Türkiye'de patates tohumluğu üretiminin ekonomik yönden değerlendirilmesi-Nevşehir örneği
The economic analysis of seed potatoes production in Turkey-The case of Nevşehir
- Tez No: 213761
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÖZÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Sertifikalı tohumluk patates, sözleşmeli tarım, Cobb-Douglas üretim fonksiyonu, patates senaryoları, Nevşehir'de patates üretimi, Certified seed potatoes, contract farming, Cobb-Douglas production function, potatoes scenarios, potatoes production in Nevşehir
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Bu araştırmada, Nevşehir ilinde sertifikalı tohumluk patates üreten çiftçilerle sözleşmeli üretim yaptıran firmalara doldurulan anketlerden elde edilen verilerin yanı sıra, yemeklik, sanayi ve tohumluk patatese ait Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı ve Avrupa Birliği kayıtlarından sağlanan veriler kullanılmıştır. Araştırma bölgesinde sözleşmeli olarak tohumluk patates üretimi yapan tarım işletmelerinin ekonomik analizinin yapılması ve patates tohumluğu üretiminin işletmeye katkılarının saptanması, tohumluk patates üretiminin fonksiyonel analizinin yapılması ile Türkiye'de patates tohumluğu üretiminin ekonomik yönden değerlendirilmesi, çalışmanın amaçlarını oluşturmaktadır. Çalışmada tam sayım yapılarak 72 işletme ve 8 firmadan anket yoluyla veri toplanmıştır. İşletmeler, tohumluk patates üretim alanlarına göre 3 gruba ayrılmıştır. İncelenen işletmelerde çiftlik sermayesi ile işletme sermayesi unsurları itibariyle ayrı ayrı hesaplanmıştır. Nevşehir ilinde, tohumluk, yemeklik ve sanayi patatesi üretiminin ekonometrik analizi, Cobb- Douglas üretim fonksiyonu kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında patates tohumluğunda sözleşmeli üretim modelinin işletme ekonomisi üzerine yaptığı olumlu ve/veya olumsuz etkiler araştırılmıştır. Daha sonra, ülkesel düzeyde geleceğe yönelik senaryolar tasarlanarak Türkiye'nin tohumluk patates üretim ve tedarikinde karşılaşacağı sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmıştır. İncelenen işletmeler arazi genişliklerine göre genellikle küçük ölçek işletme büyüklüğündedir. İşletmeler ortalaması olarak 192,50 dekar olan işletme arazisinin % 52,44'ü mülk, % 46,95'i kira ile tutulan arazidir. Kiracılık yörede yaygın bir uygulama şeklidir. İşletmeler ortalamasında işletme arazisinin % 96,44'ünü tarla arazisi oluşturmaktadır. Tarla arazisinin % 48,95'i sulanabilmektedir. İşletmelerde kullanılan toplam işgücünün % 62,06'sını aile işgücü teşkil etmektedir. İşletmeler ortalamasında toplam aktif sermaye 294755,48 YTL'dir. Bu sermayenin % 56,73'ünü çiftlik sermayesi, % 43,27'sini işletme sermayesi oluşturmaktadır. İşletmeler ortalamasında 149079,64 YTL olan gayrisafi üretim değerinin % 97,14'ü bitkisel, % 2,86'sı ise hayvansal üretim değerine aittir. Bitkisel üretim değerinin % 59,68'i tohumluk ve % 34,07'si yemeklik-sanayilik üretim olmak üzere toplam % 93,75 ile en önemli kısmını patates ürünü teşkil etmektedir. Türkiye, 2004 yılı verilerine göre dünya patates üretiminin % 1,46'sını karşılarken, dünya patates ihracatındaki payı % 1,49, toplam ihracat gelirinden aldığı pay ise % 0,76 civarındadır. Üreticilerin % 77,78'i yeterli sermayesinin bulunması durumunda bu modeli sürdürme eğiliminde değildir. Diğer taraftan, % 41,67'si sözleşmeli çiftçilikten beklediği faydayı sağladığına inanmaktadır. Ancak, üreticilerin % 27,08'i için en önemli sorun uygun fiyat saptanmaması olmakla birlikte, üçte ikisi sözleşmeli tarımdan elde ettikleri gelirden hoşnuttur. Araştırma verilerinden elde edilen Cobb-Douglas üretim fonksiyonuna göre, hem tohumluk hem de yemeklik ve sanayi patatesi üretiminde ekonomik optimumun sağlanması için işgücü, çeki gücü ve gübre kullanımının artırılması gerekmektedir. Tasarlanan senaryoların sonuçlarına göre, ülkemiz nüfusunun patates ihtiyacının sürdürülebilir bir şekilde karşılanabilmesi için anaç, elit ve orijinal kademede yerli tohumluk patates üretiminin geliştirilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the data from the survey conducted on the farmers producing certified seed potato and companies subcontracting production in the Nevşehir region as well as the Ministry of Agriculture and Rural Affairs, Undersecretariat for Foreign Trade, Turkish Statistical Institute, United Nations Food and Agriculture