Geri Dön

Impacts of urban renewal policies: The case of Tarlabaşı-İstanbul

Kentsel yenileme politikalarının etkileri: Tarlabaşı -İstanbul örnek olay incelemesi

PDF İndir

  1. Tez No: 217775
  2. Yazar: NUR BAHAR SAKIZLIOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. HELGA RİTTERSBERGER-TILIÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Kentsel Dönüsüm ve Yenileme Politikaları, Soylulastırma, Yerel Yönetim, Esitsiz (Yeniden) Gelisim, Tarlabası- Istanbul, Urban transformation and renewal policies, gentrification, local government, uneven redevelopment, Tarlabası ? Istanbul
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 317

Özet

2000'li yılların Istanbul'unda, kent politikası yaklasımında esitsiz, asırı ve spekülatif kentsel büyümeyi yönlendiren, sekillendiren bir anlayıstan kentsel yeniden gelisme/ yenileme / yeniden üretim / canlandırma girisimleriyle uygulamaya konan `kentsel dönüsüm' yönetimine dogru bir geçis deneyimlenmistir. 2000'li yılların Istanbul'unda kentin yeniden yapılandırılması adına uygulamaya konan yeni `kentsel dönüsüm' politikalarının yükselisini incelemek, bu çalısmanın birinci ve kapsamlı hedefidir. Bu baglamda, kentsel dönüsüme yönelen politika uygulamalarının zeminini olusturan politik, sosyal ve ekonomik dinamikleri ve bu politika tercihinin beraberinde getirdigi kurumsal ve yasal dönüsümleri tartısmak hedeflenmistir. Ayrıca, her biri ?kentsel dönüsüm? baslıgı altında uygulamaya konan ancak amaç ve kapsamları açısından farklılıklar gösteren proje uygulamalarının genel bir sınıflandırılmasının yapılması ve son olarak da ilk uygulamalar itibariyle kentsel dönüsüm projelerinin genel nitelikleri ve kentte yarattıgı etkilerin tartısılması çalısmanın sorunsalları arasındadır. Arastırmanın ikinci ve ana hedefi ise, 2000'li yıllarda, Istanbul'da kent içi tarihi mahalleleri yenilemek için hazırlanan ve uygulamaya konan yeni kentsel yenileme politikalarının temel özellikleri, hedefleri ve etkilerini yenileme süreçlerini sekillendiren baslıca aktör olan yerel yönetimlerin rolüne odaklanarak incelemektir. Bu çerçevede, yeni kentsel yenileme politikaları, stratejileriyle kent içi tarihimahallelerde soylulastırma iliskisini incelemek hedeflenmektedir. Bu amaçla, Istanbul'un tarihi, kültürel ve ticari merkezlerinden Beyoglu'nda yer alan sosyoekonomik açıdan yoksul ve yoksun bir semt olan Tarlabası'nda yerel yönetimce uygulamaya konan yenileme projesi, süreçte benimsenen yenileme yaklasımı, bu süreci sekillendiren basat aktör olarak yerel yönetimin yenilemeye dahil olan farklı sosyal gruplara olan tutumu ve ilk uygulamalar çerçevesinde projenin semtte yarattıgı etkiler ve son olarak da bu yenileme girisimi ile soylulastırma bagı konusunda detaylı çözümlemelere yer verilerek incelenmistir. Niteliksel metodolojiye dayalı olarak yapılan arastırmada bitbirini tamamlayıcı çok çesitli niteliksel veri toplama yöntemleri kullanılmıstır. Bunlar arasında, yarı yapılandırılmıs derinlemesine