Geri Dön

Ebû Bekr er-Râzî el-Cessâs'ın istihsân anlayışı ve fürû fıkha tatbiki

Ebû Bekr er-Râzî el-Cessâs's istihsan approach and fürû fikha application

  1. Tez No: 729189
  2. Yazar: MURAT KARABULUT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BİRSİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Ijtihat, Usûl, Furû, Qıyas, al-'Illah, Takhsıs, al-Jassas, Istıhsan
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İnönü Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 155

Özet

İslâm hukukunun temeli Kur'ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamberin (sav) sünnetidir. Bu iki temel kaynak, hukukî hayatı tanzim etmeye yardımcı ana kaide ve usulleri belirlemekle yetinmiştir. Bu kaynaklarda hükmü bulunmayan meselelerin hükme bağlanması yine bu iki kaynaktan içtihat ile tespit edilmiştir. İçtihat faaliyetleri, çoğunlukla lafzın delaletinin tespiti veya kıyas faaliyeti üzerinden yürütülmüşse de kimi zaman bu yöntemler çıkan yeni meselelere cevap verememiştir. Bu bağlamda İslâm hukukçuları yeni içtihat metotları arayışına girmiştir. Bu arayışların sonucu olarak Hanefî mezhebi, yerleşik kuralın çıkmaza girdiği yahut hakkaniyet ilkesinin işlevselliğini yitirdiği durumlarda;“özel gerekçelerle açık kıyastan, genel ve yerleşik kuraldan ayrılıp olayın ruhuna uygun çözüm bulma metodunu ifade eden şer'î delil”şeklinde tanımlanabilecek istihsân yöntemini keşfetmişlerdir. İstihsân yönteminin ilk kullanıcıları tarafından tanımlanmamış olması; onun İslâm hukuk tarihinde ciddi şekilde tartışılmasına sebep olmuştur. Sonraki dönem Hanefî usûlcüler, istihsânı savunma gayesiyle yoğun çaba sarf etmişlerdir. Bu anlamda Hanefî usûlcülerinden Cessâs'ın çalışmalarının incelenmesi gerektiği bir gerçektir. Anahtar Kavramlar: İçtihat, Usûl, Fürû, Kıyas, İllet, Tahsîs, Cessâs, İstihsân.

Özet (Çeviri)

The basis of Islamic law is the Qur'an and the Prophet. It is the sunnah of the Prophet (sav). These two main sources are content with determining the main rules and procedures that help to organize the legal life. Judgment of the issues that are not included in these sources has been determined by the jurisprudence from these two sources. Although the ijtihad activities were mostly carried out on the determination of the indication of the word or the activity of comparison, sometimes these methods could not answer the new issues. In this context, Islamic jurists searched for new ijtihad methods. As a result of these searches, the Hanafi sect, in cases where the established rule has reached a dead end or the principle of equity has lost its functionality; They discovered the method of istihsan, which can be defined as“shar'i evidence, which expresses the method of finding a solution in accordance with the spirit of the event by separating from the open qiyas, general and established rule for special reasons”. The fact that the istihsan method is not defined by the first users; It has caused serious discussion in the history of Islamic law. Later Hanafi scholars made great efforts to defend istihsan. In this sense, it is a fact that the works of Cessâs, one of the Hanafi scholars, should be examined.

Benzer Tezler

  1. Tahâvî (ö.321/933) ve Cassâs (ö.371/981) örnekliğinde iki Hanefî ahkâm tefsirinin mukayesesi

    The comparison of two Hanafite ahkam tafsîrs in the example of al-Tahavi (321/933) and al-Jassas (371/981)

    ZEYNEB SOYARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU

  2. Nübüvvet tartışmaları-Ebu'l-Hasan El-Eş'arî ve Ebû Ali El-Cübbâî örneği-

    Prophethood discussions -Abu'l-Hasan al-Ash'ari and Abu Ali al-Jabbai example-

    ÖMER FİDANBOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET AKGÜÇ

  3. Es-Se'âlibî'nin Fıkhü'l-luğa ve es-Süyûtî'nin el-Muzhir fî- 'Ulûmi'l-luğa ve Envâ'uhâ eserlerinin karşılaştırılması

    A comparison of es-Seʿâlibîs Fikhü'l-luğa and es-Süyûtî's el-Muzhir fî-ʿUlûmi'l-luğa and Envâʿuh

    ABDULRAHİM ŞERİF

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDIN KUDAT

  4. Necmeddîn-i Dâye'nin (Ö. 654/1256) Mirsâdü'l-'İbâd adlı eserinin hadis ilmi açısından değerlendirilmesi

    An evaluation of Necmeddîn-i Dâye's (D.654/1256) Mirsâdü'l-'İbâd from the science of hadith

    ADEM CEYLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET EREN

  5. Ebu Bekr er-Razi hayatı, eserleri ve Razatu'l-Fesaha'sı

    Başlık çevirisi yok

    ABDULLAH KIZILCIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET SUPHİ FURAT