Horasan Mu'tezilesi ve Ebu'l-Kasım el-Ka'bî
Khurasan Mu'tazilah and Abul Qasım al-Kabi
- Tez No: 207704
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAZLUM UYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
İslam Mezhepleri tarihine bakıldığında İslam düşünce sisteminin teşekkülünde çok önemli bir yere sahip olan fırkalardan birinin de Mu`tezile olduğu görülür. Mu`tezile'nin ne zaman, hangi şartlarda ve nerede ortaya çıktığı tartışmalı bir mevzudur. Klasik kaynaklarda Basra ve Bağdat kollarına ayrılmış olduğu zikredilen Mu`tezile'nin Horasan bölgesinde ne zaman var olmaya başladığı, bölgede kimler tarafından temsil edildiği, ne zamana kadar var olmaya devam ettiği açık bir şekilde zikredilmemektedir. Mu`tezile ile ilgili yapılan akademik çalışmalarda da Bağdat ve Basra bölgesi dışında mezhebin yayılma sürecinin ve etkilerinin tam olarak ortaya konamadığını görülmektedir. Oysa Mu`tezile hem İran, Yemen, Mısır üçgeninde hem de Horasan bölgesinde çok mühim tesirler uyandırmış, birçok taraftar toplamış hem de bölge siyasetinde çok önemli izler bırakmıştır. Yaptığımız çalışmalarda Mu`tezile'nin Bağdat ve Basra ekollerinin yanında Horasan bölgesinde de yeni ve farklı sayılabilecek nitelikte fikri açılımlar sağlamış olduğunu tesbit ettik. Bu sebeple çalışmamızda Horasan bölgesindeki Mu`tezile hareketinin yayılma sürecini ve bölgedeki etkilerini ortaya koymaya çalıştık. Ayrıca bölgedeki en önemli isimlerden biri olan Ebu'l-Kâsım el-Ka`bî'nin çok önemli bir âlim olduğunu zamanının en büyük âlimi olarak kabul edildiğini ve Mu`tezile'nin bölgedeki yayılma sürecine çok büyük katkısının olduğunu fark ettik. Bu nedenle Horasan bölgesini ve Ebû'l-Kâsım el-Ka`bî'nin hayatını araştırmamızın merkezine aldık. Bugün varlığını devam ettirmeyen Mu`tezile'nin geçmişte İslam düşüncesine çok büyük katkılar sağlamış olduğu bilinen bir gerçektir. Mu`tezile'nin Bağdat ve Basra dışında da çok önemli bir tesir alanının olduğu kaynaklarda belirtilmektedir. Ancak bu etkinin nerede, nasıl ve hangi boyutlarda gerçekleştiği, mezhebin kimler tarafından nerelerde temsil edildiği net bir şekilde ortaya konamamıştır. Mu`tezile'nin Horasan bölgesindeki varlığının boyutlarını tesbit etme gayretinin bir neticesi olan bu çalışmamızın, bölgede hakkında yapılacak diğer çalışmalara da katkı sağlaması bakımından önemli olduğu kanaatindeyiz. The khurasan mutazilah and abul kasım al kabi The one of the important sect of İslam is the mutazilah. The time of the mutazilat's begining and the develop of the sect is unknown by the researshers. At the classical soursces tehere is alot of knowledge about mutazilah but this kowledges are'nt enaugh for us to describe the mutezilats opinions and its thougths about theological and phlosophical problems. 2
Özet (Çeviri)
The school of rational and in some senses, liberal theologians known collectiveley as the mu?tazila attracted the attention scholars during the nineteenth and twenteenth century, because they seemed to be closer to the scholars than the dominant sunnite theology of later times. This interest was justified that the mu?tazila were ratianol and liberal. İt can now be seen that their contrubution to the development of islamic thought was of the the highest importance. Whether wasil and amr İbn Ubayd can be considered mutezilites or not, it is clear that their contrubution to the devlelopment of İslamic thought was slight comopared with that is, the generation of Bishr İbn al-Mu`temir and Abul Hudhayl and the following generation, with the addition of Al-Jubbai, Abu- Hasim and Al-Ka`bî. we must admit that they made a contrubution of profound importance to the growth of islamic theology. Later mu?tezilites may have exaggerated the uniquenness of these men and may have belittled the work of other early mutakallimun whom they were not prepared to accept as mu`tazilites and it has to be remembered that most of our information on such matters comes from mutazilite or mutazilite influenced sources.
Benzer Tezler
- Ebu'l-Kâsım el-Ka'bî ve Kabûlü'l-Ahbâr ve Ma'rifetü'r-Ricâl isimli eseri
Abu?l-Qasim al-Qa?bi and his work Qabûl al-Akhbar wa Ma?rifat al-Rijal
TAHA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL SAKLAN
- Yâkût el-Hamevî'nin Mu'Cemü'l-Buldân adlı eserinde horasan bölgesi
Khorasan region in Yâkût el-Hamevî's work called Mu'Cemü'l-Buldân
SAİT GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MAHFUZ SÖYLEMEZ
- Mu'tezilî müfessir Hâkim el-Cüşemî ve et-Tehzîb fi't-Tefsîr adlı eserinin tefsir literatüründeki yeri
The place of Mu'tazilî exegete al-Hâkim al-Jushamî and his tafsîr al-Tahdhîb fî Tafsîr al-Qur'ân in the tafsîr literature
CEMAL SÜNBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED COŞKUN