Hanefî usulcülerinden kadı ebû zeyd ed-debûsînin kıyas nazariyesi (takvimül-edille adlı eseri çerçevesinde)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 209470
- Danışmanlar: PROF.DR. FERHAT KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Hanefî Usulcülerinden Kadı Ebû Zeyd ed-Debûsî'nin Kıyas Nazariyesi (Takvimü'l-Edille Adlı Eseri Çerçevesinde) adlı bu çalışmamızda Fukaha metodunun günümüze ulaşan ikinci usûl eseri olan Takvimü'ledille'de Debûsî'nin kıyas hakkındaki görüşleri ve kendisine yöneltilen itirazlar beraber verilmeye çalışılmıştır. Tezin giriş bölümünde Debûsî'nin yaşadığı dönem, hayatı, eserleri ile Hz. Peygamber döneminden başlayarak geniş anlamda kullanılan re'yin kıyas formatına dönüştürülme aşamaları incelenmiştir. Birinci bölümde Debûsî'nin, Takvimü'l-edille'de kıyas konusunu işlerken kavramlara yüklediği manayı, kıyasın sahih olması için gerekli olan şartları, kıyasın üzerine bina edildiği illetin anlamını, etkisini ve onun te'sirine engel olan halleri nasıl ele aldığını tespit etmeye çalıştık. Bu tespit yapılırken Hanefi doktirinin ilk eserlerinden olan Cessas'ın (ö. 370/981) "el-Fusûl fi'l Usûl? adlı eseri ile Debûsî'nin te'sir ettiği Serahsî ve Pezdevî'nin Usûllerinden farklı olan yönleri, bu esere tenkit olarak yazılan Ebu'l-Muzaffer Sem'ânî'nin ?Kavâtıu'l-Edille fi'l-Usûl? adlı eseri ile, Gazzâlî'nin ?Şifaü'l-Ğalil? eserinde verilen cevaplar ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise illetlere yönelik itirazlar, illetlerin tercihi ve illetlerle ilişkisi bulunan sebep, şart ve alâmet kavramları üzerinde durulmuştur. Debûsî merkezli yaptığımız bu çalışmada ulaştığımız sonuç; nassın manasını genişletme anlamına gelen kıyası, subjektif değerlendirmelerden kurtarabilmek için kıyas ve illet hakkında birtakım teorik şartların ileri sürüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca konu, giderek İslam Hukuku Metodolojisinden Cedel ilmine doğru bir kayma göstermiştir. Böylece kıyasın hem alanı daralmış hem de işlevsiz hale gelmeye başlamıştır.
Özet (Çeviri)
In our this study named ?One of the Hanaphite Methodologists Qadi Abu Zaid al-Dabbuse?s Theory of Analogy (qıyas) (in the frame of his work Taqveem al-Adellah)? we have tried to give both al-Dabbuse?s opinions on analogy (qıyas) and objections to him, in Taqveem al-Adellah which is the second work of the jurists method on methodology attained us. In the Introduction part of the thesis, al-Dabbuse?s era, life, works and the transformation stages of the term re?y into the analogy (qıyas) form, which was used since the Prophet?s (pbuh) time in wide sense have been examined. In the firs part, we have tried to designate al-Dabbuse?s giving a meaning to the terms while examining the analogy (qıyas) subject, requirements for analogy to be correct and valid, meaning of the cause (illet) on which the analogy is built, its effect and his examining form of the situations prevent its effect. While designating, we have tried to reveal the different aspects from the Cassas?s (d. 370/981) al-Fusul fi?l-Usul that is one of the first works of the Hanaphite doctrine, and the methodologies of Sarakhsi and Pazdawi who influenced by al-Dabbuse, as well as the responses existing in Abu?l-Muzaffar Sam?ani?s Kawâtı?u?l-Adellah which was written to criticize al-Dabbuse?s book and Ghazzali?s Shifau?l-Galeel. In the second part, we have dwelt on objections to the causes, preferring them and the concepts connected with them like reason (sebep), stipulation (şart) and indication (alâmet). The conclusion of this study centered on al-Dabbuse is that: Some theoretical provisions have been put forward to save the analogy (qıyas) that means to expand the sense of the text (nass), from subjective evaluations. Besides, the matter had a tendency to Debating Science (İlmu?l-Cedel) from Islamic Jurisprudence Methodology by degrees. Thus, the sphere of analogy (qıyas) both became narrow and got nonfunctional.
Benzer Tezler
- Ebû Bekr er-Râzî el-Cessâs'ın istihsân anlayışı ve fürû fıkha tatbiki
Ebû Bekr er-Râzî el-Cessâs's istihsan approach and fürû fikha application
MURAT KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BİRSİN
- Fukahânın Ebû Hureyre rivâyetlerine bakışı
The view of Abu Hureyra's narrations of Fukaha
UFUK DAĞLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENBİYA YILDIRIM
- Hanefi usulcülerine göre nazmın delâleti
Dalalat of statement according to the Hanafi scholars of usul al-fiqh
HÜSEYİN OKUR
- Hanefi usulcülerinin elfaz taksimindeki metodları
Başlık çevirisi yok
CÜNEYD KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ BARDAKOĞLU
- فكرة المقاصد عند الأصوليين الحنفية المتقدمين
İlk Hanefi usüllerinde makasıd anlayışı / The idea of al-maqased at the origins of Hanafi fundamentalists
NADER A. M. FALYOUNA
Doktora
Arapça
2022
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZCAN