Voltaire'in din anlayışı ve Türk düşünce dünyası üzerindeki etkileri
Voltaire's conception of religion and its effects on the tradition of Turkish thought
- Tez No: 204306
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUHSİN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sistematik Felsefe ve Mantık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Bu çalısmada, 18. yüzyıl entelektüel yasamına damgasını vuran ve bu yüzyılın kendiadıyla anılmasını saglayan Fransız Aydınlanma Hareketinin dört temel kisisi içinde en öneçıkmıs olan Voltaire ve onun aydınlanma çerçevesinde islemis oldugu din ve ona baglıyakın kavramlar ele alınmaya çalısılmıstır. Bir bütünlük saglamak amacıyla da bir yandanaydınlanmanın gelisim ve olusumuyla ilgili çok temel bilgilere, yaklasımlara deginmeye, biryandan da Voltaire'in ülkemizdeki düsünceye etkisi arastırılmaya çalısıldı. Aydınlanmafelsefesi, geçmisle bir hesaplasma ve simdinin de elestirisidir. Öznelliklerin bir yanabırakıldıgı; nesnele, bilimsele yönelindigi bir çagdır. Dolayısıyla akıl, nesnel elestiri, doga,analitik düsünce bu dönemin temel kavramlarıdır. Aydınlanma, insanı, aklını kullanmayayönelterek ona bireysel varlıgının ayırdında olmayı hissettirmis ve aklını kullanmasorumluluguyla kisiye bir sahsiyet yükleyerek özgürlükçülügün ve bireyselciligin önünüaçmıstır. Aklın ve elestirinin öne çıkması baskıcı kurumlarla (kilise ve krallık) çatısmayızorunlu kılmıs, cumhuriyet yönetimlerine yolu açmıstır. Aydınlanmacılar, batıl inançları vebilgisizligi asma adına tüm bilgileri halka açma ugrası ve cihadı denilebilecek Ansiklopediolayına da imzalarını atmıslardır. Bu, ancak dogru bilgiyle basarıya ve mutlulugaerisilebilecegi inancını da içermistir. Voltaire, ruh kavramını kabul etmese de yine de insan açısından bilgi alanını ikiyeayırır: insanın ulasabilecegi bilgi alanı ve ne kadar ugrassa erisemeyecegi bilgi alanı. Onagöre insana düsen de, erisemeyecegi bilgi alanı demek olan metafizikle ugrasmayı bırakıp,doga yasalarıyla, deneylerle kanıtlanabilen bilgiye yönelmektir.Voltaire, mevcut dinleri reddederek onların yerine etik'i geçirir ve etik de Tanrı'yakarsı saygılı ve erdemli olmaktan geçer. Erdemli olmak da tüm toplulukların dogru olaraksaptadıklarına uymaktır. Baskasına kötülük yapmamak, barıs içinde yasamak vb. Onunkötülük düsüncesi dinlerin günah anlayısından farklıdır. Onun için kötülük, sosyaldir, yanibaskasına maddi ve manevi zarar verilmesidir. Peygamberlerin yerine filozofları yegleyenVoltaire, din ile devlet otoritesinin ayrılmasından yanadır.Voltaire, sadece kendi ülkesini etkilemekle kalmamıs, Batı'ya açılmaya çalısanOsmanlı Devleti'ni ve Türkiye Cumhuriyet'ini de etkilemistir. Batı'da egitim gören Osmanlıaydınları halkı etkilemenin en etkili yolu olan edebiyatı seçmisler ve bu konuda da Voltaire'iörnek almıslardır. Bu örnek alıs, Türk dünyasında da edebiyat yoluyla kendisini göstermis vedaha sonra siyaset alanına da etki etmistir. Voltaire'in görüsleri Tanzimat ile birliktebaslayıp, günümüze kadar etkisini sürdürmüstür.Aydınlanmacılar, Hristiyanlıga karsı cephe alırlarken, konu Tanrı kavramınagelindiginde, aralarında tam bir birlik görülmez. Kimi, Tanrı'nın varlıgını tümüyle reddedipdogaya baglı materyalist yaklasımla ateisttir; kimi Hristiyanlıga, giderek dine karsı çıkarkenTanrı'nın varlıgını benimser. Bu noktada akıl iki yönlü çalıstırılır. Olusu baslatacak ilkhareket ettirici bir varlıgın olması gerekir ki bu Tanrı'dır. Gerçekte Tanrı olmasa bileTanrı'nın varlıgı insanlık için bir gerekliliktir. Voltaire de böyle bir yaklasımıntemsilcisidir. Kimi de, elestirmesine karsın ne Tanrı'nın varlıgına inanmaktan ne deHristiyanlıktan tümden vazgeçmistir. Böylece Aydınlanmacılar dinden bir kopus yasamaklabirlikte aralarında farklılıklar bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is tried to understand the French philosopher Voltaire who is eminentpersonality between four foundamental action men in the French Enlightenment of 18thcentury, within his essential notions as religion, god, tolerance, ethics, reason thatinfluenced the intellectual life of the century. And