Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde söz dizimi
The syntax in Ömer Seyfettin's stories
- Tez No: 215238
- Danışmanlar: Y.DOÇ. BİLÂL AKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 513
Özet
Bu çalısma, Ömer Seyfettin'in farklı yıllarda yazılmıs 10 hikâyesinin, söz dizimi açısından incelenmesinden olusmaktadır. Hem klasik dilbilgisi hem de modern dilbilim anlayısıyla hikâyelerin incelenmesine farklı bir yorum getirebilmek, Türkçenin ifade gücünü ve sınırlarını bu hikâyeler aracılıgıyla tespit edebilmek, aynı zamanda yazarın duygu, düsünce ve gözlemlerinin yüzeysel yapıya nasıl dönüstügünü belirlemek, ulasılmak istenen amaçlardandır. Bunun için de hikâyeler 9 ayrı bölümde incelenmistir: Çalısmanın birinci bölümünü olusturan ?Ömer Seyfettin'in Yasamı, Eserleri, Üslûbu ve Fikirleri? bölümü yazarın hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgi vermektedir. ?Kavramların saretlenmesi? adlı ikinci bölümde, hikâyeleri olusturan kavramlarla ilgili özelliklerden, aynı zamanda isim ve sıfat tamlamalarından, ?Taban Halindeki Ögeler? adlı üçüncü bölümde, taban halindeki isim ve fiillerden söz edilmistir. ?Kavram liskileri? adlı dördüncü bölümde kavramlar arasındaki iliskileri kuran isim ve fiil çekimleri örnekleriyle açıklanmıstır. ?Tümleç-Yüklem liskileri? adlı çalısmanın temelini olusturan besinci bölümde cümlenin ögeleri ele alınmıs, tümleçler islevlerine göre sınıflandırılmıstır. ?Cümle Tümleçleri? adlı altıncı bölümde isim ve fiil öbeklerinin birlikte tümledigi cümle tümleçleri ele alınmıstır. ?Cümle Çesitleri? adlı yedinci bölümde bütüncedeki 2219 cümle; yapılarına, anlamlarına, yüklemlerinin yerlerine ve yüklemlerinin türlerine göre ele alınmıs, ayrıca tüm cümlelerin yapısal özelliklerini gösteren cümle kalıpları dikkatlere sunularak, yüzdelik degerleri hakkında bilgi verilmistir. ?Sonuç? adlı sekizinci bölüm incelemenin genelinden çıkarılan toplu sonuçları içermektedir. Dokuzuncu bölümde ise okuyucunun / arastırıcının bu çalısmadan azami ölçüde yararlanabilmesi için hikâyelerin alındıgı kitabın sayfa ve satır numaralarının da belirtildigi bütünce (sözceler bütünü / corpus) verilmistir. Son olarak çalısmada kullanılan biçimbirimler ?Sekil Bilgisi Dizini?nde, çalısmanın olusturulmasında faydalanılan eserler de ?Kaynaklar? bölümünde gösterilmistir.
Özet (Çeviri)
This study consists of the syntactic analysis of Ömer Seyfeddin?s ten stories written in different years. The objectives of this study are to bring a different approach to the analysis of the stories within the context of both classic grammar and modern grammer, to define the power and limits of expression in Turkish language through these stories, to display at the same time how the author?s emotions, ideas and observations are transferred to superficial structures. Therefore, these stories are analyzed in 9 different chapters: The ?Introduction? chapter which constitutes the first part of the study mainly dwells upon the author?s life, literary activities and art. In the second part entitled ?Concept Marking?, the characteristics of the concepts building the stories, as well as noun and adjective phrases are given. In the third part called ?Sentence Elements in Base Form?, nouns and verbs in base form are presented. In the fourth part named ?Concept Connections?, noun and verb conjugations which are correlated with the concepts are introduced with examples. The fifth part establishing the base of the study, entitled ?Complement- Verb Connections? sentence elements are discussed and complements are classified according to their functions. In the the sixth part ,?Sentence Complements?, sentence complements that are integrated to the noun and verb phrases are analyzed. In the seventh part ?Types of Sentences?, 2219 sentences in the corpus are analyzed according to their structures, meanings, the positions and types of the verbs, in addition, by giving information on percentages, sentence patterns indicating the structural features of all the sentences are presented. The ?Conclusion? part includes the total results which are deducted from the analysis in general. In the following part, the corpus, including the page and line numbers of the book from which the stories are taken, is given to provide the reader/researcher with the utmost benefit. Finally, the morphemes employed in the study are given in the ?Morphology Index? whereas works consulted during this study can be seen in the ?Resources? section.
Benzer Tezler
- Durum ve olay hikayelerinde öbek-anlam ilişkisi kurma becerisinin cümle bilgisi öğretim ve öğrenimine katkısı
Contribution of the skill of establishing phrase-meaning relationship to sentence knowledge teaching and learning in state and event stories
TUĞBA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA VOLKAN COŞKUN
- Ömer Seyfettin hikâyelerinde söz varlığı
Set of words in the stories of Ömer Seyfettin
TUNCAY TÜRKBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıBozok ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYFULLAH TÜRKMEN
- Türkçe öğretiminde Mustafa Kutlu'nun hikâyelerinden yararlanma
Making use of Mustafa Kutlu's stories in Turkish teaching
HAVVA AŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYMA BÜYÜKKAVAS KURAN
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde kelime grupları
Word groups in Ömer Seyfettin's stories
YAHYA YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İ. GÜLSEL SEV MİDİLLİ
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem
Turkish identitiy and nationalist discourse in the Ömer Seyfettin's stories,
ATİLLA AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURULLAH ÇETİN