Beylerbeyi Sarayı'nın inşa süreci, teşkilatı ve kullanımı
The construction process, the organization and the use of Beylerbeyi Palace
- Tez No: 215022
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP ERTUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Beylerbeyi Sarayı'nın bulundugu yerde daha önce Sultan II. Mahmud (1808-1839) tarafından 1826-1832 yılları arasında insâ ettirilen Eski Beylerbeyi Sarayıbulunmaktaydı. Bu saray Sultan Abdülaziz (1861-1876) tarafından yıktırılarakyerine 1863-1865 yılları arasında günümüze kadar ulasan Yeni Beylerbeyi Sarayıinsâ edildi.Sarayın mimari tasarım ve koordinasyonu Serkiz Bey ve Agop Bey[Balyan]'in nezâret ve sorumlulugunda ortaya konmustur. Bununla beraber sarayve ek yapılarının insasını bizzat yürütmek üzere çesitli insaat kalfalarıylasözlesmeler yapılmıstır. Mıgırdıç Kalfa, Yuvan Kalfa, Senekerim Kalfa, YaniKalfa bunların basında gelmektedir.Sarayın insasında kullanılan tas, tugla, kum, demir, mermer, ahsap ve benzeriyapı malzemeleri Osmanlı sınırları içerisindeki sancaklardan getirilmis, özellikledekorasyon esyaları olmak üzere bazıları da yurtdısından tedarik edilmistir.Sarayın idarî kadrosunun basında Bina Emini ya da Bina Müdürü bulunmaktaydı.Saray'ın insasının baslangıcından sonuna kadar iki yıl içinde üç bina emini görevyapmıstır. Mutemedler, katipler, pazarcılar, ambar memurları, gece bekçileri vebenzeri görevliler idari kadronun diger elemanları arasındaydı. Her insaat haftasısonunda, o hafta içinde pazarcılar tarafından yapılan tüm malzeme alımları,esnafın imal ettigi yapı malzemeleri (horasan harcı, stük sıva, sıva gibi) ve hamolarak satın alınan malzemeler (kireç, kum, kursun, ahsap gibi), nakliye içinödenen ücretler, kalfalarla yapılan sözlesmeler, insaat amelesine ödenenyevmiyeler icmâl defterlerine kaydedilerek Bina Eminligi'nde muhafaza edilir;Hazine- Hâssa Nezâreti muhasebesinden yapılacak ödemelerde bu kayıtlar esasalınırdı.Beylerbeyi Sarayı ana binası, aynı dönemde insâ edilen diger saraylarda oldugugibi Mâbeyn-i Hümâyûn, Hünkâr Dairesi (Yatak Daire-i Hümâyûnu) ve ValideSultan Dairesi olmak üzere üç bölümden olusmaktadır. Kadınefendiler daireleri(Çıragan Sarayı'nda oldugu gibi) ana binanın dısında ve denize paralel olarak insâedilmisti. Mâbeyn-i Hümâyûn üst düzey kadrosu (kurenâ, kâtipler, musâhipler vedigerleri) Sarayın orta katında, husûsî hizmetlerinde görev alan `gedikler' ise(kilerci, seccadeci, berber, çantacı, kitapçı, esvâbçı gibi) alt kattaki mekânlarıkullanırlardı. Ana bina dısında yer alan Sarı Kösk, Serdâb Kasrı gibi kasırlarpadisahın istirahat amaçlı kullandıgı diger mekânlardandı. Pasa Dairesi, padisahınve sarayın güvenligini üstlenen saray yaverlerinin karargahı konumundaydı.Mızıka-yı Hümâyûn Dairesi de Sarayın Mâbeyn bölümüne yakın olarak insâedilmisti. Ezcâhâne-i Hümâyûn, Agalar Dairesi, Baltacılar Dairesi, Arslanhâne,Geyiklik, Gazhâne, Tatlıhâne, Meskhâne, Istabl-ı Âmire ile çok sayıdaki mutfakve kusluklar sarayın müstemilatı arasında yer alan diger yapılardandı.Sultan Abdülazi'in saltanat yıllarında Beylerbeyi Sarayı yazlık saray olarakkullanıldı. Yanısıra baskenti ziyaret eden yabancı devlet hükümdar ya dabaskanları bu sarayda agırlandı. Sultan II. Abdülhamid saltanatı süresince (1876-1909) ikâmet amaçlı olarak bu sarayı kullanmadı; bu dönemde Sarayın devletmisafirhânesi olarak kullanımına devam edildi. Beylerbeyi Sarayı'nın, yasananbazı millî felaketlerde kamu yararına açılması yine II. Abdülhamid devrindegerçeklesti. stanbul'da meydana gelen 1887 yangınında evsiz kalan yangınzedelerbu sarayda barındırılmıs, 1877-78 Osmanlı-Rus Savası'nda yaralanan gazilerHilâl-i Ahmer (Kızılay) yardım cemiyetinin nezâretinde yine burada (Pasa Dairesive Agalar Dairesi) teskil edilen hastanelerde tedavi edilmistir. Bu dönemdeBeylerbeyi Sarayı Saray Müze olarak da degerlendirilmis; yerli resmî heyetleryanında yabancı seyyâh ya da heyetlerin ziyaretine açılmıstır. Osmanlı saltanatmakamının temsil odagı olan Saray'ın gerek ziyaretlere açılması gerekse kamuyararına kullanımı II. Abdülhamid döneminin dikkate sâyân uygulamalarıdı
Özet (Çeviri)
The Palace, Beylerbeyi was ordered to be built by Sultan Abdülaziz (1861-1876) in between the years 1863-1865. On which the new palace is now standing,dismantled later on for the new one, there was the old Beylerbeyi Palace built byhis father Sultan Mahmut II in between 1826-1832.Used as a summer residence, Beylerbeyi Palace was also served as a guesthousefor foreign visitors of the Sultan. This continued in the reign of SultanAbdulhamid II (1876-1909). Moreover, the palace was opened for public benefit inthe same era; during the large Istanbul fire, the victims of the fire wereaccomodated, the wounded soldiers of the 1877-1878 Otoman-Russian War weretreated by Hilâl-i Ahmer (The Red Crescent) inside the palace. Sultan AbdulhamidII did not use the palace while he was ruling, but after his dethronement he livedhis last six years here under surveillance.The construction material of the palace such as stone, brick, sand, iron, horasanmortar, marble, wood and the like was brought from the Otoman provinces, whilemost of the decoration material was purchased from abroad. Bina Emini (thepalace custodian) was the head of the executive staff. Pay-masters, clerks,purchasing agents, storekeepers, night guards were among the other members ofthe staff. At the each weekend of the construction period, all purchasedmerchandise, raw construction material (sand, lime, lead, wood ) as well asprepared structure material (horasan mortar, plaster, stucco), and all paymentsmade for workers, construction supervisors and shipments were recorded intobooks and these postings were taken into consideration by the Privy Purse.The main building of the Palace consists of three main sections, a characteristicseen in the other palaces built in the same era; the Mabeyn-i Hümayun(Administrative Part), Hünkar Dairesi (the Apartment of the Sultan), and theValide Sultan Dairesi (the Apartment of the Sultan?s mother). As were in theCıragan Palace, the apartments of the Sultan?s wive were paralel to the shore, butoutside the main building. The upper level staff of the Mâbeyn-i Hümâyûn(chamberlain of the sultan, clerks and companion) were in the middle floor,whereas the private servants of the sultan gedikler (the pantryman, barber,librarian, other servants) were in the lower floor of the palace. The Sarı Kösk,Serdab Kasrı and the resembling pavillions outside the main building were theSultan?s resting spaces. Pasa Dairesi (The Section of the Pasha-the General) wasthe headquarters for the aiders guarding the palace and the Sultan. Mızıka-yıHümâyûn, (Military band) Eczahâne-i Hümâyûn (Pharmacy), Agalar Dairesi,(Apartment of Agha), Baltacılar Dairesi (Apartment of Sapper), Arslanhâne (Lionhouse), Geyiklik (Deer house), Gazhâne (Gasworks), Tatlıhâne (Sweet-house),Meskhâne (School of music), Istabl-ı Âmire (Stables) and the kitchens and theAviary were other auxiliary buildings to be named.
Benzer Tezler
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- Arşiv belgeleri ışığında Beylerbeyi ve Emirgan camileri
Beylerbeyi and Emirgan mosque in the ottoman archive
NEZİHA BEZCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MEMİŞ
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Beylerbeyi Sarayı iç dekorasyonu
Interior decoration of Beylerbeyi Palace
BURCU TÖZÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ÖZER
- Beylerbeyi Sarayı'nın mekânsal analizi: Özellikle 19 numaralı oda için iyileştirme önerileri
Spatial analysis of Beylerbeyi Palace: Improvement suggestions especially for room 19
MERVE GÖK
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA LÜTFİ YAZICIOĞLU