mülakatlar, döküman analizleri, medya analizi, katılımcı ve dogrudan gözlem yöntemleri yer almaktadır. Yapılan analizlere dayanarak, bu çalısmada, öncelikle, son dönemde kentsel dönüsüm ve yenileme amacıyla uygulamaya konan yeni kentsel politika ve programların yükselisi, Istanbul'un son yirmi yıldır neoliberal politikalarla sekillenen plansız ve esitsiz kentlesme deneyiminde yeni bir döneme isaret etmekte oldugu çıkarsanmıstır. Arastırma ayrıca, bu yeni dönemin kentsel dönüsümün sosyal boyutlarının, kentsel yeniden gelisim sektörünü yerel, yabancı sermaye yatırımları için cazip kılacak rant odaklı uygulamalar lehine arka plana itildigi ve bu projeler sonucunda yaratılan kentsel rantın yeniden bölüsümünün kazanan ve kaybedenler arasındaki uçurumları derinlestirdigi ölçüde kentsel esitsiz gelisimin tekrar yaratılması anlamında adımlar atıldıgı bir yaklasımla sekillendigini çıkarsamıstır. Tarlabası yenileme projesine yönelik yapılan analizlere dayanarak, turizm, kültür odaklı kentsel yenileme stratejisi güden belediyenin girisimi ile baslatılan Tarlabası yenileme süreci yenilemenin sosyal boyutlarının dıslandıgı rant odaklı bir yaklasımla ile sekillenmektedir. Bu süreçte farklı sosyal gruplara karsı farklı tutumlar takınan belediyenin yatırımcılara yönelik girisimci bir tavır, mülk sahiplerini seçici bir sekilde sirece dahil eden tutum takınmakta ancak mahallede çogunlugu teskil eden kiracılar, yasal olmayan statülerle barınmakta olan gruplar ile marjinal kesimler belediyenin yenileme sürecinde muhattap almadıgı sosyal kesimler olmustur. Yenileme girisimi sonucunda mahallede düzeyinde ortaya çıkan ilk etkiler - Tarlabasında gayrımenkul fiyatlarında spekülatif artıslar, yenilemeye yönelen büyük yatırımcı ilgisi, Tarlabasının bir kültür merkezi yapılması hedefiyle paralel olarak mahalleye yönelen orta sınıf ilgisi vs.- soylulastırmaya iliskin olarak degerlendirildiginde, Tarlabası'nda yasanan yenileme sürecinde soylulastırmanın alt yapısını hazırladıgı çıkarsanmıstır. Belediyenin öncülügünde sekillenen kentsel yenileme planları, bu süreçte mahallede yasayan düsük gelirli kesimlerin, marjinal grupların yerinden edilmemesine yönelik hiçbir sosyal mekanizma, kriter ve programı kapsamamakta ve Tarlabası'nı yeni ve prestijli bir kültür merkezi olarak yeniden yapılandırmak için mahallede radikal bir sosyokültürel profil degisimi desteklemektedir. Bu baglamda, yenileme süreci içinde belediyenin müdehalesi ile birlikte, tarihi kent merkezinde yer alan sosyomekansal olarak etiketlenmis ve yoksun bir mahalle olan Tarlabası'nın soylulastırılabilir kentsel bir mekan olarak yeniden üretilmekte oldugu tartısılmıstır. Böylesi bir mekansal degisim süreci ise Tarlabası'nı yenilemenin esigine getiren esitsiz kentsel gelisim sürecinin potansiyel olarak yeniden üretildigine isaret ederken, Tarlabası'nda yasayan kentsel yoksulların dezavantajlı grupların yerinden edilme sorunuyla karsı karsıya bırakıldıgı sonucuna varılmıstır.

Özet (Çeviri)

Istanbul of 2000s has experienced a shift in urban policy approach from leading and maneuvering uneven, excessive and speculative urban growth, towards managing `urban transformation? that has been put implementation with urban (re)development / renewal / regeneration / revitalization initiatives. To examine the rise of these new policies for `urban transformation? in Istanbul of the 2000s for the entire restructuring of the city is the first and comprehensive aim of this study. In this respect, the political economic, social, dynamics that lied beneath the policy shift toward urban transformation and the associated alterations in the institutional and legislative configurations are discussed. Besides, a categorization of the extant `urban transformation? projects in Istanbul with different scopes and aims is provided and lastly the main elements and impacts of the urban transformation projects in the city are evaluated. The second and main aim of the study is to investigate the underlying features and intents, impacts of the new urban policies designed to renew the historical neighborhoods of Istanbul with a specific focus on the role of the municipal government as the key actor in the process. Attached to this, it is specifically targeted to examine the relationship between these new urban renewal policies, strategies and gentrification in inner city historical neighborhoods. To this end, thecase of Tarlabası renewal process, a deprived neighborhood in the old commercial and cultural center of Beyoglu-Istanbul, is analyzed giving detailed accounts on the renewal approach and the municipality?s attitudes towards different stakeholders in the process, the initial impacts of the project in the neighborhood and lastly on the relation between renewal initiative and gentrification. Embracing a qualitative methodology, the study makes use of variety of data collection techniques, namely semi-structured in-depth interviews, document analyses, media analyses, participant and direct observations. Based on the analysis, the study firstly evaluates that the rise of the new policies, programs for urban transformation/ renewal in Istanbul of the 2000s refers to a new phase in the unplanned and highly uneven urbanization experience of Istanbul, which has been shaped by the neoliberal policies for more than twenty years. It also suggests that this new urbanization phase has been shaping with an approach, which sidelines the social aspects of urban transformation on behalf of the rent-oriented project implementations, plans that would make the urban redevelopment sector attractive for inter/national investments and which paves the way to the rewriting of the uneven urban development that would potentially result in the accentuation of the polarizations between the winners and the losers in the redistribution of the urban rents created as the result of these projects. Based on the analysis regarding the Tarlabası renewal process, it is suggested in the study that renewal process in the neighborhood initiated by the municipality with a cultural and tourism based renewal strategy has been shaping with rent- oriented approach which excludes the social aspects of urban renewal. Leading the process, municipality has embraced an entrepreneurial attitude towards the investors and a selectively inclusive, encouraging one towards the property owners. However, the tenants, the groups with no legal tenancy status and the marginal groups, all of which constitute the majority of the neighborhood population have been the social groups that the municipality has not taken as the addressees but rather excluded within the renewal process. The initial implications of the renewal proposal at the neighborhood level have been speculative increases in the real estate prices, heightened interest of the big capital groups for renewal investments in Tarlabası and an emerging appeal and interest of the middle classes for a living in Tarlabası etc. Once these impacts are evaluated in relation to gentrification, the study argues that the renewal process that has been experiencing in Tarlabası is preparing the infrastructure for gentrification in the neighborhood as the result of the municipal initiative. Urban renewal plans shaped by the municipality do not include any social mechanisms, measures and programs to prevent the displacement of the low-income and marginal groups living in Tarlabası in this process, rather encourage a radical change in the socio-cultural profiles of the residents to create a `new? Tarlabası as a prestigious cultural center in the city. In this sense, the study argues that this deprived, sociospatially stigmatized neighborhood in the historical city center is being created as a gentrifiable one with the municipal intervention in this renewal process. While such a trajectory of neighborhood change pinpoints the potential reproduction of the uneven development process that has carried Tarlabası to the thresholds of renewal through this new renewal policy, it leaves the low-income disadvantaged groups living in Tarlabası to face the very tangible problem of displacement.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    465472

    İstanbul'da neoliberal kentleşme dinamikleri: Kamu yararı ve kentsel rejim analizi

    Neoliberal urbanisation dynamics of Istanbul: Public interest and urban regime analysis

    SEÇİL ÖZALP

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN ERKUT

  2. Tez No

    860884

    İstanbul İmar Yönetmeliğinin uluslararası örneklerle karşılaştırmalı irdelenmesi

    Comparative analysis of the İstanbul Zoning Regulation with international examples

    ÖZGÜR CEYLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MimarlıkGebze Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEHER GÜZELÇOBAN MAYUK

  3. Tez No

    782315

    Deprem riskli sosyal konutların katılımcı ve sürdürülebilir kentsel dönüşümü: Güngören-Tozkoparan örneği

    Participant and sustainable urban renewal of social housing with earthquake risk: The case of Gungoren-Tozkoparan

    IRMAK ÇATALCALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    11111İstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ ÖZKAN

  4. Tez No

    641368

    Kıyı alanlarındaki kentsel projelerin bağlamla ilişkilenmesi için arazi kullanımına dayalı bir yaklaşım önerisi – İstanbul örneği

    An approach proposal based on land use to correlate context with urban projects in coastal areas – the case of İstanbul

    BERNA USANMAZ COŞKUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN

  5. Tez No

    607253

    Büyük ölçekli kentsel yatırımların etki analizi: Adana örneği

    Effect analysis of large scale urban investments: Adana sample

    İLKER SÖĞÜT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET ZORLU

Geri Dön