İdris-i Bitlisi Heşt Bihişt Osman Gazi Dönemi (tahlil ve tercüme)
Hasht Bihisht of İdris-i Bitlisi and it's Osman Gazi's term research and translation
- Tez No: 214461
- Danışmanlar: PROF.DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 366
Özet
Akkoyunlu sarayında Sultan Yakub'a hizmet etmiş olan İdris, 907/1501?1502 yılında bu devletin yıkılıp yerine Safevî saltanatının İran'da hâkim olmasından sonra buradan ayrılarak Osmanlı Devleti'ne iltica etmiştir. Sultan II. Bayezid tarafından iyi karşılanan İdris burada Bayezid'in özel nişancısı olarak çalışmalarına devam etmiştir. II. Bayezid Osmanlı Devleti'nin kuruluşu olan 710/1310?11 yılından 908/1502?3 yılına kadar Osmanlı hanedanının tarihini yazmakla İdris'i görevlendirmiştir. İdris de bu emir gereğince o bölgenin fazılları ve fasihlerinin kaleme alamadığı olayları, padişahların fetihlerini doğru olarak belagatli bir üslupla yazmaya başlamıştır. Vassaf'ın, Cüveynî'nin, Yezdî'nin meşhur tarihlerini örnek alarak yazmaya başladığı eserini iki yıl altı ay gibi kısa bir sürede tamamlamış ve onu Farsça Heşt Bihişt, Arapça da Kitâbü's Sıfati's-Semâniyye fi Ahbari'l Kayâsıreti'l Osmaniyye olarak adlandırmıştır. Üzerinde çalıştığımız Heşt Bihişt'in Mukaddimesinde müellif dua ve övgülerin ardından İran'dan göç etme sebeplerini, bin bir zorlukla Osmanlıya iltica ettiğini ve orada Sultan II. Bayezid tarafından bir Farsça tarih yazmakla görevlendirildiğini, tamamladığı bu eserin takdiminin ardından karşılığını alamadığını belirtirken kendisine yöneltilen asılsız iddiaları yalanlamıştır. Son olarak mukaddimesinde tarih bilgisinden ve hükümdarların tarihi iyi bilmelerinin zorunluluğundan bahseder. Devamında yer alan I. Ketibesinde Osmanoğullarının nesebinden, Selçuklu Devletinin son zamanlarından ve Çingiz Hanlıların Rum ülkesinde çıkardığı kargaşadan bahsedip bu karanlık noktaya ışık tuttuktan sonra Osman Gazi'nin tahta çıkmadan önceki ve tahta çıktıktan sonraki vakalarını mevzu bahis alır. Osmanlı Devleti'nin ilk dönemleri ile ilgili hatırı sayılır bilgiler veren Heşt Bihişt yerli yabancı birçok araştırmacının müracaat ettiği bir eser durumuna gelmiştir
Özet (Çeviri)
One of the very famous Ottoman historian in the XVI. century İdris-i Bitlisî, who had served to Sultan Yakup at the Akkoyunlu State?s palace after destruction of the Akkoyunlu State and foundation of the Safevi reign in İran, had left his state and sheltered to Ottoman Empire in 1501-1502. İdris was respected by II. Bayazid and began to work as a special clerk at his palace. II. Bayazid had charged to İdris to write Ottoman dynasty history, from it?s foundation in 1310?1311 until 1502?1503. İdris, indrection of this order began to write kings conquest, some event which had not been written by this reigon historians, until that time with fluently manner. He took model of the Vassaf, Cüveynî and Yezdî?s famous historical boks and completed his book within thirty mounts and named it in persian Hesht Bihisht, in arabic Kitab-al Sıfat-al Samaniye fi Akhbar-al Kayasıret-al Osmaniye. İn the introduction of this book that we are studying on it, writer had started his taking refuge from İran to Ottoman lands with dificultly some reasons that encouraged him to move on and about his task to write a historical book in persian after some pray and praise. Also here he emphasized that when he presented this book to king, had not had enough donation which had expected in return of this book. At the and of this part he had answered some baseless claim that had been pointed to him, also he had mentioned history knowledge and obligation of the knowing history for kings. At first part of this precious book writer had talked about Ottoman dynasty lineage, destruction of Seljuk?s empire, Mongol?s attact to Anatolia lands, some disorders which had been brought by Mongol?s. After that he had written thirteen long legend about I. Osman and his reign years who is the first king of Ottoman empire.
Benzer Tezler
- Menâkıb-ı Sultan Bayezid Han b. Muhammed Han (Giriş-inceleme-metin-dizin)
Menakıb Sultan Bayezid Han Muhammad Han (Introduction-review-text-index)
MERVE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ
- İdris-i Bitlisi'nin Heşt Bihişti'nin hatimesi metin-inceleme-çeviri
Başlık çevirisi yok
ORHAN BAŞARAN
Doktora
Türkçe
2000
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ATALAY
- İdris-i Bitlisi'nin Heşt Behişt'ine göre Fatih Sultan Mehmed ve dönemi
Mehmed the second and his period according to İdris-i Bitlisi's hasht behisht
MUHAMMED İBRAHİM YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2010
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN
- İdrîs-i Bidlîsî'nin Heşt Bihişt'inin V. ve VI. ketibelerinin metin neşri ve muhteva incelemesi
A critical edition and analysis of the parts V and VI of İdrîs-i Bidlîsî's Hasht Behesht
MEHMET KOÇ
Doktora
Türkçe
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ÖZ
DOÇ. DR. ABDÜSSELAM BİLGEN
- Türk İslam Edebiyatında sekiz cennet
Eight paradises in Turkish İslamic Literature
MUHAMMET ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