Azerbaycan dokuma sanatında minyatürün yeri
The place of mınıature ın Azerbaıjanı art of textıle
- Tez No: 211183
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VALİDE PAŞAYEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 399
Özet
Yüzyıllarca Türk kültür ve sanatının merkezlerinden biri olmus Azerbaycan'ın,özellikle de Tebriz'in, kültürel açıdan çevresindeki genis bir coğrafyaya büyük bir katkısıolmustur. Bu bölgede yüzyıllardır zaten var olan sanat çalısmaları, 12. yüzyıldan itibarendaha hızlı yükselise geçmis ve 16. yy. Safevi Devleti döneminde zirveye ulasmıstı.Azerbaycan'da en eski sanat alanlarından biri olan dokumacılık da bu dönemde enyüksek konumuna gelmisti ve özellikle de saray atölyelerinde üretilen halılar ve ipekkumaslar bütün dünyada ün kazanmıslardı. Kumas ve halıların bu denli rağbetgörmelerinin sebebi, onların sadece kaliteli dokunmus olmaları değil, hem dedesenlerinin güzelliğiydi. Özellikle minyatür tarzında resimlerle süslenen konulu kumasve halılar, süslemelerinin zenginliği ile ön plana çıkmıslardı. Süslemelerin konularıarasında saray hayatından alınan sahneler, av sahneleri, ask sahneleri, ziyafet meclisleri,doğa ve bağ- bahçe tasvirleri çok büyük bir ilgi görmekteydi. Ülkenin çesitli sehirlerindefaaliyet gösteren saray imalathanelerinde üretilen bu ürünlerin desenleri, saraykütüphanesine bağlı atölyelerde çalısan Tebriz sanat ekolüne mensup minyatürcüressamlarca hazırlanmaktaydı. ?ste bu nedenle hangi sehirde üretilmesine bağlıolmaksızın, bu ürünlerin hepsinde Tebriz ekolünün özellikleri açıkça görülmekte ve buyapıtlar, Tebriz ekolünün mührünü tasımaktadırlar.Saray atölyelerinde üretilen konulu halı ve kumasların etkisi altında bu dönemdehalk tarafından da konulu halılar üretilmeye baslanmıs, fakat, doğal olarak, onlarınsanatsal seviyesi saray halılarınınkinden asağı olmustur.Konulu kumas üretimi 17. yüzyılın sonlarından itibaren tamamen kesilmis ve birdaha da yinelenmemistir.Safevi Devletinin ve Tebriz ekolünün çöküsünden sonra sarayhalıları kadar muhtesem ve güzel olmasa da, halk arasında konulu halıların üretiminedevam edilmis, zaman-zaman eski konulara dönülmüs, bazen de yeni konular islenmistir.Azerbaycan'da konulu halı dokuma geleneği günümüzde de devam etmekte ve bu günkonulu halıların tasarımıyla hem Kuzey, hem de Güney Azerbaycan'da profesyonelhalıcı-ressamlar mesgul olmaktadırlar.
Özet (Çeviri)
Azerbaijan has been one of the centers of Turkish culture and art for centuries,and as such, Azerbaijan, especially Tabriz, has made a great cultural contribution to thesurrounding geography. Artistic works that have been in existence for centuries in thearea started to rise rapidly as of the 12th century and reached their peak under the Safavidrule in the 16th century. Textile industry, one of the oldest fields of art in Azerbaijan,reached its highest level in this period and carpets and silk cloths manufactured in royalworkshops in particular gained popularity all over the world. The reason why the clothsand carpets on such demand was not only that they were of high quality but that they hadoriginal and beautiful patterns on them. Especially the cloths and carpets ornamentedwith miniature-like patterns were remarkable for the richness of their ornaments. Amongthe subjects of the ornaments were scenes from royal household, hunting scenes, lovescenes, feast congregations, natural and garden descriptions. The patterns of theseproducts manufactured at court workshops in different cities of the country were preparedby the miniature painters belonging to the Tabriz art school, who worked at theworkshops of royal library. For this reason, the traces of Tabriz school are apparent on allof these products irrespective of the city where they were manufactured and they all carrythe seal of Tabriz school.Under the influence of featured carpets produced at court workshops, the publicalso began to produce featured carpets which naturally fell down the standards of theroyal carpets? artistic level.The production of featured cloth was stopped completely in the late 17th centuryand never repeated again. Though not so magnificent and beautiful as court carpets afterthe collapse of Safavids and Tabriz school, the production of featured carpets wascontinued among the public who also turned to old subjects at times while choosing thenew ones on occasions. The tradition of producing featured carpets is carried on today aswell, and the design of the featured carpets is arranged by professional carpet-paintersboth in the north and the South Azerbaijan.
Benzer Tezler
- Son dönem Karabağ (Garabağ) dokumalarında kullanılan motifler
Motifs used in the recently woven Karabagh textile
ARZU MAMMADOVA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2010
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
PROF. AYDIN UĞURLU
- Tarihsel süreç içinde tekstil sanatında (şal motifi)
The Shawl (bute) motive in the textile art history
AZER VAGHEFİ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- Çağdaş Azerbaycan resim sanatında eski Türk damgalarının etkisi
The effects of old Turkish stamps on contemporary painting art
İLHAM ENVEROĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET BAŞBUĞ
- Ege bölgesi kilimlerinde yer alan motiflerin mitolojik ve sembolik anlamları
The symbolic meanings of the aegean regions rugs motifs
HATİCE EBRU AÇIKKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. Doç. Dr. Ümbülbanu HAMİDOVA
- 19.-20. yy. arası Bakü grubu halıları
19.-20. carpets group between baku yy
TARANA MAMMADOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ŞERİFE ATLIHAN