Geri Dön

İdris-i Bitlisi Heşt Bihişt Osman Gazi Dönemi (tahlil ve tercüme)

Hasht Bihisht of İdris-i Bitlisi and it's Osman Gazi's term research and translation

  1. Tez No: 214461
  2. Yazar: VURAL GENÇ
  3. Danışmanlar: PROF.DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 366

Özet

Akkoyunlu sarayında Sultan Yakub'a hizmet etmiş olan İdris, 907/1501?1502 yılında bu devletin yıkılıp yerine Safevî saltanatının İran'da hâkim olmasından sonra buradan ayrılarak Osmanlı Devleti'ne iltica etmiştir. Sultan II. Bayezid tarafından iyi karşılanan İdris burada Bayezid'in özel nişancısı olarak çalışmalarına devam etmiştir. II. Bayezid Osmanlı Devleti'nin kuruluşu olan 710/1310?11 yılından 908/1502?3 yılına kadar Osmanlı hanedanının tarihini yazmakla İdris'i görevlendirmiştir. İdris de bu emir gereğince o bölgenin fazılları ve fasihlerinin kaleme alamadığı olayları, padişahların fetihlerini doğru olarak belagatli bir üslupla yazmaya başlamıştır. Vassaf'ın, Cüveynî'nin, Yezdî'nin meşhur tarihlerini örnek alarak yazmaya başladığı eserini iki yıl altı ay gibi kısa bir sürede tamamlamış ve onu Farsça Heşt Bihişt, Arapça da Kitâbü's Sıfati's-Semâniyye fi Ahbari'l Kayâsıreti'l Osmaniyye olarak adlandırmıştır. Üzerinde çalıştığımız Heşt Bihişt'in Mukaddimesinde müellif dua ve övgülerin ardından İran'dan göç etme sebeplerini, bin bir zorlukla Osmanlıya iltica ettiğini ve orada Sultan II. Bayezid tarafından bir Farsça tarih yazmakla görevlendirildiğini, tamamladığı bu eserin takdiminin ardından karşılığını alamadığını belirtirken kendisine yöneltilen asılsız iddiaları yalanlamıştır. Son olarak mukaddimesinde tarih bilgisinden ve hükümdarların tarihi iyi bilmelerinin zorunluluğundan bahseder. Devamında yer alan I. Ketibesinde Osmanoğullarının nesebinden, Selçuklu Devletinin son zamanlarından ve Çingiz Hanlıların Rum ülkesinde çıkardığı kargaşadan bahsedip bu karanlık noktaya ışık tuttuktan sonra Osman Gazi'nin tahta çıkmadan önceki ve tahta çıktıktan sonraki vakalarını mevzu bahis alır. Osmanlı Devleti'nin ilk dönemleri ile ilgili hatırı sayılır bilgiler veren Heşt Bihişt yerli yabancı birçok araştırmacının müracaat ettiği bir eser durumuna gelmiştir

Özet (Çeviri)

One of the very famous Ottoman historian in the XVI. century İdris-i Bitlisî, who had served to Sultan Yakup at the Akkoyunlu State?s palace after destruction of the Akkoyunlu State and foundation of the Safevi reign in İran, had left his state and sheltered to Ottoman Empire in 1501-1502. İdris was respected by II. Bayazid and began to work as a special clerk at his palace. II. Bayazid had charged to İdris to write Ottoman dynasty history, from it?s foundation in 1310?1311 until 1502?1503. İdris, indrection of this order began to write kings conquest, some event which had not been written by this reigon historians, until that time with fluently manner. He took model of the Vassaf, Cüveynî and Yezdî?s famous historical boks and completed his book within thirty mounts and named it in persian Hesht Bihisht, in arabic Kitab-al Sıfat-al Samaniye fi Akhbar-al Kayasıret-al Osmaniye. İn the introduction of this book that we are studying on it, writer had started his taking refuge from İran to Ottoman lands with dificultly some reasons that encouraged him to move on and about his task to write a historical book in persian after some pray and praise. Also here he emphasized that when he presented this book to king, had not had enough donation which had expected in return of this book. At the and of this part he had answered some baseless claim that had been pointed to him, also he had mentioned history knowledge and obligation of the knowing history for kings. At first part of this precious book writer had talked about Ottoman dynasty lineage, destruction of Seljuk?s empire, Mongol?s attact to Anatolia lands, some disorders which had been brought by Mongol?s. After that he had written thirteen long legend about I. Osman and his reign years who is the first king of Ottoman empire.

Benzer Tezler

  1. Menâkıb-ı Sultan Bayezid Han b. Muhammed Han (Giriş-inceleme-metin-dizin)

    Menakıb Sultan Bayezid Han Muhammad Han (Introduction-review-text-index)

    MERVE YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Tarihİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ

  2. İdris-i Bitlisi'nin Heşt Bihişti'nin hatimesi metin-inceleme-çeviri

    Başlık çevirisi yok

    ORHAN BAŞARAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ATALAY

  3. İdris-i Bitlisi'nin Heşt Behişt'ine göre Fatih Sultan Mehmed ve dönemi

    Mehmed the second and his period according to İdris-i Bitlisi's hasht behisht

    MUHAMMED İBRAHİM YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN

  4. İdrîs-i Bidlîsî'nin Heşt Bihişt'inin V. ve VI. ketibelerinin metin neşri ve muhteva incelemesi

    A critical edition and analysis of the parts V and VI of İdrîs-i Bidlîsî's Hasht Behesht

    MEHMET KOÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale Üniversitesi

    Fars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF ÖZ

    DOÇ. DR. ABDÜSSELAM BİLGEN

  5. Türk İslam Edebiyatında sekiz cennet

    Eight paradises in Turkish İslamic Literature

    MUHAMMET ARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YILMAZ