Kastamonu Ferhat Paşa Camisi haziresi mezar taşları
The gravestones of Ferhat Paşa Mosque in Kastamonu City
- Tez No: 207280
- Danışmanlar: PROF.DR. HALİT ÇAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 350
Özet
Kastamonu Ferhat Paşa Camisi Haziresi Mezar Taşları adlı yüksek lisans tez çalışmamızda adı geçen hazireyi incelediğimizde 106 tane mezar tespit edilmiştir. Bu mezarlardaki taş sayılarını baş ve ayak taşı olarak ayırıp, tipolojisini yaptığımızda 197 tane mezar taşı ortaya çıkmıştır. Bunlardan 49 tanesi erkek, 37 tanesi kadın baş taşı ve 61 tanesi de ayak taşıdır. Bu 197 mezar taşından 17 tanesi yakın dönemde yapılmış baş taşı, 27 tanesi yine yakın dönemde yapılmış ayak taşı olup, 6 tanesinin de kimliği belirlenememiştir. Biz de bu durumu göz önüne alarak daha sağlıklı bir inceleme yapmak adına mezar taşlarını kadın baş taşları, erkek baş taşları ve ayak taşları olmak üzere üç gruba ayırdık. Hazirede yer alan bu mezar taşları daha çok 19.yy'a aittir. Tipolojisi yapılan bu mezar taşlarının ayrıca form özelliklerine göre de tipolojisi yapılmıştır. Erkek mezar taşları, form tiplerine göre dört gruba ayrılmıştır. Kendi içinde kitabesine göre de iki gruba ayrılmıştır. Erkek mezar taşlarında başlık kısımlarını ayrı bir başlık altında değerlendirmek daha uygun bulunmuştur. Buna göre yapılan tipoloji de beş ayrı tip başlık kullanıldığı görülmüştür. 6 tane kavuk, 14 tane sarık, 18 tane fes, 1 tane uzun silindirik başlık ve 2 tane de taç, erkek mezar taşlarında başlık olarak kullanılmıştır. Kadın mezar taşlarının tipolojisi yapılırken, erkek mezar taşlarından farklı olarak başlıkları esas alınarak bir ayrım yapılmıştır. Buna göre de üç ayrı tip tespit edilmiştir. Ayak taşlarına baktığımızda da üç gruba ayrıldığı görülmüştür. Tüm bu mezar taşlarına baktığımızda süslemenin en çok görüldüğü ayak taşlarıdır. Bitkisel, geometrik ve nesneli süslemeler görülmektedir. 348 11 örnekte gül, 6 örnekte lale, 7 örnekte mine, 15 örnekte kır çiçeği, 4 örnekte gonca, 1 örnekte küpe çiçeği, 2 örnekte hurma, 8 örnekte servi, 2 örnekte asma, 16 örnekte kıvrık dal, 10 örnekte akantus yaprakları,3 örnekte gül dalı, 1 örnekte haşhaş, 10 örnekte soyut yapraklar, 2 örnekte yıldız çiçeği ve 1 örnekte de palmet ve rumi motifi bitkisel süsleme olarak kullanılmıştır. Geometrik süsleme olarak 9 örnekte baklava motifi, 12 örnekte dikdörtgenler, kare ve daire motifi, 1 örnekte çarkıfelek ve 1 örnekte de zigzag motifi kullanılmıştır. Nesneli motif olarak 4 örnekte vazo, 7 örnekte ay ve yıldız motifi ve 28 örnekte ışınsal çubuk motifi kullanılmıştır. 1 örnekte de mimari süsleme olarak sütunce kullanılmıştır. Hazirede yer alan 197 tane mezar taşından 13 örnekte mermer kullanımı görülürken diğer örnekler de taş kullanılmıştır. Bu malzemeler dışında 3 örnekte mozaik beton kullanımı dikkat çekmektedir. Mezar taşlarında oyma tekniği kullanılmıştır. İncelediğimiz Ferhat Paşa Camisi Haziresi'nde talik, sülüs, celi sülüs ve Türkçe olmak üzere dört farklı yazı tipi görülmüştür. 10 örnekte sülüs, 4 örnekte celi sülüs, 3 örnekte Türkçe ve bunların dışında kalan 60 örnekte talik hatla kitabeler yazılmıştır. İncelediğimiz Kastamonu Şehri Ferhat Paşa Camisi Haziresi'nde yer alan mezar taşları'nda sonuç olarak kullanılan malzemeden mezar taşlarında görülen süsleme proğramına kadar İstanbulda aynı dönem özellikleriyle karşılaştırdığımızda, burada görülen mezar taşları İstanbuldaki örnekler esas alınarak yapılmaya çalışılmış ancak çoğu daha basit işçilik örnekleri olarak kalmıştır. Geneline oranla bazı örneklerde birebir aynı özellikler taşıyan elemanlarla karşılaşmak mümkün olsada yöresel özellikler kazandığı da görülmektedir. Osmanlı döneminde görülen batılılaşma hareketlerinden etkilenen Türk sanatı, buna bağlı olarak ta süsleme kompozisyonları İstanbuldaki kadar olmasa da Kastamonu'yu da etkilemiştir.
