İspinoz (Fringilla coelebs, L., 1758; aves)'un batı palearktik bölgedeki coğrafi varyasyonu ve bazı biyo-ekolojik özelliklerinin araştırılması
Investigations on the geographic variation in the western palearctic region and some bioecological characteristics of chaffinch (Fringilla coelebs, L., 1758; aves)
- Tez No: 216410
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZAFER AYAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Zooloji, Biology, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu çalışma iki bölüm halinde planlanmıştır. İlk bölümde, ispinozun biyolojik ve ekolojik özellikleri dikkate alınarak, Türkiye dağılımıyla birlikte populasyon dalgalanmaları, üreme süreci ve besin tercihine yönelik bazı parametreler değerlendirilmiştir. İspinozunüreme populasyonlarının Türkiye'deki dağılımlarını yaz yağışları şekillendirmiş olabilir. Bir yıl boyunca sürdürülen gözlem verilerinedayanarak, türün Çamlıdere (Ankara) populasyonundaki birey sayısının yıl içerisinde dalgalanma gösterdiği ortaya konmuştur. Üreme parametrelerine ilişkin olarak ise ispinozun, üreme döneminde sadece bir defa kuluçka yaptığı gözlenmiştir. Kuluçka sürecinin yaklaşık olarak nisan ayının son haftası ya da mayıs ayının ilk haftasında başladığı, haziran ayının ilk yarısında da sonlandığı belirlenmiştir. İspinozun erkek ve dişi bireylerinin, üreme dönemi süresince sıklıkla kınkanatlı böceklerle, bunun yanında daha nadir olarak da bitki tohumlarıyla beslendikleri çalışmanın bulguları arasındadır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise ispinozun Batı Palearktik Bölge'deki coğrafi vücut büyüklüğü varyasyon örüntüsü incelenmiştir. Batı Palearktik Bölge'de değerlendirilen toplam 41 coğrafi yer (erkekler için 35, dişiler için 26) ve ispinozun toplam 239 ergin erkek ve 180 ergin dişi bireyi coğrafi vücut büyüklüğü varyasyon örüntüsünü belirlemek için analizlere dahil edilmiştir. İspinozun Batı Palearktik Bölge'deki populasyonlarına ait bireylerin dış morfolojik karakterlerinin çok değişkenli analizi sonucunda coğrafi vücut büyüklüğü varyasyon örüntüsü sergilediği ortaya çıkmıştır. Dağılım alanı içerisinde ispinoz populasyonlarına ait bireyler, sıcak ve kurak alanlarda büyük vücutlu; diğer yandan, soğuk ve daha nemli alanlarda ise küçük vücutlu bulunmuşlardır. Bununla beraber, ispinozun erkek ve dişi bireyleri sıcak ve kurak alanlarda uzun tarsusa sahiptir. İspinoz populasyonları Bergmann kuralını doğrulamıyor gibi görünmelerine karşın, Allen kuralını doğrular tarzda bir görüntü sergilemişlerdir. Korelasyon analizlerine ek olarak, ispinozun coğrafi vücut büyüklüğü varyasyonunu detaylı açıklamak için çoklu regresyon analizi de kullanılmıştır. Seçilen 14 ekocoğrafi değişkenin ispinozun erkek ve dişi bireylerinde vücut büyüklüğünü açıklama gücü test edilmiştir. Sonuç olarak, ispinozun coğrafi vücut büyüklüğü varyasyon örüntüsü bazı çevresel değişkenler ve mevsimsellik hipoteziyle açıklanmıştır. Vücut büyüklüğünün tür altı taksonomik kategorileri ayırma gücü, ayırıcı fonksiyon analizinden elde edilen grup ortalamalarıyla ortaya konmuş ve ispinozun vücut büyüklüğü varyasyonunun mevcut alt tür örüntüsüyle benzerlik sergilemediği belirlenmiştir. Bununla beraber, ispinozun eşeysel vücut büyüklüğü dimorfizmi ise yağış miktarının az olduğu yerlerde artmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is composed of two main chapters. In the first chapter, the distribution of chaffinches in Turkey and some parameters about population fluctuations, breeding process and food preferences are evaluated under biological and ecological characteristics of the species. The distribution of breeding populations of the chaffinch can be affected by summer precipitation. According to the observations that are maintained through one year period, Çamlıdere (Ankara) population of chaffinch showed fluctuations. The results relating to breeding parameters show that chaffinches incubate once through a breeding period. The incubation period starts at the end of April or beginning of May, and ends at the first half of June. It is found that male and female individuals of chaffinches usually feed with beetles, and rarely, with plant seeds. In the second chapter, the geographical body size variation of the chaffinch in the Western Palearctic region is studied. In total, 41 geographic location (35 for males, 26 for females) and 239 individuals of adult males and 180 individuals of adult females are evaluated in analysis to determine the geographical body size variation. The results of the multivariate analysis of external morphological characters of the Western Palearctic populations of the chaffinch (Fringilla coelebs) indicate that chaffinch populations display the geographical body size variation. Within their distribution range, individuals of the chaffinch populations breeding in hot and dry regions have bigger body size, while populations breeding in cooler and more humid regions have smaller body size. Moreover, male and female individuals have long tarsus in dry and hot regions. While the data obtained from chaffinch populations are not coherent with the Bergmann?s rule, they are coherent with the Allen rule. In addition to correlation analysis, multiple regression analysis are used to explain the geographical body size variation in the chaffinch in detail. Fourteen ecogeographical variables are selected, and their power of explanation of body size variation is tested in males and female individuals. Finally, it is found that geographical body size variation pattern of the chaffinch can be explained by some environmental variables and seasonality hypothesis. The power of body size to form sub-species taxonomic categories is exposed by group means obtained from the discriminant function analysis, and it is identified that the body size variation of chaffinch is not similar to its present sub-species pattern. Yet, the heterosexual body size dimorphism of chaffinch increases in places where the precipitation amount is low.
Benzer Tezler
- Ulus Orman İşletmesi Uluyayla bölgesindeki kuş toplumları üzerinde çalışmalar
Studies on the avifauna in Uluyayla district of Ulus forest interprise
RAİF ÇOPUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY ÖZKAZANÇ
- The relationships between gene variations and climate in two bird species breeding in Anatolia
Anadolu'da üreyen iki kuş türünde gen varyasyonları ile iklim arasındaki ilişkiler
ÖZGE YAYLALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UTKU PERKTAŞ
- Ilgaz Dağı Milli Parkı'nın kuş faunası
Bird fauna of Ilgaz Mountain National Park
FEVZİYE ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER KÜÇÜK
- Kafes kuşlarında tüberküloza neden olan etkenlerin kültür ve moleküler yöntemlerle teşhisi
Diagnosis of avian tuberculosis in cage birds by culture and molecular techniques
NİHAN ALTINSOY DUYGU
Doktora
Türkçe
2012
MikrobiyolojiAnkara ÜniversitesiMikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ SAREYYUPOĞLU