Besni mezar taşları
Besni gravestones
- Tez No: 218685
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ BAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Mezar Taşları, Besni, Gravestones, Besni
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Anadolu'nun birçok yöresinde olduğu gibi değişik medeniyetlere beşiklik eden Besni'de de geçmiş dönemlere ait mezar taşlarının değeri bilinmeyerek çoğunluğu tahrip edilmiş ya da yok edilmiştir.Besni'de Hıra, Musalla, Beşiktarla, Toktamış gibi önemli mezarlıklardan bu gün sadece Musalla, Beşiktarla, Toktamış Mezarlığı'nda bulunan bazı tarihi mezar taşları ayakta kalmıştır. Bu mezarlıklarda bulunan mezar taşlarının çoğu Osmanlı Devletinin son dönemi ile Cumhuriyet dönemine tarihlenir.Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da komşusu olan diğer il ve ilçelere göre oldukça farklı özellikler gösteren Besni'deki taş süslemelerin, Besni'nin sanat merkezi konumundaki batı şehirlerimize uzak olması nedeniyle yerel süsleme izlerini taşıdığı görülür.Yine Besni'ye yakın olmasına rağmen Şanlıurfa ve Gaziantep'te bulunan mezar taşlarındaki malzeme, kullanılan teknik ve süsleme unsurları Besni'deki mezar taşlarından farklılık gösterir. Bu illerde bulunan mezar taşlarının yapımında kullanılan malzeme beyaz Urfa taşıdır. Mezar taşları form olarak ince ve uzundur. Ayrıca mezar taşlarında süsleme unsurlarına oldukça sık rastlanır.Besni'deki mezar taşları daha çok Tunceli'deki mezar taşlarıyla benzerlik gösterir. Besni mezar taşlarında insan şeklini andıran kompozisyonun benzeri Tunceli'deki mezar taşlarında da görülür. Ayrıca bu iki merkezdeki mezar taşları Kazakistan Cumbul müzesi bahçesindeki Balballarla da benzerlik göstermektedir.Besni'deki mezarlıklarda erkek mezar taşları, çeşitli sosyal gruplara göre değişik tiplerde serpuşlara ve ölen kişinin hayattayken yaptığı mesleği belirttiği düşünülen motiflere sahiptir. Kadın mezar taşları ise kolye, muska, kemer tokası, saç örgüsü gibi değişik süs unsurlarının bulunduğu motiflerle süslenmiştir.Görüldüğü gibi sosyal hayata ışık tutan mezar taşlarının üzerine işlenen her bir yazının ve her bir motifin sembolik anlamları bulunmaktadır. Besni Mezar taşlarında da bu unsurları görmekteyiz.
Özet (Çeviri)
As in many regions of Anatolia, in Besni, which have made cradle to many different civilizations, the value of gravestones, which belong to the ancient era, weren?t known and most of them were damaged or they were disappeared.In Besni only some of the historic gravestones are available today in Musalla-Beşiktarla Toktamış Graveyard from important graveyards like Hıra, Musalla, Beşiktarla, Toktamış. Most of the gravestones, which are available, of these graveyards are dated to the last period of Ottoman Empire and republic era.The decoration of stone in Besni, which show different traits from other cities and districts which are neighbor of it in SouthEastern Anatolia and Eastern Anatolia, because of being far away from west city locations which are art centers it is seen that it carries the local decoration traces.It is again, although they are close Besni the materials, technique which was used and decoration elements in gravestones which were found in Şanlıurfa and G. Antep are different from gravestones in Besni. The materials which were used in these gravestones, found in these cities, are white Urfa Stone. As form gravestones are thin and long. Also, it is encountered quite frequently to decoration elements.Gravestones in Besni show similarity with gravestones in Tunceli more than others. On the gravestones of Besni similar composition which remind human form is seen on gravestones in Tunceli. It is also gravestones in these regions show similarities with Balbals which are in Kazakhstan Cumbul Museum garden.In graveyards in Besni gravestones of men have motifs which show the job that the dead person made when he was alive and according to different kinds of groups in different types to headgears. Although the gravestones of women were decorated with ornaments like necklace, amulet, buckle, hair knitting.As it is seen there are symbolic means of each motifs and each writing which was penetrated on gravestones enlighten social life. We see these elements on Besni gravestones, too.
Benzer Tezler
- İzmir-Urla merkezdeki cami hazirelerinde bulunan Osmanlı Dönemi mezar taşları
The gravestones of The Ottoman Period in the cemeteries of mosques in central Urla
FATMA BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. ZEKİ İBRAHİMGİL
- Bursa Emir Sultan mezarlığındaki 18. ve 19.yüzyıl mezar taşları
18th and 19th century gravestones in Bursa Emir Sultan cemetery
GÜLŞEN ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET İBRAHİMGİL
- Besni (Adıyaman) ilçesinin beşeri ve ekonomik coğrafyası
Human and economic geography of Besni (Adıyaman) district
YEŞİM ORTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NADİRE KARADEMİR
- Anadolu'da Neolitik ve Kalkolitik Dönemdeki mezar tiplerinin ve ölü gömme geleneklerinin sosyokültürel açıdan değerlendirilmesi
Sociocultural analysis of burial traditions and grave in Anatolia at Neolithic and Chalcolitic Period
SEVİL ÖZTERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA SEVİM EROL
- Mö 1. binyıl Anadolu sanatında çocuk ve annelik temsili
Representation of children and motherhood in the millennium BC Anatolian art
NİLSU İRGİN