Özet (Çeviri)
İn our master thesis study, named ? Kastamonu Şehri Ferhat Paşa Camisi Haziresinde Yer Alan Mezar Taşları? the gravestones were analysed. İn the tomb that we have analysed, 106 gravestones have been found. When we seperate the numbers of stones in the tomb as head and foot stone, when we make the typology, 197 gravestones have arisen 49 of these are male head stones and 37 of these are female stones and 61 of them are foot stones 17 of these 197 grave stones are newly built head stones, also 27 of these were newly built foot stones and 6 of them have not been identified . By considering this situation in order to make more healthy research, we have grouped the grave stones in to 3 groups as female head stones, male head stones and foot stones. The grave stones in the tomb mostly belong to the 19th century. The grave stones whose the typology has been done, also have been made the typology according to the form characteristics. The male grave stones are grouped in to 4 according to form types. İn itself, it is grouped in to 2 according to the epigraph. We deemed more suitable to mention the head sections on male head a stoneds in another heading. According to typology that has been made of five different headings have been observed. Six kavuk, fourteen sarık, eighteen fes, one long cylindiric heading and two corollas, were used as heading on male headings. When the typology of female grave stones were made, differently from the male grave stones there is a differentiation based on headings. When look at the foot stones, we face with 3 typed seperarted. 351 When we analyse these grave stones, most of the decorations are on foot stones. Plantal, geometric and object drawn decorations are seen. İn 11 examples rose, in 6 examples tulip, in 7 examples mine, in 15 examples wild flower, in 4 examples bud, in 16 examples conuoluted branch, in 10 examples acantus leaves, in 3 examples rose branch, in 1 examples hashish, in 10 examples abstract leaves, in 2 examples star flower and in one example palmet and rumi motive were used as plantal decoration. As a geometrical decoration in 9 examples baklava motives, in twelve examples rectangles, square and circle motive, in one example çarkıfelek and in one example zigzag motive was used. As a motive with objects in four examples vase in 7 examples moon and star motive and in twenty-eight examples radial rod motives were used. Also, in one example small column was used as an architectural decoration. From 197 total grave stones, thirteen of them were made of marbles and the others were from stone. Out of these materials in three examples the usage of mosaic concrete can be analysed. On grave stones the oyma technique was used. İn the Ferhat Paşa Camisi Haziresi, we face with four different types of writing as talik, sülüs, celi sülüs and Turkish. İn ten examples sülüs, in four examples celi sülüs, in three examples Turkish and out of these, in sixty examples the epigraph with talik hat were used. As a result, on the grave stones that are in Kastamonu Şehri Ferhat Paşa Camisi Haziresi, we see more localised version from the workmanship and style that can be seen in İstanbul. We can evalmate these grave stones as more simple workmanship Works. The decoration compositions and alterations with western effect from eighteenth century on wards, though not as much as in İstanbul, also shows itself in Kastamonu.
Benzer Tezler
- Kastamonu Ferhat Paşa ve Atabey Gazi Camileri'nin hazirelerindeki mezar taşları
The grave stone in the inner court of the Kastamonu Ferhat Pasha and Atabey Gazi mosques
EROL UĞRAŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Kastamonu kent tarihi (Fiziksel gelişimi, anıtsal yapıları ve konutları)
L'evolution de la structure urbanie de Kastamonu
KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Hz. Peygamber'in estetik ve güzellik anlayışı
Prophet's (Pbuh) sense ofaesthetics and beauty (Buhari example)
BİLAL FERHAT AHLATCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinKastamonu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUDRAT ARTIKBAEV
- Gürültü ve partikül madde izolasyonunda farklı meşcere yapılarının tampon etkisi
Buffer effect of different stand structures in noise and particle matter isolation
MORAD FERHAT MUSA ELFANTAZI
Doktora
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK ARICAK
- Kentsel tasarımda kent parklarının engelli hareketliliği: Kastamonu örneği
Disabled mobility opportunities of urban parks through urban design : Case study of Kastamonu
FERHAT ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ ÖZTÜRK