Diyarbekir Vilayeti'nde eğitim (1870-1920)
Education in the vilayet of Diyarbekir
- Tez No: 210541
- Danışmanlar: DOÇ. MUAMMER DEMİREL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 334
Özet
Bu tez çalışmasında, çok eski tarihlerden beri önemli bir eğitim, kültür ve medeniyet merkezi olan Diyarbekir vilayetinin İslamiyet öncesi ve sonrası ve özellikle Osmanlı modernleşme dönemindeki eğitim-öğretim faaliyetlerinin ana kaynaklar ışığında açığa çıkarılması; açılan yeni ve eski eğitim kurumlarının tanıtılması hedeflenmiştir. Bu çalışma, giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından meydana gelmiştir.Giriş kısmında, Tanzimat öncesinde Osmanlı Devleti'nin önemli iki eğitim kurumu olan sıbyan mektepleri ve medreseler hakkında bilgi verilmiş; ilk yenileşme döneminde açılan Avrupa tarzındaki modern askeri okullardan bahsedilmiş; Tanzimat sonrasında Osmanlı maarif teşkilatında yapılan yenilikler ile temel eğitim, rüşdiye mektepleri, idadi mektepleri, darülmuallimin ve son dönem medrese eğitiminde yapılan değişiklikler ana hatlarıyla açıklanarak Osmanlı eğitim sistemi özetlenmiştir. Birinci bölümde, başlangıçtan Osmanlı yenileşme dönemine kadar Diyarbekir vilayetinde yapılan eğitim faaliyetleri ile açılan medreseler, sıbyan mektepleri ve yetişen ünlü ilim ve fikir adamlarından bahsedilmiştir. İkinci bölümde, Osmanlı yenileşme döneminde Diyarbekir vilayetinde teşkil edilen maarif idaresi ve maarif meclisleri ile vilayet dahilinde açılan ibtidai, rüşdi, idadi, darülmuallimin, sanayi, Gayrimüslim ve yabancı devlet okulları hakkında arşiv belgelerine dayalı detaylı bilgiler verilmiştir. Ayrıca, yabancıların açtıkları yetimhaneler ve vilayet maarif hizmetlerinin dayandığı ekonomik kaynaklarla alakalı ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır. Üçüncü bölümde, yenileşme döneminde Diyarbekir vilayetinde açılan kütüphaneler, vilayet matbaası, vilayet gazeteleri ve vilayet salnameleri gibi kültürel faaliyetlerden söz edilmiştir. Sonuç kısmında ise, bütün maddi yetersizliklere ve coğrafi engellere rağmen, Osmanlı Devleti'nin, diğer doğu vilayetlerinde olduğu gibi, Diyarbekir vilayetinde de eğitimin yayılması ve okulların yaygınlaşması için özel çabalar sarf ettiği, raporlar hazırlattığı ve bu sayede XX.yüzyılın başında hemen hemen bütün nahiyelerde, hatta birçok köyde ibtidai mektepleri açılarak temel eğitimin sürdürüldüğü ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the study of this thesis, bringing education and training activities of the city of Diyarbekir which was an important education, culture and civilization center before and after Islam and especially during the modernization of Ottoman out into the open in the light of main sources and introcing new opened and old education establishment have been aimed. This study has been occured from inntroduction, three parts and conclusion part. In the introduction part; it has been informed about sıbyan (children) schools and medresseh which were two important education establishments of Otoman State before Administrative Refoms (the years 1839 ? 1876 in Ottoman History), it was aforementioned on European Styled modern military schools openned at first freshness period, Ottoman Education System was summarized by explaining main lines of innovation made at Ottoman Education and Primary Education, Secondary Schools, High Schools, Teacher Schools after Administrative Reforms and changes made at final period medresseh education. In the first part, it was aforementioned on performing education activities and opened medressehs,children schools and famous scientists and intellectuals grown in the city of Diyarbekir from beginning to Ottoman innovation period. In the second part, detailed information were given based upon archeive documents about education administration and education councils formed and primary schools, secondary schools,high schools, teacher schools, industry schools, Non-Muslim and foreign schools opened in the city of Diyarbekir during Ottoman Innovation Period, and also detailed explanations about orphanage which foreigners opened and economical sources based on province education services have been made. In the third part, cultural activities like libraries, province printing house, newspapes, annuals in the city of Diyarbekir during innovation period have been mentioned. In the conclusion part, in spite of all of financial insufficiencies and geographical abstacles, as in other eastern cities for spreading of education and widespreading schools Ottoman State struggled especially in the city of Diyarbekir made the reports prepared and thanks to this almost in all subdistricts even in most villages basic education continued by establishing primary school in the beginning of 20th century have been stated.
Benzer Tezler
- Yabancı kaynaklara göre Diyarbakır Vilayeti'nde sosyo-ekonomik yapı (1870-1900)
According to foreign sources social and economic structure in Diyarbakır (1870-1900)
MUSTAFA BULUT
- Diyarbekir gazetesine göre Diyarbakır'da kültür ve sanat hayatı
Culture and arts life according to newspaper Diyarbakır
GÜLİSTAN EKMEKÇİ
- Cumhuriyet Dönemi'nde Diyarbakır'da eğitim (1923-1950)
Diyarbakir education in the Republican Period (1923-1950)
VEYSİ FİDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH MESUT AĞIR
- Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa'nın Diyarbekir valiliği (1869-1875)
Başlık çevirisi yok
OKTAY KARAMAN
- Cumhuriyet döneminde Siirt'te nüfus mühendisliği (1927-1950)
Population engineering in Siirt in the Republican period (1927-1950)
OSMAN ARPACIK