also it is tried to study the origins of thisintellectual movement, the process of its formation, its criticised lacking points andVoltaire?s influence in Turkish thought. The philosophy of Enlightenment is called also asAge of Reason and ?le siecle des lumières? (century of lights). It is the age of criticsdirected towards the Church, the royalty goverments and abusive traditions. In this age thenotions as the reason, the objective criticism, the science, the liberty, the nature and theanalitical thought are defended. The Enlightenment tried to direct the human beings toobserve everything in the world in the light of Reason, because its defenders were thinkingthat human beings could only reach to the achievement and to the hapiness with rationalknowledge. Due to this thought they undertook to collect all knowledges of sciences,philosophers and professionals in Encyclopedia.But in fact, despite of their unity around the Encyclopedia and the general namegiven to them, their thought modes aren?t the same on the subject of God. Some of them areatheists, some of them believe only to unity of God and refuse all existent religions, andsome of them continue to be christians, despite of their criticism toward the church and thechistianism. On this subject Voltaire uses his rationality in two ways: for criticism and forreturn pantially to the religion God has only given the first accelaration to the universe sothat it must be in motion and in the dynamism of creativity. And for him even if Goddoesn?t exist, the Notion of God must be created in the mind of humanity. Because It isnecessary for the virtue, to arrange human relations in the societies. Then for Voltaire theexistence of God is basic notion to found ethics in humanity . Although Voltaire doesn?t believe to existence of soul, he examines the knowledge intwo parts: reachable knowledge and unreachable one. We must to turn towards thereachable, natural, scientific knowledge. The other is metaphysical and one can not solve itsproblematics.And it is seen that Voltaire refuse all of the religions and subtitute the ethics. For himthe ethical is the respect of God and others. To be virtuous means to applicate all trues thatare valuable for all societies, as not to harm to the others, not to do evil, to live in peace andso on. Voltaire prefers the philosophers to the prophets and thinks that the religious autoritiyand administrative autority must be separated. Voltaire is the most active man in the conflictwith Church and Royalty. He is merciless toward untolerance.Voltaire inluenced not only his own country?s intellectuals, but also the ottomansand the ones of the age of Republic in Turkey, who were desirous to learn the Occidentalworld. Voltaire was a model for The ottomans who were studying in Occident They hadgenerally chosed the litterature as a way of being impressive. His inflence has expandedalso between politicians. Briefly Voltaire?s ideas have continued to influence ourintellectuals from the age of Tanzimat (Reordering) to the modern age of today.
Benzer Tezler
- La critique de la religion et le bonheur de l'homme chez Voltaire
Religion criticisme and human happiness of Voltaire
METİN TÜRKKUŞU
Yüksek Lisans
Fransızca
2006
Fransız Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiFransız Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NECMİ YAŞAR
- Voltaire ve Jean Jacques Roussseau'da din-ahlak ilişkisi
The relationship of religion-moral in Voltaire and Jean Jacques Rousseau
MUSTAFA KARAKEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİM ŞAHİN
- Bir aydınlanma düşünürü olarak Voltaire'de din ve devlet ilişkisi
The relationship between religion and state of an enlightenment thinker Voltaire
ESRA BAŞARMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerKırıkkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET ÇELİK
- Kötülük problemi çerçevesinde Leibniz ve Voltaire'in görüşlerinin karşılaştırılması
A comparison of the views of Leibniz and Voltaire within the frame of evil problem
RABİA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM DALKILIÇ