Enderûnlu Halîm Dîvânı (inceleme - metin)
Enderûnlu Halîm's dîvân (compendium- transcription)
- Tez No: 218697
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEMRA TUNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu çalışmamızın temel amacı XIX. yüzyıl Divan şairi Enderûnlu Halîm Bey'in kaynaklardan ve Dîvân'ından hareketle hayatını, edebi kişiliğini özellikle de Dîvân'ının transkripsiyonlu metnini hazırlamaktır.Çalışmamız temel dört bölümden oluşmaktadır. ?Giriş? bölümünde Halîm'in yaşadığı dönemin siyasi ve edebi durumu genel özellikleriyle verilmiştir. Siyasi açıdan bu dönemde Osmanlı devleti bir yandan yabancı devletlerle savaşları sürdürürken bir yandan da ülke içindeki karışıklıkları bastırmaya çalışmış, Avrupa'daki yenilik hareketlerini takip etmeye gayret etmiştir. Siyasi alandaki bu olumsuzluklar edebi hayatı fazla etkilememiş, XVIII asırda başlayan mahallileşme hareketleri ve dilde incelik, anlamda derinlik ve geniş bir hayal alemi gibi özellikler bu dönemde de devam etmiştir.?I. Bölüm?de Halîm'in hayatı, eserleri ve edebi kişiliği üzerinde durulmuştur. Halîm'in doğum tarihi ve yeri ile ilgili kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Sultan III. Selim ve II. Mahmut dönemlerinde saraya yakın olmuş, Sadrazam Yusuf Ziya Paşa'dan himaye görmüş ve 1246 (1830)'da Cameşuybaşı görevine getirilmiştir. Birkaç sene sonra vefat etmiştir. Halîm, döneminin siyasi ve sosyal olaylarını yakından izlemiş ve otuz üç adet tarih manzumesi yazmıştır. Divanı, klasik divan tertibine uygun olmakla birlikte şair tarafından sonradan esere bazı şiirler eklendiği görülmektedir. Dîvân'ının Milli Kütüphane 06 Mil. Yz. FB. 314 numarada kayıtlı tek nüshasına ulaşabildik. Bu divanda kasideler, musammatlar, gazeller, tarihler, kıt'alar, rubailer, beyit ve lügazlardan başka ayrıca Hulefâname adlı bir mesnevi yer almaktadır. Şiirlerinde bireysel yaşantıları dile getirmeye çalışan Halîm, daha çok orjinaliteden uzak, başka şairlerin tesirinde şiirler yazmıştır.?II. Bölüm?de Halîm Dîvânı şekil ve muhteva özellikleri açısından incelenmiştir. Eserde kullanılan nazım şekilleri, ölçüler, kafiye ve redif gibi ahenge ait özellikler tespit edilmiştir. Devamında şiirlerde kullanılan ayet ve hadisler, deyimler gibi içeriğe ait hususlar ve şiirlerinden örnekler verilmiştir. Tenkidli metin oluşturulurken izlenen yol, bibliyografya ve çalışmadan çıkarılan sonuç bu bölümde bulunmaktadır.Eserin ?III.Bölüm?ünde Dîvân'ın tenkidli metni ve indeks bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The main aim of this study is to prepare the transcriptional text of Enderunlu Halim Bey?s Divan and to study his literary characteristics and and his life originating from his Divan and other sources about him.This study consists of Four Chapters. In the ?Introduction? part, political and literary characteristics of Halim?s age were mentioned in detail. From the political perspective, in those years, While Ottoman Empire was battling against the foreign countries outside the state, they also tried to put down the rebellious actions inside, on the other hand they made a great effort to follow the Reform Movements in Europe. However, These negative developments didn?t have a big influence upon Literary Life so, the feautures of literature such as the localization movements that started in 18 th century and elegance in language, depth in meaning and a wideness in imaginary world has continued.In the ?First Chapter?, Halim?s life, work and Literary personality are mentioned. We have no exact information about the time and place of Halim?s birth in the literary or historical sources. He had been close to the Otoman Palace during ?Selim the Third? and ?Mahmut the Second? periods, he had been protected by ?Grandvizier Yusuf Ziya Pahsa? and he had been employed as a ?Cameşuybaşı? in 1246 (1830). Halim had closely followed political and social events of his time and he wrote 33 historical poems. Although His ?Divan? is appropriate for the Classical Divan style, it is seen that he has added some poems to his work. His Divan could only be raeched by us at Milli Kütüphane numbered as 06 Mil. Yz. FB. 314. In this Divan, there are encomiums, musammats, histories, quatrains, rubais, couplets, lügazzes and aMesnevi called Hulafetname. Halim, who wants to mention about personal lives in his poems, was mostl far away from originality, writing under the effect of other poets.In the ?Second Chapter? Halim has studied the Divan in terms of shape and content features. The feautures such as verse shapes, meters, rhymes and redifs which were used inDivan were determined. In the following part, he gave samples of his poems by giving examples of verses of Koran, hadithes and idioms used in his poems. The method which was followed while consituting the critical text and the outcome of bibliography and study can be found in this chapter.In the ?Third Chapter? of the Divan, one can find the critical text and indices.
Benzer Tezler
- Enderunlu Mehmed Hamid Beg Divanı inceleme-metin
An analysis and contextual transcription of the divan of Enderunlu Mehmed Hamid Beg
ŞEFİKA ARARAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR
- Enderunlu Hâmid Dîvânı sözlüğü[Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Enderunlu Hâmîd's Dîvân glossory[Concordance and functional glossory]
BETÜL KARAYIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
- Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)
Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)
AYŞE NUR AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Sürûrî-i Müverrih'in manzum tarihleri (inceleme-transkripsiyonlu metin s.1-50)
Chronicler sururi's dates, written in verse (p.151-250)
ŞENAY USLU
- Abdurrahman Abdî'nin Şerh-i Dîvân-ı Urfî isimli eseri (İnceleme-tenkitli metin)
Abdurrahman Abdi's Şerh-i Divan-ı Urfi titled text (Analysis-critical text)
NESRİN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER