Çankırı ili coğrafyası
The geography of Çankiri province
- Tez No: 208134
- Danışmanlar: PROF. MESUT ELİBÜYÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 393
Özet
Bu çalışma Çankırı İli'nin sahip olduğu her türlü coğrafi potansiyeli sistemli bir şekilde ortaya koyarak, coğrafi planlama için temel oluşturacak görüşleri ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Bilginin işlenerek, sistemli hale getirilmesinde coğrafyanın önemi büyüktür. Coğrafya, istatistikleri görünür gerçeklere dönüştüren temel anahtardır. Bu işlevini istatistiklerin bağlı olduğu alanla ilişkisini kurarak gerçekleştirir. Bu çalışma insan etkinlikleri ile doğal ortam arasındaki etkileşimi sınırlandırılmış bir idari ünite çerçevesinde bölgesel coğrafya yaklaşımıyla irdelemeye çalışmıştır. Çankırı İli matematik konum olarak 320 34' D ve 340 08' D boylamları ile 400 04' K ve 410 04' K enlemleri arasında yer almaktadır. Çankırı ili Orta Anadolu Coğrafi Bölgesi ve Karadeniz Coğrafi Bölgesi arasında kalmaktadır. Bu nedenle il, iki bölgenin özelliklerini de barındırmakta ve bir geçiş alanı oluşturmaktadır. Çankırı İli, kuzeyden Kastamonu, Karabük ve Çorum illeri ile sınırlandırılmıştır. Batıda Bolu ve Ankara illeri yer alır. İl güneyini Ankara, Kırıkkale ve Çorum illeriyle sınırlandırır. Doğuda ise Çorum ve Kastamonu illeri yer alır. Çankırı İli'nin yüzölçümü 7490 km2'dir. İl , merkez ilçeyle birlikte toplam 12 ilçeden oluşmaktadır. İlde ayrıca iki işlevsiz bucak ünitesi ve toplam 364 köy idari ünitesi yer alır. İlde, 31 adet kentsel yerleşme ile 729 adet kırsal yerleşme vardır. Çankırı ili arazisi güneyden kuzeye doğru yükselmektedir. Güneyde neojen yaşlı alçak platolar yer kaplar. Bu platolar jips katmanlarının içine girdiği tortul kayaçlardan oluşmuştur. Kızılırmak ve kolları tarafından derince yarılmış ve bu nehrin havzasına dahil olmuşlardır. Çankırı platoları adını verdiğimiz bu sahalar, pliyosen ve pliokuaterner dönemlerinde aşındırılmıştır. Bu aşınım yüzeylerini 900 ? 1200 metreler arasında gözlemleyebilmekteyiz. Platoların kuzeyinde Köroğlu Dağ Silsileleri uzanır. Mezozoik ve neozoik yaşlı kayaçlardan oluşan Köroğlu dağlarının, batısında Köroğlu volkanik kütlesi, doğusunda ise daha çok jura ve kretase yaşlı ofiyolitik kayaçlar ve kretase kalker ve flişleri yer tutar. Köroğlu Dağları üzerinde iki adet aşınım yüzeyi görebilmekteyiz. 1300 -1500 metreler arasındaki yüksek plato sahaları ile, 1600-1800 metrelerde yer alan dağ zirvesi düzlükleri dağlık alanlara bağlı olarak değerlendirilirler. Köroğlu Dağları kuzeyinde yer alan uzunca bir çöküntü alanı, yer kabuğu kırılması sonucu oluşmuştur. Bu alana Kuzey Anadolu Fayı denir. Bu alanda sıkça depremler oluşmakta ve yakın çevresiyle birlikte Çankırı'da afetlere sebep olmaktadır. İl kuzeyinde yükseklikleri 2000 metreyi aşan Ilgaz Dağları yer alır. Bu dağlar 2587 m. yükseltilere kadar çıkmaktadır. Çankırı İli, iki ayrı iklim bölgesine ayrılabilir. Güneyde yarı kurak karasal iklim alanı, kuzeyde ise yarı nemli dağlık karasal iklim alanı yer alır. İlde yılık ortalama yağış 399 mm civarındaki iken, yıllık ortalama sıcaklık ise 11,3 0C'dir. Yaz mevsiminde su açığı, tarımda sulamayı gerekli kılar. Güneydeki platolar step bitki örtüsüyle kaplıyken, dağlarlara yaklaştıkça ormanlar görülmeye başlar. Bu ormanlar yaz kuraklığına dayanıklı kurakçıl ağaç türlerinden oluşmuşlardır. Çankırı İlinde yerleşmelerin tarihçesi çok eski zamanlara dayanır. Alana ilk yerleşenler; Hattiler ve onların takipçisi olan Hititlerdir. Bu uygarlıklardan kalma bir çok höyük il arazisinde bulunmaktadır. Höyüklerin yaşı M.Ö 2000'li yıllara dayanır. Çankırı İli nüfusu çok yavaş bir büyüme göstermiştir. Bundaki temel neden ilin 1960'lı yıllardan itibaren devamlı göç vermesidir. Göç eden halk daha çok Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlere yönelmişlerdir. Çankırı İli gelişme açısından geri kalmış durumdadır. İlin doğal kaynakları güçlü bir ekonomik düzenin kurulması için yetersizdir. Tarım hayvancılık ve madencilik gibi hammadde üretimi ekonomisi ilde önem arz eder. Ancak ilde sanayileşmeyi başlatmak ve sanayiye dayalı bir ekonomi kurmak için bu kaynaklar yeterli değildir. Eğitim, eğitimle ilgili yatırımlar ve turizm Çankırı İli için önem verilmesi gerekli konulardır. Kurulma aşamasında olan Çankırı Karatekin üniversitesi ve Ankara iliyle olan yolunun otoyol vasıflarında inşa edilmesi, Çankırı için büyük avantaj olacaktır. Böylece başta Çankırı Şehri olmak üzere il genelinde ekonomik problemlerin aşılacağı tahmin edilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this geographical research we have intended to inspect all geographic features of Cankiri Province. The research?s outcome is expected to be the basic support of geographical planning studies. Processing the province?s statistics and converting them to systematic knowledge is only possible with a geographical approach. Geography is a key we use to realize all statistics by locating them on the area. This