Geri Dön

5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Standartization of a scale for measuring peer relations among 5-6 years old children and studying the relations between some familial variables and peer relations of children at this age

PDF İndir

  1. Tez No: 219965
  2. Yazar: HÜLYA GÜLAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALEV ÖNDER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Akran ilişkileri, akran şiddetine maruz kalma, sosyal konum, saldırganlık, başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış, asosyal davranış, Peer relationships, victimization, sociometric status, aggression, prosocial behavior, asocial behavior
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 314

Özet

Bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır:?Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin (Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği, Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği ve Resimli Sosyometri Ölçeği) dilsel eş değerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışmalarını gerçekleştirmek.?Okul öncesi dönem çocuklarının akran ilişkilerini, çeşitli değişkenler (cinsiyet, anne tutumları, anne ve baba eğitim düzeyleri) açısından incelemektir.Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği ve Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği' nin dilsel eş değerlik çalışma grubunda, İstanbul ilinde yaşayan, anaokuluna devam eden, 5-6 yaş grubundan 120 çocuk yer almıştır. Dilsel eş değerlik çalışmasında, orijinal formların Türkçe' ye çeviri işlemleri gerçekleştirilmiştir. Çeviri işlemlerinin ardından istatistik işlemleri yapılmıştır. Çeviri ve istatistik işlemlerinin sonuçları, ölçeklerin dilsel eş değerliğe sahip olduğunu göstermektedir.Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği ve Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği güvenirlik, geçerlik çalışma grubunda, İstanbul ilinde yaşayan, anaokuluna devam eden, 5-6 yaş grubundan 746 çocuk ve 35 anaokulu öğretmeni yer almıştır.Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği' nin tümü ve alt ölçeklerinin güvenirlik çalışmaları için aritmetik ortalama, standart sapma değerleri, iç tutarlık katsayıları hesaplanmış, madde toplam, madde kalan işlemleri ve test- tekrar test güvenirliği yapılmıştır. Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği' nin tümü ve alt ölçeklerinin geçerlik çalışmaları için kapsam geçerliği, yapı geçerliği, kriter geçerliği, ölçeğin ayırtedici gücü hesaplanmıştır. Analizler, ölçeğin tamamının ve alt ölçeklerinin güvenilir ve geçerli olduğunu ortaya koymuştur.Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği' nin güvenirlik çalışmaları için aritmetik ortalama, standart sapma değerleri, iç tutarlık katsayısı hesaplanmış, madde toplam, madde kalan işlemleri ve test- tekrar test güvenirliği yapılmıştır. Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği' nin geçerlik çalışmaları için kapsam geçerliği, kriter geçerliği, ölçeğin ayırtedici gücü hesaplanmıştır. Analizler, ölçeğin güvenilir ve geçerli olduğunu ortaya koymuştur.Resimli Sosyometri Ölçeği güvenirlik, geçerlik çalışma grubunda, İstanbul ilinde yaşayan, anaokuluna devam eden, 5-6 yaş grubundan 100 çocuk yer almıştır. Resimli Sosyometri Ölçeği Ölçeği' nin güvenirlik çalışmaları için aritmetik ortalama, standart sapma değerleri, iç tutarlık katsayısı hesaplanmış, madde toplam, madde kalan işlemleri ve test- tekrar test güvenirliği yapılmıştır. Resimli Sosyometri Ölçeği' nin geçerlik çalışmaları için kapsam geçerliği, kriter geçerliği, ölçeğin ayırtedici gücü hesaplanmıştır. Analizler, ölçeğin güvenilir ve geçerli olduğunu ortaya koymuştur.Ölçeklerin güvenirlik, geçerlik çalışmalarının ardından, okul öncesi dönem çocuklarının akran ilişkileri, farklı değişkenler açısından incelenmiştir. Bu çalışmanın örneklem grubunu, İstanbul ilinde yaşayan, anaokuluna devam eden, 5-6 yaş grubundan 461 çocuk, 461 anne ve 26 anaokulu öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmada, veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği, Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği, Resimli Sosyometri Ölçeği ve Aile Tutum Envanteri kullanılmıştır. Kişisel Bilgi Formu, Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği ve Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği öğretmenler tarafından doldurulmuştur. Resimli Sosyometri Ölçeği, araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Aile Tutum Envanteri ise anneler tarafından doldurulmuştur.Bu çalışmanın sonuçlarına göre;Anne tutumlarına bağlı olarak çocukların dışlanma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Otoriter annelerin çocuklarının, demokratik annelerin çocuklarına göre daha çok dışlandıkları belirlenmiştir.Anne tutumlarına bağlı olarak çocukların aşırı hareketlilik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Otoriter annelerin çocuklarının, demokratik annelerin çocuklarına göre daha hareketli oldukları belirlenmiştir.Anne tutumlarına bağlı olarak çocukların sosyal konumları, saldırganlık düzeyleri, başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları, asosyal davranışları, korkulu-kaygılı davranışları ve akranların şiddetine maruz kalma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.Çocukların cinsiyetlerine bağlı olarak saldırganlık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Erkek çocuklarının, kız çocuklarına göre daha saldırgan oldukları belirlenmiştir.Çocukların cinsiyetlerine bağlı olarak başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Kız çocuklarının, erkek çocuklarına göre başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları daha sık gerçekleştirdikleri belirlenmiştir.Çocukların cinsiyetlerine bağlı olarak aşırı hareketlilik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Erkek çocuklarının, kız çocuklarına göre daha aşırı harekeketli oldukları belirlenmiştir.Çocukların cinsiyetlerine bağlı olarak akranların şiddetine maruz kalma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Erkek çocuklarının, kız çocuklarına göre akranların şiddetine daha çok maruz kaldıkları belirlenmiştir.Çocukların cinsiyetlerine bağlı olarak sosyal konumları, asosyal davranışları, korkulu-kaygılı davranışları ve dışlanma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.Anne eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların sosyal konumları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Eğitim düzeyi yüksek annelerin çocuklarının, eğitim düzeyi düşük annelerin çocuklarına göre akranları tarafından daha çok tercih edildikleri belirlenmiştir.Anne eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların asosyal davranışları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Eğitim düzeyi düşük annelerin çocuklarının, eğitim düzeyi yüksek annelerin çocuklarına göre asosyal davranışları daha sık gerçekleştirdikleri belirlenmiştir.Anne eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların saldırganlıkları, başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları, korkulu-kaygılı davranışları, dışlanma düzeyleri, aşırı hareketlilik düzeyleri ve akranların şiddetine maruz kalma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.Baba eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların sosyal konumları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Eğitim düzeyi yüksek babaların çocuklarının akranları tarafından, eğitim düzeyi düşük babaların çocuklarına göre daha çok tercih edildikleri belirlenmiştir.Baba eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların akranların şiddetine maruz kalma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Eğitim düzeyi düşük babaların çocuklarının, eğitim düzeyi düşük babaların çocuklarına göre akranlarının şiddetine daha çok maruz kaldıkları belirlenmiştir.Baba eğitim düzeylerine bağlı olarak çocukların saldırganlıkları, başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışları, asosyal davranışları, korkulu-kaygılı davranışları, dışlanma düzeyleri ve aşırı hareketlilik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.

