Hava fotogrametrisi kullanılarak tasman belirlenmesi ve değerlendirilmesi
Determination and evaluation of subsidence by means of aerial photogrammetry
- Tez No: 216158
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. MEHMET ALİ HİNDİSTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Maden Mühendisliği ve Madencilik, Geodesy and Photogrammetry, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Uzaktan algılama, madencilik tasmanı, yeraltı madenciliği, topoğrafik yer değişimleri, hava fotogrametrisi, hava fotoğrafları, Remote sensing, mining subsidence, surface deformations, underground mining, aerial photogrammetry, aerial photo
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Yeraltından madenin çıkarılması sonucunda oluşan boşlukların göçmesini takiben yerüstünde tasman olarak adlandırılan oturmalar meydana gelir. Tasmanın yeryüzünde yaratacağı etkinin boyutlarının belirlenip gerekli önlemlerin alınması açısından düzenli olarak takip edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla, ölçüm ve değerlendirmelerin daha kolay ve hızlı yapılabilmesi için uzaktan algılama teknikleri günümüzde yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Uzaktan algılama, nesnelerin belirli bir uzaklıktan mekanik veya elektronik cihazlar kullanılarak gözlenmesidir. Hava fotoğrafları, hava tarayıcıları ve uydu görüntüleri bu tekniğin temel veri kaynaklarıdır. Hava fotoğrafları çekildikleri zamanki durumu gösterdiklerinden farklı zamanlarda alınan fotoğrafların incelenmesi sonucunda görüntü üzerinde meydana gelen değişiklikler tespit edilebilmektedir. Günümüzde bilgisayar teknolojilerinin de ilerlemesi ile fotoğraf üzerindeki ölçüler mikron hassasiyetinde alınabilmektedir. Böylece yeraltı maden üretim bölgesi üzerindeki topoğrafyada oluşan fiziksel deformasyonların (çatlak, tasman, vb.) belirlenmesi mümkündür. Bu çalışmada, yeraltı madencilik faaliyeti sonucunda yeryüzeyinde oluşan tasmanın, hava fotogrametrisi kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma için uygulama alanı olarak Çayırhan Park Teknik Linyit İşletmesi seçilmiştir. Bu işletmede yeraltı üretimi tamamlanmış B sektörünü kapsayan topoğrafyanın iki farklı yılda, üretim öncesini (1996) ve sonrasını (2001) temsil edecek şekilde, stereo hava fotoğrafları temin edilmiştir. Bu fotoğraflar bilgisayar ortamında fotogrametrik ölçüm ve değerlendirme işlemlerinden geçirilerek, topoğrafyanın sayısal yükseklik modelleri oluşturulmuş ve bu modellerden bölgedeki tasman miktarları hesaplanmıştır. Bu hesaplama sonucunda, düşey yönde oluşan tasman miktarlarının 4,47 metreye kadar ulaştığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, uzaktan algılama tekniği kullanılarak tasmanların hızlı, güvenilir ve verimli bir şekilde incelenebileceği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Exploitation of an ore body and subsequent caving lead to the formation of a settlement on the surface profile called as subsidence. Recognition and regular monitoring of subsidences are vitally important to overcome their effects especially at the surface. In recent years, remote sensing techniques are widely used to efficiently measure and interprete subsidence effects. Remote sensing can be defined as an observation of objects remotely by using mechanical and electronical receivers. Aerial photos, aerial scanners and satellite images are basic data sources of this technique. Dissimilarities between two photographs taken in different times can be distinguished clearly since aerial photos provide information about the positions of the objects at that instant. The differences between two views can be recognized very precisely by using uptodate technology. Thus, recognition of any physical change (e.g., crack, subsidence, etc.) at the surface resulted from underground mining activities is possible. In this study, it is aimed at determining both the position and the amount of deformations (subsidence) at the surface by using remote sensing method with aerial photogrammetry. For the purpose, Çayırhan Lignite Mine, Sector B at which coal production had been completed selected for evaluation. Firstly, aerial stereo-photos of the topographic area were obtained. One group of these photos were taken in 1996 before production and the other group of photos were taken in 2001 when production at Sector B was finished. These digital photos were processed in computer to obtain digital elevation models of the area and then changes at the topography have been determined in three dimensions. At the end of these determinations, changes in vertical direction (subsidence) were found up to 4,47 m. In conclusion, it is seen that subsidence can be evaluated quickly, safely and precisely by using remote sensing.
Benzer Tezler
- Arkeolojik alanların İHA ve el tipi lazer tarayıcı kullanılarak belgelenmesi ve doğruluk değerlendirmesi: Malatya Hekimhan Taşhan örneği
Documentation of archeological areas using uav and handheld laser scanner and accuracy evaluation: The case of Malatya Hekimhan Tashan
HÜSEYİN ÇATAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeodezi ve FotogrametriAksaray ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDAN YAMAN
- Kültürel mirasın fotogrametrik olarak modellenmesi ve sayısal ortamda sunulması
Photogrammetric modeling of cultural heritage and presentation in digital environment
CEM EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriHarran ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİZAR POLAT
- An investigation on multi sensor data fusion techniques inhistorical sites monitoring
Tarihi alanların izlenmesinde çok sensörlü veri füzyonteknikleri üzerine bir inceleme
İREM YAKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR BİLGİ
- İnsansız hava aracı fotogrametrisi ile alansal deformasyonların izlenebilirliğinin araştırılması
The investigation of traceability of 3D spatial deformations by unmanned aerial vehicle photogrammetry
BURAK CAN KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
- İnsansız hava araçları (İHA) ile halihazır harita üretimi: Ordu ili, Altınordu ilçesi örneği
Mapping production using unmanned aerial vehicles: Case of Altinordu district of Ordu
ESMAHAN COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeodezi ve FotogrametriÇukurova ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK DÖNMEZ