study is a kind of regional geography, concentrated on the interrelations of human?s activities and their physical environment with a surrounding administrative boundaries. Cankiri Province is located between 320 34? E to 340 08? E longitudes and 400 04? N to 410 04? N latitudes. The province is approximately divided into two equal parts between two geographic regions. One part to the north is in Black Sea Region and the other to the south is in Middle Anatolian Region. That?s why the province displays both region?s geographical properties as a transition zone. Cankiri province is bordered by Kastamonu, Karabuk, and Corum provinces to the north. To the west there are Bolu and Ankara provinces. To the south the province borders Ankara, Kirikkale and Corum provinces. On the east Kastamonu and Corum provinces take place. Cankiri Province covers 7490 square kilometer total area, which has been divided into twelve administrative district areas. The province has got also 2 sub-district and 364 administrative village units. According to this, there are 31 urban settlements and 729 rural settlements in the province. The elevation of the province is getting higher from south to the north. At the south of the province, lowlands take place. These lowlands are called Çankırı?s Plateau which are made of sedimentary rocks. This plateu is drained by Kızılırmak River and its subdivisions. This low plateau has eroded during the pliocene and plio- quaternary eras. We could examine this erosion level between 900 ? 1200 meters. At the North of the plateaus, there are Köroğlu Mountain Chain which is extending through the middle of the whole Province?s land. Köroğlu Mountains consist of Mesozoic and Cenozoic Era geological structure. Volkanic rocks and deep ocean rocks take place in this area. We have also examined some erosion surface on this chain. One of the erosion level which spreads among the 1300-1500 meters belongs to highlands. And the other which belongs to the mountains take place between 1600 - 1800 meters. At the north of Köroğlu Mountains , there is an elongated depression which came into existance during the earth crust movements. This is called North Anatolian Fault System. Earthquakes happen frequently in this zone and cause big disasters arround the nearby places. At the North of province there are Ilgaz Mountains rising to 2587 meters height. These mountains are extending from the west to the east, covering the North of the Province from one side to the other. The province has two different climates. One of them is Middle Anatolian Semiarid continental climate and the other is subhumid cold continental mountain?s climate. The average yearly precipitation of province?s center is 399 mm and the temperature is 11,3 celcius degree. There is a serious lack of water in the summer season. This strong drought forced to irrigation in agriculture activity. The plateau in south is covered by steppe but the mountains are covered with forest. These forest face strong drought in the summer season. The history of settlements in Çankırı province has begun in ancient times. The first setlers of the area are the Hatties and the Hittites. There are many mounds remainings from these civilisation which date back to 2000 BC. The population of Çankırı has grown very little, that is why the province has lost its population by migration. Most of the people emigrated from the province to the metropolitan area of Turkey, like Ankara and İstanbul. Çankırı Province is a less developed administrative unit. The province?s resources are insufficent to develop the economic life. The agriculture, husbandary and mining are important economic sectors. But these are insufficient to set the province as an manufacturing area. Investment on education by establishing a university and tourism are the gold keys for Çankırı to be developed.
Benzer Tezler
- Çankırı ilinde tarımsal desteklemelerin üretim artışına etkisi
The effect of agricultural subsidies on the i̇ncrease i̇n production i̇n Çankiri province
MECNUN ÇAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR GÖKMEN
- Çankırı Müzesi'nde bulunan bir grup cam eser
A group of glass artifacts from Çankırı Museum
HALİT ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ BURULDAĞ
- Çankırı, Kurşunlu, Çarşı han yapısının belgelenmesi ve restorasyon önerisi
Documentation and protection proposal of the inner-city inn located kalekapi neighborhood, Kurşunlu district, Çankırı province
HALİME SERTAÇ AKYOL
- Yeni büyükşehir yasasına kırsal kesimin bakış açısı: Adana örneği
The rural area perspective on the new metropolitan law: The case of Adana
SEHER EMİNE SAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZAN ÖZÜR KARAKAŞ
- Türk kültüründe yerel sembolik motifin sanattaki yeri ('Denizli – horoz örneği')
The place of local symbolic motif in Turkish culture in art ('Denizli – example of rooster')
ŞEYMA ÇÖLGEÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ŞEN