Organization and the Statistical Office of the European Communities? figures related to seed, table and processing potatoes were used. The objectives to accomplish this study were to conduct the economic analysis of farms contractually growing seed potato in the research area, to identify the contribution of seed potato production to the farms, to make functional analysis of this production and to economically evaluate seed potato production in Turkey. In the research, 72 seed potato farms and 8 companies were fully surveyed in the region. The farms were separated into three groups according to the sizes of seed potato production lands. In the surveyed holdings, farm capital and operating capital were separately calculated considering their components. Econometric analysis of seed, table and processing potatoes production in the Nevşehir province was made by using Cobb-Douglas production function. In the light of the obtained data, the positive and/or negative impacts of contractual seed potato production model on business economics were researched. By designing the scenarios for future at the domestic level, the problems related to the production and supply of seed potato Turkey would meet and solution recommendations were discussed. The researched holdings were usually small scale by their land size. The average land size was 19.25 ha, 52,44 percent of which was owned and 46,95 percent was rented. Tenancy was a common system in the region. Considering the average of all holdings, 96,44 percent of holding lands were farmland and 48,95 percent of this field was irrigable. 62,06 percent of total labor force in the holdings belonged to household. Average total active capital of the holdings was 294755,48 YTL, of which 56,73 percent belonged to the farm capital and 43,27 percent operating capital. As the average of holdings, gross production value per farm was 149079,64 YTL, and 97,14 percent of this was crop production value, 2,86 percent livestock production value. 93,75 percent of total crop production value (59,68 percent from seed and 34,07 percent from table and processing potatoes) was originated from potatoes. According to the data achieved in 2004, Turkey?s portion was 1,46 percent in world potato production, 1,49 percent in world potato exportation, and 0,76 percent in the total income of potato export. Where adequate capital was provided, 77,78 percent of the producers did not have a tendency of continuing to implement this model. On the other hand, 41,67 percent of the producers believed that the benefit expected from contract farming was provided. However, the most important problem for 27,08 percent of the producers was that appropriate price could not be determined, but two third of producers were pleased with their income obtained by contractual farming. According to the Cobb-Douglas production function acquired by the research data, increasing labor force, drawing power and fertilizer usage were required in order to reach the economical optimum for both seed and table and processing potatoes production. The projected scenarios? results showed that local seed potato production should be developed in the classes of pre-basic, basic, and certified in order to meet Turkey?s potato need in a sustainable way.
Benzer Tezler
- Patateste çeşitli tarımsal ve fizyolojik özelliklerin kalıtımı ve bunlar arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
MÜMTAZ ERASLAN
- Erzurum ilinde patates üretim ekonomisi
Potato production economics in Erzurum province
KÖKSAL KARADAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KENAN PEKER
- Recovery of Verticillium dahliae from certified seed potatoes and characterization of strains by vegetative compability and aggressiveness
Verticillium dahliae'nın sertifikalı tohumluk patateslerden elde edilerek patojen ırklarının vejetatif uyum ve saldırganlık açısından karakterize edilmesi
ELİF YAŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUSRET ZENCİRCİ
- Bazı patates çeşitlerinin nod kültürü ile çoğaltılmasında giberellik asit (GA3), sukroz ve agarın etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of gibberellic acid (GA3), sucrose, and agar type on the micropropagation of some potato varieties by node culture
ZEKİYE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyolojiAkdeniz ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TOLGA YILDIRIM