Klasik mantıkta önermeler
Propositions within traditional logic
- Tez No: 218122
- Danışmanlar: PROF. DR. M. TAHİR YAREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Bölümü
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Mantık, diğer bütün ilimlerin ölçüsü ve terazisi konumundadır. Onun tanımı iyi yapılarak, önemi ve amacı belirtilmelidir.Mantığın gayesi doğru kıyasları elde etmektir. Önerme konusu doğru ve tam anlaşılmadan buna ulaşmak mümkün değildir. Önermelerin gerçekleşebilmesi ise tekillerin birbirine olumlu veya olumsuz nispet edilmeleriyle gerçekleşir. Bir hükmün dil ile ifade edilmesi anlamına yani konu ve yüklem arasında irtibat sağlanacak birisini diğerinde doğrulamak veya yanlışlamak anlamına gelir. Örneğin: ?çalışkanlık? özelliğini ?Ahmet? için uygun görür ve bu sıfatın onda olduğunu onaylarsak ? Ahmet çalışkandır? deriz. Eğer bu sıfat onda bulunmuyorsa ?Ahmet çalışkan değildir.? deriz.Önerme, bir söz söyleyene bu sözü için `doğrudur' veya `yanlıştır' denilebilen sözdür. Konu, yüklem ve bağdan oluşur. Bir önermede bağ kaldırıldığında iki tarafta tek kavram kalırsa bu tip önermelere yüklemli; bağ kaldırıldığında iki tarafta tek kavram değil de birer önerme kalırsa bu tip önermelere de şartlı önermeler denir.Önermelerin modalitesi denilince konu ve yüklem arasındaki bağın derecesini anlamamız gerekir. Bu derece; zorunluluk, imkân ve imkânsızlık şeklindedir. Modalitesi olmayan önermeler ise mutlak önermelerdir. Bu tip önermelere konu, yüklem ve bağ arasındaki ilişkiyi göstermek üzere dördüncü bir unsur ilave edilir. Örneğin: ?Allah vardır.? önermesi modalitesiz bir önermedir. ?Allah zorunlu olarak vardır.? önermesi ise modal bir önermedir.Önermeler arası ilişkiler konusunda ele alınan başlıklar şu şekilde özetlenebilir: Aynı terimlerle yapılıp da ya nitelik ya nicelik veya hem nitelik hem de nicelik bakımından farklı olan önermeler karşı olan önermelerdir. Bunun içerisine karşıtlık, alt karşıtlık, altıklık ve çelişiklik konuları ele alınmıştır.Döndürme ise; önermenin niteliğine yani olumluluk ve olumsuzluğuna, doğruluk ve yanlışlığına bakmaksızın yüklemini konu, konusunu da yüklem yapmak anlamına gelmektedir.
Özet (Çeviri)
Logic is in the scale and measure position of all other sciences. By making it is definition clear, its importance and aim should be clarified.The aim of the logic is obtaining the correct comparisons. It is not possible to reach this without understanding of the proposition subject correctly and completely. To be able to come true of the propositions is possible when individuals are said each others out of spite in a negative or positive way. Expressing a decision via language means providing a relationship between the subject and the object, and verifying or accepting as wrong in one another. For example; if we assume that characteristic of ?being hard-working? is appropriate for Ahmet and approve that it is right for his personality, we say that ?Ahmet is hard-working.? If it is not right for his personality, then we say that ?Ahmet is not hard-working.?The proposition is a word that is expressed as ?it is correct? or ?it is wrong? to his owner of a statement. It consists of a subject, predicate and connection. When the connection of the proposition is removed, if one concept remains in two sides, these types of propositions are predicated ones; however, if one concept for each side remains, these types of propositions are said to be conditional ones.As the modality of a proposition is mentioned, we should understand the connection degree between subject and predicate. This degree is in the form of obligation, possibility and impossibility. The propositions which have no modality are unconditional ones. In these types of propositions, a forth element is added to show the relationship between subject, predicate and connection. For example; the proposition ?God exists? is a proposition without modality. However, ?God exists obligately? is a modal proposition.The topics considered about the relationships among propositions can be summarized like that: The propositions which are constituted with same terms, but are different from the point of view of quality or quantity or both quality and quantity are the opposite propositions. Within this, the subjects like contrast, subcontrast, implicity and contradictory are considered.Moreover, rotating means that using the predicate as subject and using the subject as as predicate without looking to the quality of the proposition, that is, whether it is positive or negative, correct or wrong.
Benzer Tezler
- Klasik mantıkta burhan
The Demonstration in clasic logic
MUSTAFA BAJRAMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM EMİROĞLU
- Olumsallık ve mantık
Contingency and logic
SİNAN DİLAVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHBUBE NAZLI İNÖNÜ
- Project selection problem in R&D center by using fucom, Mairca & Knapsack algorithm
Fucom, Mairca & Sırt Çantası algoritmasını kullanarak bir ar-ge merkezinde proje seçim problemi
PINAR KARAÇAYIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN ÇEBİ
- Klasik mantıkta konusunun varlığı bakımından önermeler
Propositions in terms of the existence of their subject in classic logic
ZEHRA ORUK AKMAN
Doktora
Türkçe
2023
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMETTİN PEHLİVAN