Özet (Çeviri)

The main purposes of this research are as follows:?To do the linguistic equivalance, reliability, validity of the Turkish version of ?Ladd and Profilet Child Behavior Scale, Victimization Scale and Picture Sociometry Scale?.?To study the peer relations of preschool children in relation to some variables (gender, mother attitudes, mothers educational level and fathers educational level).The working group for the linguistic equivalance study of Ladd and Profilet Child Behavior Scale and Victimization Scale consisted of 120 pre-school children of 5-6 years old who were living in Istanbul. The linguistic equivalance study included of two processes: Translations and statistical processes. Significant results were found in terms of language equivalance of the Turkish and English versions as a result of translations and statistical analysis.The working group for the reliability and validity studies of Ladd and Profilet Child Behavior Scale and Victimization Scale consisted of 746 pre-school children of 5-6 years old who were living in Istanbul and 35 preschool teachers who were living in Istanbul. Statistics of aritmetic average, standart deviation, internal consistency coefficients (Cronbach Alpha), item-total and item-remainder analysis, test- retest reliability were calculated for reliability of Ladd and Profilet Child Behavior Scale as whole scale and its subscales. For the validity of Ladd and Profilet Child Behavior Scale, whole scale and its subscales, statistics of content validity, construct validity, criterion-related validity, discriminative strength of scales were tested. These analysis indicated that Ladd and Profilet Child Behavior Scale, whole scale and its subscales, were accepted as reliable and valid.Statistics of aritmetic average, standart deviation, internal consistency coefficients (Cronbach Alpha), item-total and item-remainder analysis, test-retest reliability were calculated for reliability of Victimization Scale. For the validity of Victimization Scale, statistics of content validity, construct validity, criterion-related validity, discriminative strength of scale were tested. These analysis indicated that Victimization Scale was accepted as reliable and valid.The working group for the reliability and validity studies of Picture Sociometry Scale consisted of 100 pre-school children of 5-6 years old who were living in Istanbul. Statistics of aritmetic average, standart deviation, internal consistency coefficients (Cronbach Alpha), item-total and item-remainder analysis, test-retest reliability were calculated for reliability of Picture Sociometry Scale. For the validity of Picture Sociometry Scale, statistics of content validity, criterion-related validity, discriminative strength of scale were tested. These analysis indicated that Picture Sociometry Scale was accepted as reliable and valid.After reliability and validity analysis of these scales were completed, another study aiming peer relations among preschool children in relation to some variables (gender, mother attitudes, mothers educational level and fathers educational level) was carried out. The sample of the study consisted of 461 preschool children of 5-6 years old, 461 mothers and 26 preschool teachers who were living in Istanbul. The Form of Personal Information, Ladd & Profilet Child Behavior Scale, Victimization Scale, Picture Sociometry Scale and Scale of Parental Attitudes were used for data collecting in the study. The Form of Personal Information, Ladd and Profilet Child Behavior Scale, Victimization Scale were filled by preschool teachers. Picture Sociometry Scale was presented to children by researcher. Scale of Parental Attitudes was filled by mothers.According to the results of this study;Mothers attitudes had significant effect on excluded by peers levels of children. Authoritarian mothers children were more excluded by peers than democratic mothers children.Mothers attitudes had significant effect on hyperactivity of children. Authoritarian mothers children were hyperactive than democratic mothers children.Mothers attitudes had no significant effect on social status, aggression, prosocial behavior, asocial behavior, anxiety-fearful behavior and victimization of children.Gender, had significant effect on aggression of children. Boys were more agressive than girls.Gender, had significant effect on prosocial behavior of children. Girls were more prosocial than boys.Gender, had significant effect on hyperactivity of children. Boys were more hyperactive than girls.Gender, had significant effect on victimization of children. Boys were victimized by peers more than girls.Gender, had no significant effect on social status, asocial behavior, anxiety-fearful behavior and excluded by peers levels of children.Mothers educational levels had significant effect on social status of children. Children of mothers with high educational levels were nominated by peers more than children of mothers with low educational levels.Mother educational levels had significant effect on asocial behavior of children. Children of mothers with low educational levels exhibited asocial behavior more frequently than children of mothers with high educational levels.Mothers educational levels had no significant effect on aggression, prosocial behavior, anxiety-fearful behavior, excluded by peers levels, hyperactivity and victimization of children.Fathers educational levels had significant effect on social status of children. Children of fathers with high educational levels were nominated by peers more than the children of fathers with low educational levels.Fathers educational levels had significant effect on victimization of children. Children of fathers with low educational levels were victimized by peers more than children of fathers with high educational levels.Fathers educational levels had no significant effect on aggression, prosocial behavior, asocial behavior, anxiety-fearful behavior, excluded by peers levels and hyperactivity of children.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    842421

    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı 12-17 yaş arası çocuklarda duygu düzenleyememenin akran ilişkileri ve akran zorbalığıyla olan ilişkisinin incelenmesi

    Examining the relationship between emotion dysregulation and peer relationships as well as peer victimization in children aged 12-17 diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder

    YAĞMUR ATAKAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı

    DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU

  2. Tez No

    486377

    Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların akran ilişkileri ve benlik algılarının baba katılım boyutlarına göre incelenmesi

    Investigation of 5-6 years old preschoolers' peer relationship and self-perception according to father involvement dimensions

    DENİZ CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikolojiMaltepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. HANDAN DOĞAN

  3. Tez No

    349010

    Ortaokul öğrencilerinin atılganlık düzeyi ile akran baskısı arasındaki ilişki: İstanbul ili Tuzla ilçesi örneği

    The relationship among secondary school students' assertiveness level and peer pressure

    U. ELEM PAMUK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL EKŞİ

  4. Tez No

    581521

    Okulöncesi dönemde özel gereksinimli çocukların bireysel farklılıklarına ve sosyal kabulüne yönelik akran görüşleri

    Peer opinions regarding individual differences and social acceptance of the children with special needs in the preschool period

    GÜLCE AKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Erken Çocuklukta Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SUNAGÜL SANİ BOZKURT

  5. Tez No

    510287

    Okul öncesi dönem çocuklarının sınıf içi güç ilişkilerinin incelenmesi

    Investigation of power relationships in early childhood classrooms

    SERHAT GÜNDOĞDU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA YAŞAR

Geri Dön