The relationship of expressed emotion and psychosocial variables with the quality of life of haemodialysis patients : An analysis within the conservation of resources model
Hemodiyaliz hastalarının yaşam kaliteleri ve dışa vuran duygularla ve psikososyal değişkenlerle ilişkisi: Kaynakların korunması modeli çerçevesinde bir değerlendirme
- Tez No: 205057
- Danışmanlar: PROF.DR. NURAY KARANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kaynakların Korunumu Modeli, Yaşam Kalitesi, DışavuranDuygudurum, Psikolojik İyilik, Hemodiyaliz, Başaçıkma Özyeterliliği, SemptomSıkıntısı, İyimserlik, Benlik Saygısı, Sosyal Destek, Conservation of Resources Model, Quality of Life, Expressed Emotion, Well-being, Haemodialysis, Coping Self-efficacy, Symptom Distress, Optimism, Self esteem, Social Support
- Yıl: 2006
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Bu çalışmada hemodiyaliz hastalarının yaşam kalitesi ve psikolojik iyilikhalleri ile, dışa vuran duygu durumunun iki faktörü (eleştirici/düşmanca tutum veduygusal aşırı bağlanma faktörü) ve diğer psikososyal değişkenler arasındaki ilişki,Kaynakların Korunumu Modeli çerçevesinde araştırıldı. Kaynak olaraksınıflandırılan, demografik değişkenler ve hastaların hemodiyalizle ilgili bilgileriaraştırmaya dahil edildi. Çalışmaya 106 gönüllü diyaliz hastası katılmıştır. Anaçalışmadan önce, Semptom Sıkıntı Ölçeğinin (SDS), Başetme Özyeterlilik Ölçeğinin(CSES) ve Algılanan Dışavuran Duygudurum Ölçeğinin (PEES) psikometriközelliklerini değerlendirmek amacıyla, 53 hastanın katıldığı, bir pilot çalışmagerçekleştirilmiştir. Pilot çalışmanın sonucu, ölçeklerin geçerlilik vegüvenilirliklerinin kabul edilebilir düzeyde olduğunu desteklemiştir. Ana çalışmaya,kaynak olarak kabul edilen, iyimserlik, benlik saygısı, ve algılanan sosyal desteğinölçümleri de eklenmiştir. Araştırmanın temel hipotezlerini test etmek için regresyonanalizleri kullanılmıştır. Bulgular, psikolojik iyilik durumunu, yaş, benlik saygısı,dışa vuran duygu durumunun eleştirici/düşmanca tutum faktörü ve başetmeözyeterliliği değişkenlerinin; yaşam kalitesi ölçeğinin fiziksel sağlık bileşeni ise, yaş,eğitim, ikinci bir kronik hastalığın varlığı, ve başetme özyeterliliği değişkenlerininyordadığını göstermiştir. Ayrıca, yaşam kalitesinin ruhsal sağlık bileşenini, ikinci birkronik hastalığın varlığı, ve başetme özyeterliliği değişkenleri; yaşam kalitesiölçeğinin ortalamasını ise, yaş, ikinci bir kronik hastalığın varlığı, benlik saygısı, vebaşetme özyeterliliği değişkenleri yordamıştır. Yaş, eğitim, ikinci bir kronikhastalığın varlığı, eleştirici/düşmanca tutum değişkenleri sonuç değişkenleri ilenegatif yönde ilişki gösterirken, benlik saygısı ve başetme özyeterliliği değişkenlerisonuç değişkenleri ile pozitif yönde ilişki göstermiştir. Başetme özyeterliliğideğişkeninin kaynaklar ve yaşam kalitesi ve psikolojik iyilik hali değişkenleriarasındaki ilişkideki aracılık rolü de araştırılmıştır. Başetme özyeterliliğideğişkeninin aracılık etkisi iki değişken için bulunmuştur. İlk olarak, hemodiyaliztedavisi süresinin, psikolojik iyilik hali üzerine etkisine, başetme özyeterliliğiaracılık etmiştir. İkinci olarak, başetme özyeterliliği, ailenin gelirinin etkisini, yaşamkalitesi ölçeğinin ortalaması değişkeni üzerine taşımıştır. Araştırmanın bulgularıliteratür ışığında tartışıldıktan sonra, araştırmanın sınırlılıkları ve implikasyonları vegelecekteki çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the quality of life (QOL) and well-being ofhaemodialysis patients and the relationship of two components of perceivedexpressed emotion (criticism/hostility and emotional over-involvement) and otherpsychosocial resources within the Conservation of Resources Model. Demographicvariables and haemodialysis related information of patients, classified as resources,were also included in the study. One hundred