Doğal din ve deizm arasındaki tarihsel ve teolojik ilişkinin incelenmesi
Examining the historical and the teological relationship between natural religion and deism
- Tez No: 688349
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET UĞURLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
21. yüzyılda felsefi-teolojik tartışmalar içerisinde sıkça bahsedilen yarı dini-yarı felsefi bir düşünce hareketi olarak bilinen deizm, geleneksel dinlere karşı bir tehdit olarak görülmektedir. Bununla birlikte deizmin geleneksel dinlerin –özellikle Hristiyanlık- karşısına koymuş olduğu din tasavvuru doğal din açıklığa kavuşturulması gereken bir mesele haline gelmiştir. Bu durumun farkında olarak doğal din ve deizmin arasındaki tarihsel ve teolojik ilişkinin doğru tespit edilip izah edilmesi çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada 17. ve 18. yüzyılda yaşamış olan doğal din tasavvurunu benimsemiş deist düşünürlerin tarihsel başlangıcı itibari ile doğal din ve deizm düşüncesine katkıları ve teolojik bağlamda ortaya koymuş oldukları argümanları konu edinerek açıklanması amaç edinilmiştir. Bu amaç doğrultusunda birinci bölümde doğal dinin tanımı, ortaya çıkışı ve geleneksel din tasavvurundan doğal din tasavvuruna geçiş ele alınmıştır. Bununla birlikte deizmin tanımı, çeşitleri, temsilcileri, ortaya çıkışı, gelişimi ve etkisini yitirmesi tarihsel süreç içerisinde ele alınarak irdelenmiştir. Çalışmamızın hareket noktası olan doğal din ve deizmin tarihsel arka planda birbiri ile paralel doğrultuda ortaya çıktığı, gelişim sağladığı ve felsefi-teolojik bir hüviyete sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde doğal din ve deizmin Tanrı tasavvuru üzerinden şekillenen Tanrı-âlem ve Tanrı-insan ilişkisi 17. ve 18. yy. deist düşünürlerin görüşleri üzerinden incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Batı düşüncesi içerisinde ortaya çıkan doğal din ve deizmin; vahiy, peygamberlik, ölümsüzlük inancı (ahiret) ve ibadetler ile ilgili 17. ve 18. yy. düşünürlerinden İngiltere'de Lord Edward Herbert of Cherbury, John Toland; Fransa'da François Marie Arouet de Voltaire, Jean-Jacques Rousseau; Amerika'da ise Thomas Paine'in düşünce ve yaklaşımları referans alınarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Deism which is known as a half-theological half-philosophical movement in theological-philosophical arguments of the 21st century is seen as a threat against traditional religions. Hence, the need for an explanation for the term“natural religion”which was brought up by deism against traditional religions in general and Christianity in specific has occurred. Our study, considering the complex situation of deism, is focused on the explanation of the historical and theological relationship between deism and natural religion. In this study, the important names of deism who lived in the 17th and 18th centuries and adopted the idea of natural religion and their contribution to both deism and natural religion in terms of theology are tried to be explained. For this purpose, in the first chapter, the definition of natural religion, its emergence, and the transition from traditional religion to natural religion are discussed. Also, the definition of deism, its types, representatives, emergence, development, and decline are all studied in the historical process. The idea that natural religion and deism, which is the starting point of our study, emerged and developed in parallel with each other in the historical background and have a philosophical-theological identity has been determined. The second chapter of the study investigates God-Universe and God-human relationships which are reconstructed by natural religion and deism's understanding of God, from the perspective of 17th and 18th century philosophers. The third and the last chapter of the study explains natural religion and deism's understanding of revelation, prophecy, immortality(afterlife), and worship(prayers) with special references to important representatives of deism such as Lord Edward Herbert of Cherbury, John Toland, François Marie Arouet de Voltaire, Jean-Jacques Rousseau, and Thomas Paine.
Benzer Tezler
- Yaşar Nuri Öztürk'ün deizm anlayışı
Yasar Nuri Ozturk's understanding of deism
MUZAFFER EGE AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN BİLEN
- Deizm-bilim ilişkisi
The Relationship between deism & science
MUZAFFER AYVAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFİ ÖZCAN
- Dine inanan kesim ile dine inanmayan kesimin birbirine atfettiği psikopatolojik özellikler
The psychopathologic characteristics religious observers and non-observers attribute to one another
BİLLUR NAZLI ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GALİP BAHÇEKAPILI
- Tanrı-insan ilişkisi bağlamında deizm
Deism in the context of God-human relationship
NAZİLE BİTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinŞırnak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ŞÜKRÜ ÖZKAN
- Deistik argümanlara karşı vahyin imkân ve gerekliliği: 18. yüzyıl İngiliz deizmi ve kelâmı açıdan analizi
The possibility and necessity of revelation against the deistic arguments: The 18th century English deism and its analysis from the perspective of kalam
MERYEM ÖZDEMİR KARDAŞ