Sürûrî-i Müverrih'in manzum tarihleri (inceleme-transkripsiyonlu metin s.1-50)
Chronicler sururi's dates, written in verse (p.151-250)
- Tez No: 231285
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, History, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Türk kültür ve medeniyeti içinde önemli bir yer tutan tarih düşürme ve ebcedle ilgili daha önce çeşitli çalışmalar yapılmıştı. Tarihi çok eskilere dayanmasına rağmen Osmanlı Devleti'nde çokça kullanılan tarih düşürme sanatında, başta Hızır Bey olmak üzere Bursalı Haşimi, Dürrî, Seyyit Vehbî, Kamî, Kırımlı Rahmî, Nedim, Şakir, Raşid ve Enderunlu Fazıl gibi şairler usta kabul edilmektedir. Ancak tarih düşürme sanatı, Adanalı şair Sürûrî'nin adının geçmediği yerde hep eksik kalacaktır. Çünkü Sürûrî, tarih düşürme sahasında çok sayıda ve çok konuda tarih düşürmesiyle diğer şairlerden ayrılmaktadır.Adanalı Şair Sürûrî'nin hayatı, sanatı ve eserleri daha önce çeşitli araştırmaların konusu olmuştu. Tarih düşürülen 322 sayfalık Divan'ın bölümün ilk 50 sayfası incelenmeye muhtaçtı.Türk-İslam kültür ve uygarlığının bir parçası tarih düşürme ve ebcedle ilgili kesin yargılara ulaşmak için, şairlik ve müverrihliğiyle bilinen Sürûrî'nin, Kütahya Belediyesi Mustafa Yeşil Kütüphanesi'nde, 12036 demirbaş numaralı Divân-ı Sürûrî'de geçen tarihlerin bir kısmı (1-50) tarihlerin düşürülüş biçimi ve sebebi açısından incelendi.Edebi metin, insanların hislerine hitap eden, hayranlık uyandıran yönleri itibariyle öğretici metinler farklıdır. Ama bu edebi metinlerin öğreticilik ve hayattan ipuçları sunma yönüne engel değildir. Edebiyatın içinde çok küçük bir yer teşkil etmesine rağmen, tarih düşürmenin de hayata dair çok sayıda ipucunu içinde barındırdığı bir gerçektir. İnsanları ele veren kelimelerse, milletleri de sanat eserleri ele verir. Bu anlayışla incelenen tarih düşürme kıtalarının, sosyal ve siyasal yönlerine de temas edilmeye çalışıldı.İlk 50 sayfası incelenen Divân-ı Sürûrî içindeki tarih beyitlerinin, tarihi açıdan öneminin yanında edebiyat tarihi açısından da kıymetli bir eser olduğu görülmektedir. Sürûrî'nin bu tarihleri düşürürken, onu meşhur edenin sadece ebcedle başarılı tarihler düşürmesi olmadığı, onun aynı zamanda gayet sağlam bir şiir altyapısına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Hatta diğer birçok tarih düşürücünün yanında, farklı tarih düşürme biçimlerini de denediği, bir konuya onlarca tarih düşürebildiği görülmektedir.Çalışmanın, Birinci Bölüm'ünde, Sürûrî'nin hayatı, eserleri ve edebi kişiliği, İkinci Bölüm'ünde tarihlerin konu ve çeşitleri, Üçüncü Bölüm'ünde incelenen metinlerin transkripsiyonlu hali verilmiştir. Dipnotlarda da, adı geçen şahsiyetle ilgili bilgiler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Various studies had been made on numerological calculations (abjad) which has an important place in turkish culture and civilization. Although Origins of abjad is very old art of abjad was widely used in Ottoman Empire by the following master poets ; Hızır Bey, Bursalı Haşimi, Dürrî, Seyyit Vehbî, Kamî, Kırımlı Rahmî, Nedim, Şakir, Raşid and Enderunlu Fazıl. But the art of abjad would be missing without the name of poet Adanalı Sururi. He is special because he applied too many abjad on different subjects.Life, art and works of poet Adanalı Sururi had been the subject of previous studies. Verses, referring dates in the poem collections/divan of Poet Sururi had been studied by different researchers. However first 50 pages of part one, containing 322 pages of abjad verses needed further study.In this study, reasons of some abjad verses (1-150) of Divan-ı Sururi (Poem collections of Susuri) has been studied. The divan-ı sururi is registered with no: 12036 in the Mustafa Yeşil Library of Kütahya Municipality. To have a certain idea about abjad and referring dates in the poems , which is an important part of Turk_Islam culture and civilization we have studied on Sururi who was an important poet and historian.Since they address to people's feeling literary texts are different from didactic texts, However this does not mean that didactic texts can not be educative and give hints about life. İt is a known reality that although it is a little part of literature , abjad (referring dates in poems) gives a lot of hints about life. Words which a man use give us idea about him/her, it is the same with the works of a nation to track hints of a civilization. In this respect we have tried to mention the social and political aspects of the verses in our study.Divan-ı Sururi which we have studied its first 50 pages is a valuable book in view of both literature and history. What makes Sururi famous is not only his ability to apply abjac but also his strong poem substructure. Futhermore we have seen that unlike other poets, applying abjad he had tried different methods to refer dates and he was able to refer different dates to same subject.In the first part of my study; life , works and literary personality of Sururi, in the second part; subjects and kinds of the dates, and in the third part; transcription of the studied parts has been given, and in the footnotes information were given about the related persons.
Benzer Tezler
- Sürûrî-i Müverrih'in manzum tarihleri (inceleme-transkripsiyonlu metin s.151-250)
Chronicler Sururi's dates, written in verse (p.151-250)
AHMET USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- Sürûrî-i Müverrih'in manzum tarihleri (inceleme-transkripsiyonlu metin s. 51-150)
Poem dates of Sururi-i Müverrih (examination-transcriptional passage p. 51-150)
KEMAL KARABUÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ATİLLA BATUR
- Süruri Divanı'ndaki manzum tarihler (sayfa 250-322)
Poem of histories at Sururi Divan
ÖZLEM GÜZELLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- Sürûrî'nin tarih mecmûʻası (Metin Tesisi-İnceleme)
The chronogram miscellany of Sürûrî(Establishing The Text – Analysis)
NAZLI VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ÇAKIR
- Acem Süruri ve Divançesi
Acem Süruri and his Divançe
SAULE ŞARİPBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