındıktan sonra sadece kilise olarak hizmet vermeye başladığı bilinmektedir. Günümüzde kilise olarak işlevini sürdüren yapı, dikdörtgen bir ana mekân ile bu mekanın sol tarafında yer alan bir vaftizhaneden oluşmaktadır ve tonoz üzerine beşik çatıyla örtülmüştür. İstanbul'daki Ermeni kiliseleri Anadolu'daki Ermeni mimarisinden farklı bir gelişim göstermiş, daha çok Bizans sanatından etkilenmişlerdir. Böylece İstanbul'a özgü bir kilise mimarisi gelişmiştir. İstanbul Ermeni Kiliseleri tek nefli bazilikal plan tipindeki ana mekanın sağına ve soluna iki hücrenin eklenmesiyle oluşmuş T plan şemasında inşa edilmiş ve tonoz üzerine beşik çatıyla örtülmüş yapılardır. İstanbul'da bu biçimden farklı çok az örneğe rastlanmaktadır. İstanbul Ermeni Kiliseleri arasından seçilen Narlıkapı Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi de İstanbul Ermeni Kiliseleri mimarisinin genel özelliklerini taşıyan bir yapıdır. Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi'nin tarih içindeki değişimlerini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, yapının detaylı rölövesi çizilmiş ve yapılan literatür araştırmaları sonucunda elde edilen verilere dayanılarak değişik dönemleri analiz edilmiştir. Kilisenin halen bir cemaate sahip olması ve işlevini koruması sebebiyle yeni bir işlev önerisi getirilmemiş; muhdes bölümlerinden arındırılarak aynı işlevle kullanılmaya devam edilmesi düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to introduce the churchs of Armenians whom are living in Istanbul by hundred years. In this context, Narlikapi Saint John Church, which stays out of the Sur (rampart) wall, is examined in detail to have ideas about Armenian Churchs in İstanbul. First of all analytical building survey and photographic documentation is made. Structure has been examined and changes has been determined by library research. Although general characteristics of the other Armenian Churchs in Istanbul are examined by preparing a catalogue. Consequent of several investigations, it is understood that the structure was built as the first Armenian hospital in İstanbul. In written documentaries it is specified that the structure had consisted of a chapel and treatment places during the hospital period of the building. This function had continued for normal patients and also lunatics until the patients was moved to Yedikule Surp Pırgiç Hospital in 1834. Since then structure has being used as a church. Presently it is still being used as a church which consists of a rectangular main space and a baptismal part on the left. The church is covered with a gable roof above the vault. İstanbul Armenian Churchs has developed much different from Anatolian Armenian architecture. They have mostly impressed from Byzantium art and church architecture peculiar to İstanbul has borned. They usually had been built in the T plan scheme, which consists a single-nave basilical naos and two cells on the right and left. They had been covered by gable roof above the vault. It is hard to find examples different from this style in İstanbul. Narlikapi Saint John Armenian Church which is chosen through İstanbul Armenian Churchs befits to the İstanbul Armenian Churchs Architecture. In this study which intends to display the changes of Saint John Armenian Church among the history, detailed building survey projects were drawn and different periods of the building was analysed according to the literatural researchs. Since the church still has a religious community and preserves its function, it is planned to carry on its function after being bowdlerized from the bad additional parts of the late periods.
Benzer Tezler
- Türkiye trakyası'nda 19. yüzyıl ortak geçmişinin izleri ve unutulan miras üzerine bir araştırma
A research on the remainings of 19th-century common past and forgotten heritage in Turkish Thrace
MELİS BİLGİÇ ELMAS
- Silivri ve köylerindeki kiliseler üzerine bir araştırma: Değirmenköy koruma projesi
An inventory study of the churches of Silivri and villages: Protection project of Degirmenköy church
BETÜL BOZİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK TUNCER
- Galata Surp Kikor Lusavoriç Kilisesi ve Ortaçağ Ermeni mimarlığı ile ilşkisi
Galata Surp Krikor Lusavoric (Saint Gregory the illiminator) Armenian Church and relation between Mediaeval Armeniian architecture
LORA BAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGUT SANER
- Türk Cami musikisi ile mukayeseli olarak İstanbul Gayr-ı Müslimlerinde mabed musikisi
A comparison between Turkish mosque music and non-muslim's temple music in İstanbul
MEHMET SAFA YEPREM
Doktora
Türkçe
2004
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NURİ ÖZCAN
- Tarih-i Burhaneddin-i Belhi (Lady Sheil'in anıları)
History of Burhaneddin-i Belhi (Memories of Lady Sheil)
NİHAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANAR