W UMa türü değen çift U pegasi'nin ışık eğrisi ve dönem analizi
The light curve and period analysis of w uma type contact binary U pegasi
- Tez No: 213845
- Danışmanlar: DOÇ.DR. SELİM O. SELAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu tez çalışmasında, örten çift U Pegasi'nin Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde 1989-2005 yılları arasında gerçekleştirilen fotometrik gözlemlerinden elde edilen 7 ışık eğrisi ve yine bu gözlemlerden üretilen 20 yeni mininum zamanının literatürdekilerle birleştirilmesiyle oluşturulan O-C eğrisi analiz edildi. O-C analizi sonucunda sistemin yörünge döneminin, seküler bir azalma ve buna eşlik eden belirgin bir çevrimsel değişime sahip olduğu belirlendi. dP/dt= -7.82 x 10-8 gün/yıl mertebesindeki seküler dönem azalması, sistemin büyük kütleli bileşeninden küçük kütleli bileşenine kütle aktarımı olarak; yaklaşık 76 yıl dönemli çevrimsel değişim ise sisteme çekimsel olarak bağlı, düşük kütleli ilave bir bileşenin yarattığı ışık-zaman etkisi olarak yorumlandı. O-C eğrisinin bu birleşik etkiden arındırılması sonucu kalan artıklarında yaklaşık 8 yıl dönemli ve düşük genlikli bir çevrimsel değişimin daha izlerine rastlandı. Bu değişimin, sistemin soğuk bileşenin Güneş benzeri çevrimli manyetik etkinliğinden kaynaklanabileceği olasılığı üzerinde duruldu ve ışık eğrisi analizi sonucu soğuk bileşenin yüzeyinde tespit edilen Güneş benzeri bir lekeye ilişkin parametrelerin zaman içerisindeki değişimleriyle korelasyon gösterdiğine dair deliller elde edildi. Sistemin farklı sezonlara ait ışık eğrilerinin maksimum seviyeleri arasında izlenen O'Connell etkisinin zaman içerisinde değişim gösterdiği tespit edildi. Bu nedenle ışık eğrisi analizinde öncelikle tüm yılların ışık eğrilerinden oluşma bileşik ışık eğrisinden en yüksek ışık seviyeli ana ışık eğrisi oluşturuldu ve bu eğri sistemin geometrisini (kütle oranı, yörünge eğimi, bileşen eş-potansiyelleri) tanımlamak için çözüldü. Daha sonra bu geometrik parametreler sabit tutularak her sezonun ışık eğrisi ayrı ayrı analiz edildi ve izlenen O'Connell etkisi, büyük kütleli yıldız üzerinde soğuk, Güneş benzeri bir leke kullanılarak modellendi. Her sezona ait ışık eğrisi çözümünden elde edilen leke parametrelerinin (enlem, boylam, açısal çap) zaman içerisinde 8.5 yıl dönemli çevrimsel bir değişime sahip olabileceği ve O-C analizinde tespit edilen ikincil çevrimli değişimle uyumlu olduğu gösterildi. Analizler sonucunda U Pegasi sisteminin marjinal değmeye (f ~ %7) sahip, W-alt türü bir W UMa değen çifti olduğu tespit edildi. Anahtar Kelimeler : Yıldızlar, Değen çift yıldızlar, U Pegasi, Işık eğrisi analizi, Dönem analizi
Özet (Çeviri)
In this thesis, the analysis of 7 seasonal light curves obtained from the photometric observations made at Ankara University Observatory between 1989-2005 and the analysis of the O-C diagram constructed with the all available minima times that including our 20 new timings were done. From the O-C analysis, it was found that the charater of orbital period variaton of the system has an obvious cyclic change superimposed on a secular variation. The secular character which has a rate of dP/dt = -7.82 x 10-8 days/year is interpreted as the consequence of the mass transfer which is directed from the more massive to the less massive component. The cyclic nature which has a cycle length of about 76 years is attributed to the light-time effect of a low-mass additional companion which is gravitationally bound to the system. A trace of an additional low amplitude cyclic variation with a period of about 8 years was also detected in the residuals from the above mentioned combined variation of the O-C diagram. This residual cycle was interpreted as the plausible effect of the magnetic activity cycles in the cooler component of the system and some clues about a possible correlation was observed between this result and the parameters of a cool spot on the more massive component obtained from the light curve analysis. It was seen that the amount of the light curve asymmetries between the level of the maxima (the so-called O?Connell effect) of the different seasonal light curves are changing in time. Therefore, initially a max-level undistorted light curve was constructed from the master light curve (i.e. including all observations of the seasonal light curves of the system) and solved to obtain the true geometry (mass-ratio, orbital inclination, equipotentials of the components) of the system. Later, all seasonal light curves were analysed individually by keeping these geometric parameters constant and the O?Connell effect asymmetries in the individual light curves were modelled with a Solar-type cool spot on the more massive component. It was shown that the derived spot parameters (latitude, longitude, angular diameter) for each light curve have a cyclic variation character in time with a cycle length of about 8.5 years. This phenomena is in agreement with the findings for the additional low amplitude cyclic variation in the O-C diagram. From the over-all analyses it was determined that U Pegasi is at the marginal contact (f ~ 7%) stage and belongs to the Wsubtype group of the W UMa type contact binaries. Key Words : Stars, Contact binary stars, U Pegasi, Light curve analysis, Period analysis
Benzer Tezler
- U peg değen çift yıldız sisteminin dönem analizi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA HELVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL AYDIN
- Yakın çift yıldızlarda yörünge elemanları çözümü için wilson-devinney yönteminin uygulanması
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MÜYESSEROĞLU
Doktora
Türkçe
1994
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN DEMİRCAN
- W UMa türü değen çift yıldız V1128 Taurus' un ışık eğrisi analizi
The light curve analysis of W UMa -type contact binary V1128 Taurus
EMİNE DERYA BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERAHİTDİN ALBAYRAK
- Değen çiftlerin oluşumlarının farklı tür çift yıldızların dinamik evrimleri kullanılarak araştırılması ve olası değme sınırının test edilmesi
Investigation of forming of contact binaries using dynamic evolution of different type binary stars and testing possible contact border
SİMGE ADALALI
Doktora
Türkçe
2024
Astronomi ve Uzay BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN SOYDUGAN
- SW Lac'ın uzun dönemli ışık değişimi
The long term light variation of SW Lac
HAKAN VOLKAN ŞENAVCI
Doktora
Türkçe
2011
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL AYDIN