Osmanlı İmparatorluğu'na matbaanın girişi ve toplumsal yanlılıkları
Introduction of print in the Ottoman Empire and its social biases
- Tez No: 218286
- Danışmanlar: PROF. DR. HALUK GERAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Harold A. Innis iletisim araçlarının toplumsal yapıdaki rolüne iliskin kapsamlı ama fazlaca bilinmeyen bir kuram gelistirmistir. Buna göre toplumsal yapı kendi isleyisine, üzerinde yükseldigi bilgi türüne en uygun iletisim aracını geçerli medya haline getirir. Innis, Eski Mısır'dan modern dönemlere kadar pek çok farklı toplumsal yapıyı incelemis ve buralarda toplumsal bilginin uzam ve zaman yanlılıgı dogrultusunda nasıl belli bir iletisim aracıyla örtüstügünü göstermistir. Innis'e göre toplumsal yapıya ve bilgiye iliskin olarak belirlenen iletisim aracı bir kez belirlendikten sonra belli bir belirleyicilige kavusur. liskili oldugu toplumsal yapı ve bilginin dısında kalan mesajların yayılmasını engelleyerek degisimin önüne geçer. Bu yüzden Innis'e göre iletisim düzenindeki degisiklikler ancak toplumsal yapıdaki degisimlerle es zamanlı gerçeklesir. Bu sekilde bakınca Osmanlı mparatorlugu'na matbaanın yaklasık üç asır sonra girmesini Innis'in bakısıyla açıklamak literatüre katkı yapacak niteliktedir. Osmanlılar 18'inci yüzyıl basında Avrupa'nın üstünlügü kabul etmis ve artık klasik kurumlarını düzeltmek yerine Batı'yı örnek alarak yeni bir yapılanmaya gitmeyi kararlastırmıstır. Söz konusu süreçte Batı'nın bilgisiyle birlikte yeni bir iletisim aracı olarak matbaa Osmanlı-Türk toplumuna girmistir. Öncesinde Osmanlılar matbaayı tanıyor ve imparatorluk içindeki gayrımüslimler bunu kullanabiliyordu. Buna ragmen Osmanlılar'ın matbaayı kullanmak istememeleri genellikle dini gerekçelerle veya hattatların karsı koyusuyla iliskilendirilir. Ancak bunlar yanlıs ve sınırlı açıklamalardır. Klasik dönem Osmanlı toplumunda geçerli toplumsal bilgi nitelikleri itibarıyla matbaayla çelismektedir. Matbaa bilginin dünyevilesmesi ve genis kesimler arasında yayılması yönünde bir etki gösterirken, klasik dönemdeki Osmanlı'nın toplumsal bilgisi daha dini ve seçkincidir. Bu nitelikleri dolayısıyla söz konusu toplumsal bilgi iletisim aracı olarak daha ziyade ezber ve sanatsal nitelikli yazıyı geçerli kılmıstır.
Özet (Çeviri)
Harold A. Innis developed a comprehensive but little know theory about the role of communication in social structure. Accordingly, social structure determines the reigning medium in society in terms of its own functions and the knowledge it is based on. Innis, who studied numerous societies in history, showed how different social knowledges correspond to different media, in accordance with time and space biases. For Innis, the medium, designated in relation to social structure and knowledge, gains some power to determine after being determined. It prevents change by filtering messages which does not fit the social structure and knowledge it has been related to. Innis emphasized that changes in communication occur synchronously with alterations in social structure. Explaining the delay in the introduction of print in the Ottoman Empire according to Innis? view may contribute to theory. In the beginning of the 18th century, Ottomans accepted superiority of the West and decided for a new structure rather than fixing classical institutions. In this process, print has been introduced in the Ottoman-Turkish society. Before that century, Ottomans had a close knowledge of print. The fact that Ottoman did not want to use print is associated with religious restrictions and resistance of calligraphers. Actually, the ruling knowledge of the classical period Ottoman society had been in contradiction with print. Print had a secularizing effect on knowledge and was dispersing it to common people while classical period knowledge had been religious and elitist. Consequently, this knowledge determined memorization and calligraphy as the reigning medium.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde Amerikalı misyonerler ve Van Ermeni isyanı(1896)
American missionaries in the Ottoman Empire and the Van rebellion(1896)
DİLŞEN İNCE ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2007
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ENGİN BERBER
PROF.DR. ERGÜN AYBARS
PROF.DR. SABRİ SÜRGEVİL
- Çerkeşîzade Mehmet Tevfîk Efendi ve Kasâid-i Tevfîk'i
Çerkeşîzade Mehmet Tevfîk Efendi and His Kasâid-i Tevfîk
ŞEYMA YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULMECİT İSLAMOĞLU
- Türkiye'de kitap konservasyonu çalışmaları ve bir kağıt restorasyonu laboratuarı kurma projesi
In Turkey book and conservation works and a paper restoration laboratuary estamblish project
SERKAN İLDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. İSMAİL ÖZTÜRK
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar Osmanlı kütüphanelerinin gelişimi
Başlık çevirisi yok
REMZİYE TUBA ÇAVDAR
Doktora
Türkçe
1995
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiKütüphanecilik Bölümü
PROF.DR. İSMAİL E. ERÜNSAL
- Gündelik yaşamda Osmanlı kadının temsiliyeti (1908 -1918)
Representation of Ottoman women in daily life (1908 -1918)
ŞABAN DEMİR