and six haemodialysis patientsvoluntarily participated in the study. Before the main study, for evaluating thepsychometric properties of the Symptom Distress Scale (SDS), Coping Self-EfficacyScale (CSES), and Perceived Expressed Emotion Scale (PEES) a pilot study wasconducted with the fifty-three haemodialysis patients. Results of the pilot studyprovided support for the reliability and validity of scales. For the main study,optimism, self-esteem, and perceived social support were taken as resources andwere also included as measures. In order to test the main hypothesis of the studies aseries of regression analyses were conducted. The results of the analysis revealedthat predictors of well-being were age, self esteem, criticism/hostility factor ofperceived expressed emotion and coping self-efficacy; predictors of physical healthcomponent of QOL were age, education, presence of additional diagnosis, andcoping self-efficacy. Moreover, it was found that predictors of mental healthcomponent of QOL were the presence of additional diagnosis and coping self-efficacy; and predictors of the mean score of QOL were age, presence of additionaldiagnosis, self-esteem, and coping self-efficacy. Directions of the relationshipbetween age, education, presence of additional diagnosis, and criticism/hostility werenegative with the outcome variables, whereas, directions of the relationship betweenself-esteem and coping self-efficacy were positive with the outcome variables. Themediational role of coping self-efficacy in the association between resources andoutcome variables were also investigated. Mediator effect of coping self-efficacy wasfound only for two variables. Firstly, the effect of duration of haemodialysistreatment was mediated by the coping self-efficacy for the well being measure.Second, coping self-efficacy carries the influence of the family income to the meanscore of QOL. After discussing the findings of the present study in the light of theliterature, the limitations and the clinical implications of the results and directions forthe future studies were suggested.
Benzer Tezler
- Psikotik bozukluk hastalarında çocukluk çağı travmalarının ve bakımverici duygu ifadesi düzeylerinin stres duyarlılığına etkisinin araştırılması
Investigation of the effects of childhood trauma and expressed emotion level on stress sensitivity in psychotic disorder patients
GONCA DOKUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KEMAL KUŞÇU
- Psikotik bozukluk tanısı almış hastaların bakım veren akrabalarında duygu dışavurumunun işlem belleğiyle ilişkisi
The relationship between working memory and expressed emotion in the related caregivers of psychotic patients
PINAR ERASLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM ŞAHİN CANKURTARAN
- Salutojenik model ve psikolojik dayanıklılık kuramları çerçevesinde bir inceleme: Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinde bütünlük duygusu, psikolojik dayanıklılık ve bilişsel sosyal sermayenin rolü
A review within the framework of salutogenic model and psychological resilience theories: The role of sense of coherence, psychological resilience and cognitive social capital in health-related quality of life
ÜNZİLE ÖZGE KICALI
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK
- Yeme bozukluğu hastalarına bakım verenlerin hastalığa uyumu ve hastalığın bakım verenler üzerindeki etkileri: İki ölçek uyarlaması
Caregivers' accommodation to the illness and the effects of the illness on caregivers in eating disorder patients: Adaptation of two scales
MERVE OĞUR
- Televizyon üzerinden dindar/mütedeyyin kadınları anlamak: Dindar kadınların televizyonu alımlama ve kullanım biçimleri
Understanding religious/pious women through television: Religious women's reception and usage of television
ERGEN DEVRİM KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE