Katip Çelebi'nin düşüncesinde akıl ilimlerinin yeri ve önemi
The placeand importance of rational sciences in Katip Çelebi?s thought
- Tez No: 207938
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN KUTLUER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Kâtip Çelebi (ö. 1657), Osmanlı Devleti için önemli sıkıntıların ve dönüsümlerinyasandıgı 17. yüzyılda yasamıs bürokrat, tarihçi, cografyacı ve bibliyografyacı gibiönemli sıfatlara sahip bir alimdir. Kesfu'z-zunûn adlı bibliyografik eseri ve Cihânnümâadlı cografya eseriyle Batı'da büyük bir üne kavusmus degerli bir alimimizdir.Bu çalısma Katip Çelebi'nin düsüncesini, ilim anlayısını dolayısıyla aklî/felsefîilimlere verdigi merkezî önemi ortaya koymayı amaçlamaktadır.Konu bir giris ve dört bölümde ele alınmaktadır. Giris bölümünde, çalısmanınkonusu, anlamı ve metodu ortaya konulmaktadır. Birinci bölümde, Kâtip Çelebi öncesislam düsüncesinde aklî ilim kavramı ve gelisimi ve ilimler tasnifi gelenegi ele alınmıstır.kinci bölümde ise, Kâtip Çelebi'nin entelektüel kisiliginin ortaya konulması anlamındabiyografisi, tahsil hayatı, eserleri ve dönemin ilmî ve fikrî açıdan durumu, özellikle aklîilimlerle ilgili eserleri incelenmektedir.Üçüncü bölümde, Kâtip Çelebi'nin ilim anlayısı ortaya konulmakta, buradakendinden önceki slâm düsüncesiyle olan baglantısı ve kaynakları zikredilmekte, aklîilimlerle ilgili olarak yaptıgı tanımlar ve ilimler tasnifini ele alıs tarzı incelenmektedir.Onun özellikle aklî ilimler baglamında dönemiyle ilgili olarak ortaya koydugu ilimanlayısı ve medrese elestirisinin ortaya konulması ve bu görüslerinin degerlendirilmesibu çalısmanın ana konusudur.Dördüncü ve son bölüm, Katip Çelebi'nin aklî ilimler baglamında yapmıs oldugumedrese ve ilmî hayatla ilgili elestirilerinin XX. yüzyılda Osmanlı bilim, düsünce vemedrese tarihi yazıcılıgında nasıl ele alındıgını incelemeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study intends to explore Katip Çelebi?s (Hadji Khalfa) thought, hisunderstanding of science and the central part he assigns to rational/philosophicalsciences. Katip Çelebi lived in 17th century, when grave difficulties andtransformations occurred in the Ottoman state. He is a prolific person; he is a stateofficer, historian, geographer and a bibliophile. He received his education outside ofthe regular Madrasa education. He became famous in the West by his Kashf al-Zunûn, a bibliographical work, and Jihânnumâ, a geographical work.This study comprises an introduction and four chapters. In the introduction,I draw an outline of the topic, and explained my methodology in pursuing thisstudy. In the first chapter, I examined the development of the notion of rationalsciences in Islamic thought before Katip Çelebi, and the tradition of classification ofsciences.In the second chapter, Katip Çelebi?s biography and his works especiallythose which are on rational sciences are discussed. The intellectual conditions of thecentury, when he lived, is examined also in this chapter.Katip Çelebi?s understanding of science and its relation to Islamic thoughtare taken up in the third chapter. Katip Çelebi?s definitions of rational sciences andhis classification of sciences are also taken up in this chapter. The main subject ofthe study is the evaluation of Katip Çelebi?s critique of Madrasa and hisunderstanding of science with respect to rational sciences, in his age.In the final chapter, I examine the use of Katip Çelebi?s critique of Madrasaand Ottoman intellectual life by the historians of Ottoman science in XX. century
Benzer Tezler
- İhvân-ı Safâ felsefesinde nübüvvet meselesi
Prophethood in philosophy of İhkvan as-Safa (Brethren of purity)
ÖMER FARUK GÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN OCAK
- Kâtip Çelebi ve Galileo Galilei'nin din, bilim ve felsefe anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of Katip Celebi and Galileo Galilei's conceptions on religion, science and philosophy
SİBEL KÖSENİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinÇukurova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNA TUNAGÖZ
- İslam düşüncesinde selefi yaklaşım ve İbn teymiyye
Salafist appoach and İbn teymiyye in Islamic thought
SOMIAH MOHAMMED NAJEEB HASSAN MOHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN OCAK
- İşrâkî düşüncede kötülük problemi
The problem of evil in ishraqi thought
SELÇUK GÜZEL
Doktora
Türkçe
2022
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN AKBAŞ
- Arap dilinde mezîd fiiller ve Bakara sûresi incelemesi
Mazeed verbs in Arabic language and examination of Bakarah surah
MEHMET ÜLKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECLA YASDIMAN DEMİRDÖVEN